NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Dışişleri Bakanları toplantısının ardından, NATO müttefiklerinin, Ukrayna tarafından dile getirilen "daha fazla silah yardımı" konusunda uzlaştıklarını ve "Ukrayna için daha fazlasını yapmaya" hazır olduklarını açıkladı.
Brüksel'de NATO karargahında yapılan Dışişleri Bakanları toplantısının ikinci gününde yapılan ilk çalışma oturumu, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba da dahil olmak üzere 9 ortak ülkenin katılımıyla düzenlendi. Tartışmalar, Ukrayna'nın işgalinin dünya dengeleri üzerindeki sonuçlarına ve aynı zamanda "Çin'in bu çatışmada oynadığı belirsiz role" odaklandı.
Toplantının öğleden sonra yapılan ve müttefik ülkelerle sınırlı tutulan ikinci çalışma oturumunda ise, Ukrayna'ya sağlanacak yardımlar değerlendirildi. NATO'nun "mevcut çatışmanın bir parçası olmaması gerektiği" görüşünün sürmesine karşın, "Ukrayna'ya kendini savunması için gerekli tüm desteğin sağlanması" da kabul edildi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın, toplantı girişinde yaptığı, "Gündemimizde 3 konu var, silahlar, silahlar ve silahlar" sözleri toplantıya damga vurdu.
Günün sonunda basın toplantısı düzenleyen Stoltenberg, "Ukrayna'ya verdiğimiz desteği daha da güçlendirmemiz gerektiğine karar verdik. Böylece Ukrayna, Rusya işgali karşısında zafer kazanabilir. Baskı altındaki diğer bölgesel ortakları da desteklememiz gerektiği konusunda anlaştık. Müttefikler Ukrayna için çok şey yaptı ve yapmaya devam etmekte de kararlı" dedi.
Stoltenberg, konuya ilişkin bir soruyu yanıtlarken de, "Bugünkü toplantıdan, müttefiklerin daha fazla ekipman sağlamak için daha fazlasını yapmaya hazır oldukları, durumun aciliyetini anladıkları ve kabul ettikleri açık bir mesajdı. Dolayısıyla Bakan Kuleba'nın toplantıda olmasının önemi de bu aslında. Ukrayna ile bu konuları yakından koordine ediyor, birlikte çalışıyor ve tartışıyoruz. Dolayısıyla müttefikler askeri destek konusunda daha fazlasını yapmaya hazırlar" diye konuştu.
"Ne tür silah yardımı yapılacağı" yolundaki bir soru üzerine de Stoltenberg, bu konuya net yanıt vermemeyi tercih ettiklerini belirterek, "Müttefikler hem Sovyet dönemi sistemleri hem de aynı zamanda çok çeşitli modern silah sistemleri ve ekipmanlar sağlıyor. Ukrayna'nın NATO müttefiklerinin desteğiyle yaptığı her şey savunma amaçlıdır çünkü kendilerini savunuyorlar. Elbette, farklı türde silahlara ihtiyaçları var. Müttefikler onlara farklı türde silahlar sağlıyor ve bu silahların etkisini her gün savaş alanında görüyoruz" dedi.
"Donbas'ta büyük savaş bekliyoruz"
Rusya'nın Kiev'den çekilmesinin "bir geri çekilme anlamına gelmediği" görüşünü de tekrar eden Stoltenberg, "Bir Rus geri çekilişi görmüyoruz. Gördüğümüz şey, Rusya'nın güçlerini yeniden gruplandırması ve yeniden konumlandırması, kuzey Ukrayna'dan çekerek, bu kuvvetleri doğuya taşıması. Donbas'ta büyük bir savaş bekliyoruz. İşte bu yüzden müttefikler bugün Ukrayna'ya daha fazla destek sağlamanın aciliyetini de vurguladılar ve elbette Bakan Kuleba'nın mesajı da buydu. Bu nedenle, elbette, bu savaşı bir an önce bitirmek için çalışmamız gerekiyor. Ancak aynı zamanda uzun süreli bir savaşa da hazırlıklı olunmalı. Bu savaş haftalarca, aylarca ve muhtemelen yıllarca da sürebilir ve bu nedenle çok daha fazlasına hazırlanmamız gerekiyor" diye konuştu.
Genel Sekreter, "Savaşın çok uzun sürmesi durumunda NATO için risk nedir?" sorusuna da "Risk her şeyden önce Ukrayna halkı için. Daha çok ölüm ve daha çok yıkım göreceğiz. Dolayısıyla bu her şeyden önce Ukrayna halkı için bir trajedi ve Cumhurbaşkanı Putin'in bu savaşı sona erdirme, birliklerini geri çekme ve bir çözüm bulmak için ciddi siyasi çabalara girmesi sorumluluğu var. Ama elbette, savaş devam ettiği sürece, Ukrayna'nın ötesine geçme riski de olacaktır. NATO'nun odaklandığı şey tam olarak bu, bu tırmanışı önlemek" yanıtını verdi.
NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Ukrayna krizinin küresel sonuçları olması nedeniyle NATO'nun Asya-Pasifik bölgesindeki ortakları Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Kore ve Japonya ile de işbirliğini hızlandırmayı kararlaştırdı.
Toplantıda müttefikler ayrıca insani yardım ve mali desteği arttırma, Ukrayna'ya siber güvenlik konusunda destek sağlama ve Ukrayna'nın kimyasal ve biyolojik tehditlere karşı korunmasına yardımcı olacak ekipman sağlama kararı aldı.
Gürcistan ve Bosna-Hersek dahil, diğer komşu ülkelere de kendilerini savunma yeteneklerini güçlendirmek için destek verilmesi de kararlaştırıldı.
"Çin'in Rusya'ya desteği meydan okuma"
Stoltenberg, Asya-Pasifik ülkeleri ile komşu ülkelerin toplantıya davet edilme gerekçesini de, "Çünkü Rusya'nın işgallerinin sonuçları küreseldir ve uzun ömürlü olacaktır. Ukrayna'da olup bitenler dünya çapında yakından izleniyor. Çin'in Rusya'nın saldırganlığını kınamak istemediğini gördük. Pekin, ulusların kendi yollarını seçme hakkına aldırmadan Moskova'yı destekledi. Bu hepimiz için ciddi bir meydan okuma ve değerlerimizi korumak için birarada olmamızı daha da önemli kılıyor" dedi.
NATO ve Asya-Pasifik ortaklarının, siber güvenlik, deniz güvenliği, iklim değişikliği gibi çeşitli alanlarda pratik ve siyasi işbirliğini arttırma konusunda anlaştıklarını açıkladı.
Savunma Konsepti
NATO Dışişleri bakanları toplantıda Rusya ile gelecekte nasıl bir ilişki kurulacağı konusunu da görüştü. Dışişleri bakanları, NATO'nun yeniden yapılanmasını öngören ve Madrid'de Haziran ayında yapılacak zirvede nihai hale getirilecek "Stratejik Konsept" projesinde, "Rusya ile gelecekte nasıl bir ilişki kurulacağı konusuna yanıt verilmesi gereği" üzerinde anlaştı.
Belgede, Çin'in artan nüfuzunun ve zorlayıcı politikalarının NATO güvenliğini nasıl etkilediğinin de yer alması kararlaştırıldı. Stoltenberg, Stratejik Konsept belgesinin "İttifak'ın içinde yaşadığı daha tehlikeli ve rekabetçi dünyaya sürekli adaptasyonu için bir yol haritası olacağını" ifade etti.
Diana Şartı onaylandı
Müttefikler, Kuzey Atlantik için Savunma İnovasyon Hızlandırıcılık Şartı'nı (DIANA) da onayladı. Projeyle, başlangıç olarak, Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaklaşık 60 inovasyon merkezinden oluşan bir ağ kurulacak. NATO üyesi devletler, bu projeyle, özel sektör ve üniversitelerle birlikte çalışarak, Transatlantik güvenliği için en yeni teknolojiden yararlanmayı hedefliyor.
Blinken: "Rusya vahşet yapmaya devam ediyor"
Brüksel'deki toplantıya katılan Amerikan Dışişleri Bakanı Antony Blinken da, NATO toplantısının ardından, "Rusya'nın, Ukrayna'da şu anda, başka illerde vahşet yapmaya devam ettiğine inanıyoruz" dedi. Blinken, Ukrayna ve Batı'nın Moskova'yı sivillere "katliam" yapmakla suçladığı Buça kentinin ötesinde, "Rusya'nın işgal ettiği başka birçok şehir var. Rusya şu anda daha fazla vahşet uyguluyor" diye konuştu.
