Türkiye ekonomisinin en birinci sorunu olarak görülen enflasyon, yılın ilk ayında olumlu bir sinyal vermedi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı ve yıllık enflasyon olarak kabul edilen TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) yüzde 64,77 oldu. Aylık enflasyon ise yüzde 6,7 olarak istatistiklere yansıdı. 2023 yılının Ocak ayında yıllık enflasyon yüzde 57,68 idi.
Böylece 14 Mayıs seçimlerinden hemen sonra Haziran ayında yüzde 38,21’e gerileyen enflasyon aradan geçen yedi ayda neredeyse 35 puan artış göstermiş oldu.
Prof. Aziz Çelik: “Ocak ayı enflasyonu son 20 yılın zirvesinde, buna rağmen verilere müdahale edildiğini düşünüyorum”
TÜİK’in, 2002 Haziran ayından beri enflasyon sepetinde yer alan 409 ürünün fiyatını yayınlamadığını hatırlatan Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Aziz Çelik, bu durumun enflasyon oranına olan güveni sarsmaya devam ettiğini söyledi.
VOA Türkçe’nin konuştuğu Prof. Çelik, “TÜİK’in açıkladığı resmi yıllık enflasyon son 20 yılın en yükseği. Bu bir rekor. Üstelik aynı şekilde Ocak ayında son 20 yılın zirvesi olan yüzde 6,7 açıklandı. Ben bu yüksek rakama rağmen enflasyon verilerine müdahale edildiğini düşünüyorum. Eğer böyle olmasa sepette yer alan 409 maddenin fiyatlarını açıklarlardı. Hane Halkı İşgücü Araştırması’nda TÜİK tüm verileri açıklarken burada saklıyorsa mutlaka karartma dediğimizde haksız olmayız. DİSK bu verilerin açıklanması için dava açtı ve kazandı. Normalde bir kamu kurumu yerel mahkeme kararına saygı duyar ama onlar istinafa başvurdu. Bu bir şüphe oluşturmaz mı? Elbette oluşturur” dedi.
Hükümet geçen sonbaharda açıkladığı Orta Vadeli Program’da 2024 yılı sonu için yüzde 33 enflasyon hedefi koyarken son Para Politikası Kurulu toplantısında “enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında başlayan sınırlı iyileşmenin devam ettiği” değerlendirmesini yapan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, yıl sonu enflasyon beklentisinin yüzde 36 olduğunu duyurmuştu.
Hükümetin enflasyon açmazı: Sıkı para politikası durgunluk ve işsizlik artışı yaratabilir
Enflasyonun geçen yıla benzer şekilde yıla giriş yaptığına dikkat çeken Aziz Çelik’e göre, her iki kurum da yerel seçimden sonra güncellemeye gidecek.
“2023 Ocak ayında TÜİK’in açıkladığı enflasyon yüzde 6,65 idi. Bu sene ile neredeyse bire bir aynı. Ben tam da bu nedenle Şubat ayında da enflasyonun yüksek seyretmeye devam edeceği kanaatindeyim. Enflasyon düşme eğiliminde değil ve olmayacak. Bu nedenle enflasyon hedefleri revize edilecek. Yerel seçimlerden sonra neredeyse dört yıl seçim yok. Hükümet sıkı para politikası ile enflasyonu düşürmeyi hedefleyecek. Cumhurbaşkanı’nı buna ikna edebilirler. Yavaş yavaş izlerini gördüğümüz durgunluk da hükümetin pandemiden bu yana bir şekilde becerdiği istihdamın artışına darbe vuracak” diyen Çelik, hem işsizlikte artış hem de ücretlerde zayıflama tablosu ile karşı karşıya kalınabileceğini kaydetti.
Mehmet Şimşek: “Şubat’ta düşüş başlayacak, yıllık enflasyonda ise yılın ikinci yarısında belirgin bir gerileme göreceğiz”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise gidişattan memnun.
Bugün sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Şimşek, yaz aylarıyla birlikte enflasyonda düşüşün başlamasını bekliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı, “Ocak ayında aylık enflasyon geçici etkiler kaynaklı yükselerek yüzde 6,7 gerçekleşirken, yıllık enflasyon yüzde 64,9 oldu. Ocak ayında büyük oranda enflasyona yansıyan bu etkilerin enflasyonun ana eğilimini etkilemesini beklemiyoruz. Şubat’tan itibaren aylık enflasyonun kayda değer şekilde düşerek tahmin patikamızla uyumlu seyredeceğini öngörüyoruz. Yıllık enflasyonda ise yılın ikinci yarısında belirgin bir gerileme göreceğiz. Fiyat istikrarını sağlamak temel önceliğimizdir” dedi.
Şimşek’in bahsettiği “tahmin patikası” ile uyumlu olması için aylık enflasyonun yüzde 3,15’in altında kalması gerekiyor.
Ana muhalefet partisi ise enflasyondaki artışın emekli aylıklarına yansımaması üzerinden hükümete yüklendi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe, “En düşük emekli aylığına yapılan artış nedeniyle ortaya çıkan ödemeler bu hafta hesaplara yatacak. Mayıs ayında 7 bin 500 TL'ye çıkarılan bu tutar, son artışla birlikte 10 bin lira oldu. Artış yüzde 33,3. Peki, o tarihten bugüne enflasyon ne oldu? Mayıs’tan Ocak sonuna kadar olan enflasyon yüzde 52,5. Milyonlarca emekli işte böyle mağdur ediliyor” dedi.
İstanbul enflasyonu yıllık bazda TÜİK’le yeniden benzeşirken ENAG ile fark sürüyor
Bu arada TÜİK dışında kendi enflasyon verilerini açıklayan ENAG (Enflasyon Araştırma Grubu) ve İstanbul Ticaret Odası (İTO) verileri özellikle yıllık bazda kamu kurumununkinden farklılık gösteriyor.
ENAG, yılın ilk ayında enflasyon artışının yüzde 9,38 olduğunu yıllık artışın ise yüzde 129,11’e ulaştığını duyurdu.
Yaklaşık 60 yıldır Ücretliler Geçinme Endeksi ile İstanbul’un enflasyonunu ölçen İTO ise 2024 Ocak ayındaki aylık artışı yüzde 6,72, yıllık artışı ise yüzde 76,17 olarak hesapladı.
Piyasalar Merkez Bankası guvernörü değişimine renk vermedi
Bu arada Hafize Gaye Erkan’ın görevden alınması ve yerine yardımcısı Hakan Karahan’ın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı olarak atanmasına piyasalar olumsuz bir tepki vermedi.
Görev değişimi sonrası ilk iş gününde BIST 100 Endeksi yüzde 1,28 artış göstererek 8 bin 776 puandan günü kapattı.
Dolar kuru TL karşısında binde 23 artışla 30,55’e yükselirken Euro ise TL karşısında binde 37 değer kaybederek 32,85’ten işlem gördü.
Forum