Erişilebilirlik

Ozon Tabakasında Rekor Delik


Ozon Tabakasında Rekor Delik
Ozon Tabakasında Rekor Delik

Ozon tabakasının Kuzey Kutbu üzerine rastlayan kısmında rekor büyüklükte bir delik saptandı.

Nature dergisinde yayınlanan, Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) öncülüğünü yaptığı araştırmada, ozon tabakasındaki rekor büyüklükteki delik nedeniyle Rusya, Norveç ve Moğolistan’ın Kuzey Kutup Dairesi’ne yakın bölgelerinde yaşayanların güneş ışınlarının zararlı etkilerinden daha az korunabildiğini belirtiliyor.

Ozon tabakasında Güney Kutbu üzerinde açılan delik 1980’lerin başından beri gözleniyor
Ozon tabakasında Güney Kutbu üzerinde açılan delik 1980’lerin başından beri gözleniyor

Ozon tabakası cilt kanserine yol açabilen zararlı UV (ultraviole) ışınlarına yönelik bir kalkan görevi görüyor. Ozon tabakasında delik oluşan bölgelerde yaşayan halkın cilt kanseri ve katarakt gibi hastalıklara maruz kalma oranı da artıyor.

Ancak uzmanlar, ozondaki deliğe sanıldığı gibi doğrudan insan kaynaklı nedenlerin yol açmadığını; normal değerlerin üstünde seyreden soğuk hava ve kuvvetli rüzgârın etkisinin büyük olduğunu söylüyor. Bu yılın Mart ayına kadar söz konusu bölgedeki ozon deliğinin daha küçük olduğu ancak aşırı güçlü rüzgâr akımları ve çok düşük sıcaklıkların ozon tabakasını, kloroflorokarbon gazlarının verdiği zarara daha açık hale getirdiği belirtiliyor. Makalede deliğin, yaklaşık 20 kilometre irtifada oluştuğu ve ozon tabakasındaki zararın yüzde 70’in üzerinde olduğu da belirtiliyor.

Ozon Tabakasında Rekor Delik
Ozon Tabakasında Rekor Delik

Uzmanlar, Kuzey Kutbu üzerindeki deliğin ilk kez Güney Kutbu’ndaki delikle kıyaslanabilir büyüklüğe eriştiğine de dikkati çekiyor. Güney Kutbu üzerindeki ozon tabakasındaki delik 1980’lerden bu yana yakın takip altında. Bazı yıllar daha da genişleyen delik kutup dairesini tamamen kapladığı gibi Güney Amerika’ya kadar da ulaşıyor.

XS
SM
MD
LG