1998-2006 yılları arasında Bloomberg News büro şefi olan Yalman Onaran Türk ekonomisini, piyasalarını ve şirketlerini izlemiş gazeteci olarak. 2006’dan buyana New York’ta yaşayan ve Bloomberg News’da bankacılık analisti ve ekonomi yazarı olan Onaran, Amerika’nın Sesi’nin televizyon programına katıldı.
Yalman Onaran Türkiye’deki darbe girişiminin ardından Amerikalı yatırımcıların Türkiye’ye nasıl baktığını şöyle açıkladı:
“Amerika Türkiye’ye hep biraz uzak yatırım konusunda. Özellikle gelişmekte olan piyasaları inceleyen yatırımcılar daha çok Avrupa’da konuşlanıyor. Buradan da yatırım gidiyor tabii ama az. Bütün politik olaylarda yatırımcılar tabii Türkiye’deki politik riskleri tekrar değerlendirmeye alıyorlar bunların ekonomiyi nasıl etkileyebileceğini değerlendiriyorlar ama son olaylarda da daha öncekiler gibi büyük bir değişim, korku havası olmadı, Türkiye’de artık risk çok yükseldi yatırım yapılmaz görüşünün hakim olduğunu düşünmüyorum en azından buradaki yatırımcılardan ve analistlerden duyduğum kadarıyla.”
Yalman Onaran, yatırımcıların Türkiye’de kalıp kalmayacağı yolundaki tahminlerini de şöyle dile getirdi:
“Darbe girişiminin hemen ardından birkaç gün Türk lirası çok değer kaybetti. Sıcak paranın bir kısmının panik içinde çıktığını gördük ama bu tip olaylarda ilk başta bir panik olur, Avrupa’da da haberler çıktığında bir süre panic oluyor, listeler çok düşüyor, sonra tekrar sakinleştiğinde ortalık, aynı şey devam etmiyor. Yani bazen bu panik o kadar hızlı başlar ve gerisi gelir ki, 2001’de olduğu gibi, birkaç gün içinde çok para çıktı Türkiye’den ve durmadı, arkasından da büyük bir ekonomik kriz yaşandı, Türk parası yüzde 50’nin üzerinde devalue olmak zorunda kaldı. Yani bu sefer kısa panikler gördük, sıcak paranın bir kısmı kaçtı ama sakinleşti. Dolar Türk lirası seviyesi sabitleşti. Ve şimdilik uzun dönemli bakan yatırımcı için durum değişiyor olabilir ama yatırımcılar darbeleri izlemekten çok ekonomi ne yöne gidiyor, direkt yatırım yapan yatırımcılar nasıl davranıyorlar, kanunlar değişiyor mu, bunlara bakarlar. Bunun gidişatını görmek için altı ay, on ay, bir yıl beklemek lazım. O zaman gerçekten yavaş yavaş borsalardan, bonolardan çıkış varsa, devam ediyorsa yavaş yavaş da olsa, ve direkt yatırım azalıyorsa Türkiye’ye bunlar önemli işaretler. O zaman uzun dönemde Türkiye’nin ekonomisine de zarar verecek durumlar bunlar olur.”
Peki Türkiye yabancı yatırımcılar açısından getirisi olan bir ülke konumunda mı? Yalman Onaran Türkiye’nin yabancı yatırımcılar açısından hala karlı bir ülke olduğunu düşünüyor:
“Tabii, Türkiye sonuçta gelişmekte olan ülkeler arasında bile çok iyi bir getiriye sahip çünkü faizler yüksek, yani dünya ekonomisinin dinamikleri son yedi sekiz yılda çok değişti. Çünkü Amerika’da başlayan ve bütün dünyaya yayılan 2008 krizinden sonra batıda faizler yüzde sıfır, hatta eksi. Avrupa’da, Japonya’da eksi faizler. Amerika’da eksi değil ama o kadar az ki, yani burada banka hesabınıza yatırdığınız zaman parayı, yüzde sıfır nokta beş faiz aldığınız zaman çok sevinip ziller takıp oynayabiliyorsunuz. Batı ekonomilerinde, gelişmiş ekonomilerde faizler bu kadar düşük olduğu zaman, doğal olarak yatırımcılar gelişmekte olan ülkelere kayıyor. O ülkelerdeki siyasi, ekonomik çalkantılara rağmen yatırımcı kaçamıyor. Türkiye de bu ülkelere dahil. O yüzden yüzde 7-8 faiz düşük gibi dursa da batıya göre çok yüksek. Bu yüzden de yatırımcı için Türkiye de yüksek getirili ülkeler arasında. Dünyada çok büyük para bolluğu var, çünkü batı merkez bankaları yedi sekiz yıldır sürekli para basıyorlar. Bu para bolluğu oldukça ve getiriler yüzde sıfır oldukça batıda, Türkiye gibi ülkelere yatırımcı dönmek zorunda, çünkü az da olsa o ülkelerden getiri elde edebiliyorlar.”
