7 Ekim’de Hamas İsrail’e saldırı düzenleyene kadar, uluslararası basının gelişmeleri yakından takip ettiği bölge Ortadoğu değil Güney Kafkasya’ydı. Dağlık Karabağ’a 19 Eylül’de Azerbaycan’ın terörle mücadele amaçlı başlattığını açıkladığı askeri operasyon, 24 saatin sonunda bölgedeki etnik Ermeniler’in ateşkes ve silahsızlanması ile sonuçlanmıştı. 28 Eylül’de de Dağlık Karabağ’ın Ermeni yönetimi kendini feshedeceğini açıklamıştı.
Bölgede yaşayan tahmini 120 bin etnik Ermeni’nin çoğu, etnik temizlik korkusuyla Ermenistan’a kaçmıştı ve uluslararası gözlemcilerin bölgeye gitmesi, Azerbaycan’a yaptırım uygulanması gibi birçok konu gündemden düşmüyordu.
Peki Ortadoğu’da gerilimin yeniden tırmanmasından bu yana Güney Kafkasya’da neler oldu?
8 EKİM: Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Avrupa Birliği'ne tepki gösterdi ve Fransa'nın Ermenistan'a askeri yardım gönderme kararının, Güney Kafkasya'da yeni bir çatışmayı tetikleyebileceği uyarısında bulundu. Aliyev aynı gün Tiflis'e habersiz bir ziyarette bulunarak Gürcistan Başbakanı Irakli Garibashvili ile biraraya geldi. İki lider, Gürcistan'ın Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki barış görüşmelerinde arabuluculuk ve evsahipliği yapmasını gündeme getirdi.
9 EKİM: Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, heyetinin Karabağ, Azerbaycan ve Ermenistan'a yaptığı ziyaretin raporunu açıkladı. Raporda, kentsel alanlarda çok az sayıda bölge sakininin kaldığını tespit etti. Karabağ'a gönüllü geri dönüşler için gerekli koşulların anlamlı bir şekilde sağlanabilmesi için güven ve itimat çağrısı yaptı.
10 EKİM: Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, "Hem biz hem de Azerbaycan bu toplantıyı yapmaya hazır olduğumuzu açıkladık ve bu bir adım anlamına gelecek. Bu, iki ila üç ayda bir barış anlaşması imzalanması olasılığının yüzde 70 olduğu anlamına geliyor" dedi. Paşinyan, sınırda gerilimin azaldığını kaydetti.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in yakın müttefiki olan Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Bakü'de biraraya geldi.
11 EKİM: Moskova, Dağlık Karabağ'daki Rus barış güçlerinin geleceğini Azerbaycan ile görüşeceğini bildirdi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Rus askerlerinin fiili ve hukuki olarak Azerbaycan topraklarında bulunduğunu ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın da bunu bildiğini vurguladı.
12 EKİM: Ermenistan ve Azerbaycan Birleşmiş Milletler Uluslararası Adalet Divanı’nda karşı karşıya geldi. Erivan Bakü'yü Dağlık Karabağ'da "etnik temizlik" yapmakla suçladı ve mahkemeden etnik Ermenileri korumaya yönelik yeni geçici kararlar almasını istedi. Azerbaycan suçlamaları "asılsız" olarak nitelendirerek reddetti.
13 EKİM: Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Ermenistan ve Azerbaycan arasında bir barış anlaşmasının her iki tarafın da iyi niyet göstermesi halinde sağlanabileceğine inandığını söyledi.
İki ülke arasında Moskova'da barış görüşmeleri yapılmasını öneren Putin, "Rus barış gücü askerleri Kasım 2025'e kadar Dağlık Karabağ'da kalacak” dedi.
14 EKİM: Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Haçuryan, parlamentonun Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne katılma kararını onayladı. Erivan’ın bu adımı, müttefiki Rusya ile ilişkilerini daha da gerginleştirecek. Zira katılımcı ülkeler, savaş suçu işlemekle itham edilen Rusya Cumhurbaşkanı Putin'i topraklarına ayak basması halinde tutuklamakla yükümlü.
15 EKİM: Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Dağlık Karabağ'ın başkenti Hankendi’de Azerbaycan bayrağını göndere çekti.
16 EKİM: Aliyev, 2020’deki savaşta Ermenistan işgalinden kurtarılan Fuzuli’yi ziyaret etti. İki günlük ziyarette Aliyev’den, “Karabağ sorunu ebediyen kapandı” mesajı geldi.
17 EKİM: Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Avrupa Parlamentosu oturumunda yaptığı konuşmasında Azerbaycan ile yıl sonuna kadar bir anlaşma imzalanmasının mümkün olduğunu söyledi.
Forum