Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki bugünkü basın toplantısında Rus muhalif lider Aleksey Navalny’nin durumundan endişe ettiklerini söyledi ve derhal serbest bırakılmasını istedi. ABD, Rus makamlarınca Rusya’da tutuklu olan muhalif siyasetçi Aleksey Navalny’nin, geçirdiği rahatsızlık nedeniyle cezaevi hastanesine kaldırıldığı bildirilmişti. Navalny’nin hastanede Corona virüsü testi olduğu da gelen bilgiler arasındaydı. Rus basınında yer alan haberlere göre, Navalny, sosyal medya üzerinden bir mesaj paylaşarak hapishanede tüberküloz salgını olduğunu iddia etmesinin ardından, Pazartesi günü, hastaneye kaldırıldı.
Navalny, hastaneye kaldırılmadan birkaç saat önce paylaştığı mesajında ayrıca kendisinin de ağır öksürük ve yüksek ateş sorunları yaşadığını belirtmişti.
Moskova’nın 100 km uzaklığındaki bir cezaevinde, tutulan Navalny tedaviye ihtiyaç duyduğu ve bunun kendisine sunulmadığı gerekçesiyle geçen hafta açlık grevine başladığını açıklamıştı.
Navalny, açlık greviyle ilgili Instagram’da yayınladığı mesajında, “Doktor talep etme ve ilaç alma hakkım var ama ne kadar aptalca ki her ikisine de ulaşamıyorum” ifadelerini kullandı.
44 yaşındaki Navalny ayrıca, sırtından bacaklarına kadar ağrı hissettiğini, his kaybı yaşadığını anlattığı ve cezaevi yönetimine ilettiği el yazımı bir mektubu da paylaştı. Navalny karşılaştığı sağlık sorunlarının, geçen yıl Ağustos ayında sinir gazıyla zehirlenmiş olmasına da bağlı olduğunu ifade etti. Geçen yıl Almanya’da tedavi gören Navalny’nin zehirlenmesinden batılı ülkeler Rus hükümetini sorumlu tutuyor.
Rus yetkililerse Navalny’nin zehirlenmesiyle ilgili kendilerine yönelik iddiaların yanı sıra olayın soruşturulması yönündeki çağrıları da reddederek, Navalny’nin gerçekten zehirlendiğine yönelik kesin bir kanıt da olmadığını ileri sürüyor.
Rus hükümeti ayrıca Navalny’nin cezaevindeki koşullarla ilgili iddiaları karşısında Rus basınını cezaevine göndererek iddiaların asılsız olduğunu gösterir şekilde görüntü yayınlattı. Rus yetkililere göre, Navalny özel müdahale görme çabasıyla hasta rolü yapıyor.
Rusya adına gizli ajanlık yaptığını itiraf etmiş olan ve bu nedenle Amerika’da 18 ay hapis cezası alan Maria Butina da geçen hafta cezaevini turlayarak kamera ile kayıt yaptı.
Butina, Rossiya 24 adlı televizyon kanalında yayınlanan bu görüntülerde, “İnanın bana, Amerikan cezaevleri çok daha kötü” şeklinde konuştu.
Cezaevi yetkilileri de Navalny’ye gereken tüm müdahalelerin yapıldığı iddiasında.
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, bugün Reuters’a yaptığı açıklamada, Rus yetkililerin cezaevlerinde “işkence düzeyinde uygulamalara” başvurduğunu söyledi.
Dün onlarca Navalny destekçisi, muhalif lidere gerekli sağlık hizmetinin sunulması talebiyle cezaevine gitti. Polisin durdurduğu bazı protestocular gözaltına alındı. Bunlar arasında Navalny’nin doktoru Anastasia Vasilyeva de var.
Vasilyeva ve binden fazla Rus sağlık çalışanı Navalny’nin sağlık durumuyla ilgili internet üzerinden bir bildiri de yayınladı.
Bildiride, “Bir kişiyi cezaevindeyken gerekli müdahaleden mahrum bırakarak aşırı acı çekmesine neden olmak sadece hak ihlali değil aynı zamanda işkencedir. Daha da kötüsünün olmasından endişeliyiz. Böyle bir hastayı tedavisiz bırakmak, geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir, belden aşağısının tamamen ya da kısmen hareketsiz kalmasıyla sonuçlanabilir” ifadelerine yer verildi.
Navalny, Pazartesi günü internet üzerinden yaptığı paylaşımda, kaldığı koğuştaki 15 mahkumdan üçünün tüberküloza yakalandığını ileri sürmesinin ardından kendisinde de hastalığın belirtileri başgösterdi.
Navalny, geçen yıl Almanya’da tedavi görmesinin ardından, Rusya’da tutuklanma riskine karşın bu yıl Ocak ayında ülkesine döndü. Döndüğü gün havaalanında tutuklanan Navalny, 2014 yılında yargılandığı bir yolsuzluk davası kapsamında Şubat ayında hüküm yiyerek 2 buçuk yıl hapis cezası aldı. Navalny, davanın siyasi olduğunu savunuyor.
Hapishane sürecinde gördüğü muameleyi ‘işkence’ olarak nitelendiren Navalny, gardiyanların geceleri kendisini her saat başı uyandırdığını ve diğer mahkumların kendisiyle konuşmasının engellendiğini de dile getirdi.
Macron ve Merkel, Navalny’nin durumunu Putin’e sordu
Konuyla ilgili iddiaların yayılmasının ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron ile Almanya Başbakanı Angela Merkel, Rus lider Vladimir Putin ile bir görüntülü konferans düzenleyerek Navalny’nin sağlığının korunması çağrısında bulundular.
Navalny’nin serbest bırakılmasını teşvik eden Amerika ve Avrupalı müttefikleri Rusya’ya karşı yaptırımları devreye soktu.
Yaptırımları eleştiren Rus hükümet yetkilileriyse batılı ülklerin Rusya’nın iç siyasetine karıştırdığını iddia ediyor.
Protestolar devam eder mi?
Navalny’nin Rusya’ya döner dönmez tutuklanması ülke genelinde büyük protestolara neden oldu. 11 binden fazla gösterici gözaltına alındı.
Haftalar süren protestoların askıya alınması çağrısı yapan Navalny destekçisi aktivistler, online bir dilekçeye 500 bin Navalny destekçisinden imza atmasının ardından protestoların yeniden başlatılması vaadinde bulundu. Dilekçeye hedeflenin yarısından oldukça fazla sayıda bir destek geldi.
Diğer taraftan, Rusya’daki Levada Merkezi’nin bu hafta yayınladığı bağımsız bir anket sonucuna göre Kremlin’deki yetkililerin Navalny’yi kötü gösterme girişimi Ruslar’ın neredeyse yarısında karşılık buluyor. Rus halkının sadece yüzde 29’u Navalny’nin adaletsiz bir şekilde cezaevine tutulduğu görüşünde.
Ankette, Navalny destekçilerini büyük bir çoğunluğunun gençlerden oluştuğu da yansıdı.
Navalny’nin yakın iş arkadaşlarından birçoğu da ev hapsinde tutulurken, Navalny’nin, Yolsuzluk Karşıtı Vakfı, Rus muhalifin Navalny’nn 66 yaşındaki babasının da yolsuzluğa karıştığı iddiasıyla geçen hafta tutuklandığını açıkladı.
