Başkan Barack Obama, Afganistan savaşıyla ilgili basına sızdırılan belgelerin yeni bir şeyden söz etmediğini açıkladı.
Obama, hassas askeri bilgilerin sızdırılmasının kaygı yarattığını, ama yeni Afganistan savaş stratejisiyle ilgili bilgilere yer vermediğini bildirdi.
Beyaz Saray’da gazetecilere açıklama yapan Obama, yeni stratejiyle Amerika’nın Afganistan’da daha fazla yükümlülük üstlendiğini ve Pakistan’dan da daha fazla sorumluluk almasını beklediklerini söyledi.
Amerika Genelkurmay Başkanı da, Afganistan savaşıyla ilgili belgelerin basına sızdırılmasından dehşete düştüğünü söyledi.
Oramiral Mike Mullen, savaşla ilgili gizli belgelerin yayınlanmasının Amerikan askerlerinin hayatını tehlikeye düşürebileceği görüşünde.
Savunma Bakanlığı daha önce, ordunun, sözkonusu belgeleri WikiLeaks adlı internet sitesine basına sızdıranları bulmak için her şeyi yapacağını açıklamıştı.
Belgelerde sivil ölümlerin gizlendiği ve Amerika’dan milyarlarca dolar yardım alan Pakistan’ın aynı zamanda Taleban’a da destek verdiği öne sürülüyor.
WikiLeaks sitesinin New York Times ve Guardian gazeteleriyle Alman Der Spiegel dergisine gönderdiği belgeler, Afganistan savaşının 2004-2009 yılları arasını kapsıyor. Üç basın organı, NATO’nun istihbarat raporları, saldırı planları, operasyon ve can kayıplarıyla ilgili tutanakları içeren belgeleri kendi uzmanlarına incelettirdikten sonra eşzamanlı olarak yayınladı.
Belgelerde Afganistan’da sivillerin öldüğü çok sayıda olayın bildirilmediği, gizli operasyonlarda 2 binden fazla Taleban ve El Kaide komutanının öldürüldüğü ve Pakistan istihbarat dairelerinin, bir yandan Amerika’yla işbirliği yaparken bir yandan da Taleban’ı desteklediği öne sürülüyor.
Tarihin en büyük istihbarat sızıntısı olarak nitelenen olay tahmin edileceği gibi özellikle Amerikan ordusunun şiddetli tepkisine yol açtı. Askeri ve sivil yetkililer Amerikan ordusunun iç yazışmalarından oluşan belgelerin yayınlanmasının Afganistan’daki askerlerin hayatını tehlikeye düşürdüğünü ileri sürdü.
WikiLeaks sitesinin kurucusu Julien Assange ise kararını savunuyor. Assange Londra’da düzenlediği basın toplantısında belgelerin yayınlanmasını tarihi bir olay olarak niteledi ve içerdiği bilgilerin çeşitli insanları farklı şekillerde etkileyeceğini belirtti.
Avustralyalı bilgisayar uzmanı belgelerin tek tek fazla bir şey ifade etmediğini ancak toplu olarak değerlendirildiğinde Afgan savaşı hakkında dramatik bir tablonun ortaya çıktığını söyledi. Belgelerin en yenisinin 7 aylık olduğuna dikkati çeken Assange, belgelerde askerlerin hayatını tehdit edecek lojistik ve taktik bilgi bulunmadığını vurguladı.
Assange, belgelerin gerçek olduğundan kimsenin şüphe duymadığına dikkati çekti ve basına verilen belgeler arasında özel hareket birimleri ve CIA tarafından hazırlanan çok gizli özel raporların bulunmadığını söyledi.
WikiLeaks internet sitesi daha önce yayınladığı gizli belgelerle de başta Amerika olmak üzere çeşitli hükümetlerin şimşeklerini üzerine çekmişti. Savaşlar, bölgesel çatışmalar ve çeşitli ülkelerdeki rüşvet ve yolsuzluklarla ilgili gizli belgeleri tüm dünyaya duyuran İsveç merkezli site bu çabalarından ötürü birçok kez ödüle layık görülmüştü. Belgelerin çoğu siteye tanık oldukları, duydukları veya yaptıkları işten hoşlanmayan ya da vicdan azabı çeken görevliler tarafından gönderiliyor. WikiLeaks, sızdırılan belgelerin yayınlanmadan önce olağanüstü bir titizlikle inceliyor ancak güvenilirlik ve geçerliliğini saptamanın belgeleri yayınlandığı dilde okuyanların sorumluluğunda olduğuna inanıyor. Örgüt, çoğu siyasi nedenlerle gizi tutulan resmi belgelerin yayınlanmasının hükümet ve şirketlerin ahlaksız davranışlarını ortaya çıkaracağına bunun da saydamlığa yol açacağı görüşünde.
Julien Assange yeni yayınlanan belgelerde sivil ölümlerin nasıl örtbas edildiğini buna örnek gösteriyor:
Assange sivil ölüm raporlarında ölüm sebebi olarak an çok mermi sekmesinin gösterildiğini, bazen de ölen sivillere “direnişçi” damgası vurulduğunu ve çatışma alanında başlayan örtbas işleminin en üst komutanlara kadar uzadığını söylüyor.
WikiLeaks Başkanı Julien Assange belgelerle ortaya çıkan yeni tablonun Obama yönetimini Afganistan politikasını gözden geçirmeye zorlayacağını umut ediyor.
