Başkan Obama, önümüzdeki yıl Çin devlet başkanı olması beklenen Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Xi Jinping’le görüştü. Görüşmeler Amerika- Çin ilişkilerinde sorunlar yaşanan bir döneme rastladı.
Amerikalı ve Çinli yetkililer Ocak ayında Pekin’de Başkan Richard Nixon’un 1972 yılında Çin’e yaptığı ve iki ülke ilişkilerinin normale dönmesine ön ayak olan ziyaretin 40’ıncı yıldönümünü kutladı.
Kutlamaya Xi Jinping de katıldı. Jinping, Çin-Amerika ilişkilerinin önemli konularını şöyle özetliyor: “Uluslararası mali kriz, iklim değişikliği, İran’ın nükleer programı gibi küresel sorunların çözümünde, Kore Yarımadası, Ortadoğu ve Güney Asya’daki sorunlara doğru şekilde yanıt vermede çok yakın diyalog içindeyiz.”
Xi’nin bu yıl içinde Çin Komünist Partisi’nin liderliğini üstlenmesi, 2013’te de devlet başkanı olması bekleniyor.
Xi, Çin Devlet Başkanı Hu Jintao’dan yaklaşık bir yıl sonra Amerika’ya geliyor. Başkan Obama, geçen yıl Hu Jintao’ya evsahipliği yaparken Amerika ve Çin arasındaki işbirliğinin önemini vurgulamıştı: “Küresel ekonomi çağında, birbirine bağlı bir dünyada işbirliği içinde olursak güvenlik ve refah düzeyimiz artar. Amerika ve Çin’in çıkarları, birbirinin başarısına bağlı.”
Ancak iki ülke, ticaret, para birimi politikaları, insan hakları, İran ve Kuzey Kore gibi konularda anlaşamıyor. Çin, Rusya’yla birlikte, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Suriye’ye ilişkin aldığı kararı veto etti.
Başkan Obama, geçen ayki Birliğin Durumu konuşmasında, ticarette haksız rekabetin üzerine gideceğine söz verdi ve Çin’e değindi.
Washington’daki Brookings Enstitüsü Çin Merkezi’nin Başkanı Kenneth Lieberthal, “Başkan Obama, Çin oyunu kuralına göre oynamadığı için öfkeli. Amerikan ve diğer yabancı firmaların aleyhine işleyen, sadece Çin’e yarayan uygulamalar Obama’yı kızdırıyor," diyor.
Çin, Amerika’nın Asya-Pasifik bölgesindeki askeri varlığını genişletmesinden kaygılı. Amerika’nın bu adımı, bölgede Çin’in ağırlığını giderek daha çok hissettirmesine misilleme olarak görülüyor.
Johns Hopkins Uluslararası İlişkiler Fakültesi Çin Programı Başkanı David Lampton, Xi Jinping’in Çin’in niyetlerine ilişkin kaygıları azaltabileceğini ve Amerika’nın içini rahatlatabileceğini söylüyor: “Pekin ziyaretinden sonra Çinliler, Uzakdoğu’yu kaygılandırmanın kendileri için iyi olmadığını anladı. Xi Jinping’in Washington ziyareti sırasında Çin’in büyüdükçe küresel bir tehdit haline gelmeyeceği konusunda tüm dünyanın içine su serpeceğine inanıyorum.”
Xi Jinping, Washington’dan sonra Iowa ve California’da temaslar yapmayı planlıyor.
