Çin devlet şirketi Cosco’nun Hamburg limanına ortaklığına onay çıktı. Bugün Berlin’de biraraya gelen Alman hükümeti, Cosco’nun Hamburg limanındaki Tollerort adlı konteyner terminalinin hisselerinin yüzde 24,9'unu almasına yeşil ışık yakarken, satışın Başbakan Olaf Scholz ile ilgili bakanlıklar arasında son anda varılan uzlaşma sonucu oluştuğu haber verildi.
Satışa, muhalefetin yanı sıra hükümet ortakları FDP ile Yeşiller önce karşı çıkmıştı. Kararın alınmasında 2011-2018 yıllarında Hamburg Eyaleti Başbakanı olarak görev yapan Başbakan Scholz’un etkin rol oynadığı öğrenildi.
Hamburg limanında hisselerin çoğunluğunu elinde tutan lojistik firması HHLA ile Cosco arasında yapılan görüşmeler sonucu Çinli taşımacılık devi, yüzde 35’lik hisse payını 65 milyon dolara satın almak için teklif vermişti. Scholz’un görüşmelere ağırlığını koyması sonrasında, Cosco’nun yüzde 24,9’a 'evet' dediği, ayrıca personel ve ticari kararlarda veto hakkı verilmemesini de kabullendiği açıklandı.
Konunun kamuoyuna yansımasının ardından koalisyonda konuyla ilgili değişik bakanlıkların, Yeşiller ve liberal FDP partisinin yanısıra, istihbarat örgütü Federal İstihbarat Dairesi’nin ve Avrupa Birliği Komisyonu’nun, Çin’in Almanya'daki çok kritik altyapının bir bölümüne ortak olmasına daha karşı tavır koydukları ve Scholz’e anlaşmaya onay vermeme çağrısı yaptıkları öğrenilmişti.
Başta Ekonomi ve İklim Koruma Bakanı Robert Habeck olmak üzere Yeşiller’den bakanların tavır değiştirmesi ve Scholz’a bu konuda destek vermesi dikkat çekti. Habeck, anlaşmaya izin vermeme eğiliminde olduğunu söylemiş, FDP de Çin hükümetinin yıllardır kararlı bir biçimde sadece kendi çıkarlarını her alanda savunduklarını öne sürerek, bu denli duyarlı bir alanda Çin’le işbirliği yapılmaması uyarısında bulunmuştu.
Ana muhalefet partisi Hristiyan Demokrat CDU’nun lideri Friedrich Merz, alınan kararla Almanya’nın Çin’e daha bağımlı olmasını eleştirdi. Satış kararının geri alınmasını ya da mahkemeler tarafından yasaklanmasını isteyen Merz, Almanya’nın Çin’le olan ilişkilerinin tümden gözden geçirilmesini de talep etti.
Cosco’nun Hamburg limanına ortak olarak Almanya’nın önemli altyapıları hakkında bilgi sahibi olmayı hedeflediğini savunan CDU lideri, Çin hükümetinin Rusya’nın Ukrayna’da sürdürdüğü savaşa da destek vermesini hatırlattı. Ukrayna’nın başkenti Kiev’e yaptığı ziyaret sonrasında bir açıklama yapan Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier de yaptığı açıklamada Cosco’nun ortaklığına onay vermediğini söyledi. Almanya’nın Çin’e bağımlı olmamaya büyük özen göstermesi gerektiğini söyleyen Steinmeier, ülkenin Rus gazına olan bağımlığı ve bu bağlamda yaşanan enerji krizine atıfta bulunarak, "Daha önce yapılanlardan ders çıkarmalıyız. Tek yönlü bağımlılıkları, özellikle Çin gibi ülkelerle en düşük düzeye indirmeliyiz" dedi.
Geçen hafta Steinmeier’in söylediklerine benzer bir açıklama yapan Yeşiller Partili Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, "Ekonomik bağımlılık, bizi siyasi olarak şantaja maruz bırakıyor. Kendimizi artık değerlerimizi paylaşmayan hiçbir ülkeye bağımlı kılmamamız gerekiyor. Rusya’da yaptığımız hatayı ikinci kez yapmamalıyız" şeklinde konuşmuştu. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de yaptığı açıklamada, Rusya örneğinden ders alınması gerektiğini belirterek, Çin ile ilişkilerde hammadde ve teknoloji gibi konularda ekonomik bağımlılıktan kurtulmak istediklerini söyledi.
Scholz 4 Kasım’da Çin’e gidiyor
Olaf Scholz’un Cosco’yu Hamburg limanına ortak etme kararı, yapılan yorumlarda, Başbakan'ın Pekin’e gerçekleştireceği ziyaretle ilişkilendirildi. Scholz’un 4 Kasım’da geniş kapsamlı bir ekonomi heyetiyle Pekin’e yapacağı ilk resmi ziyaretinde konuyla ilgili anlaşmayı imzalaması bekleniyor. Olaf Scholz, Hamburg Eyaleti Başbakanlığı yaptığı 2011- 2018 yıllarında da Çin'le çok yakın ilişkiler kurmasıyla dikkat çekti ve Hamburg’u "Çin’in Avrupa'ya açılan kapısı" olarak tanımladı. Daha sonra Merkel hükümetinde Maliye Bakanı olduğu dönemde 2019'da Çin'i ziyaret eden Scholz, bu gezide Çin’deki insan hakları sorunlarını gündeme getirmediği için eleştiri konusu olmuştu.
Hamburg Limanı Çin için neden önemli?
Hamburg limanı, dünyanın en işlek limanlarından birisi. 100 bin işyeri sağlayan liman, Avrupa'da Rotterdam limanından sonra ikinci, dünyanın en büyük limanları listesinde de 14'üncü sırada yer alıyor. Limandaki deniz ticaretinin önemli bir bölümü Çin’le gerçekleşiyor. Her üç konteynerdan biri Çin'e gidiyor ya da oradan geliyor. Büyük konteyner gemilerinin Çin’den getirdiği teknoloji ürünleri başta olmak üzere çeşitli mallar buradan küçük gemiler, demiryolu ya da kamyonlar vasıtasıyla Almanya’nın yanısıra Avrupa’nın diğer ülkelerine taşınıyor. Öte yandan 500'ten fazla Çinli şirket, kentin ticaret siciline kayıtlı ve 700'den fazla Hamburglu şirket, Çin ile deniz ticareti yapıyor.
