NATO üyesi 30 ülke dışişleri bakanı, üye olmayan Finlandiya ve İsveç Dışişleri Bakanları ile AB yöneticileri, Brüksel'de NATO karargahında toplanarak, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden 10 gün sonra gelinen noktayı değerlendirdi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın da davet edildiği toplantıya katılan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, NATO ve AB Dışişleri Bakanları toplantısının ardından, 8 Mart'a kadar, NATO'nun asker yığdığı doğu kanadı ülkeleri Polonya, Moldova, Litvanya, Letonya ve Estonya'yı ziyaret edecek.
Brüksel'deki NATO toplantısına katılan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, toplantı dolayısıyla, İngiltere, Romanya, Fransa, Almanya, Bulgaristan ve Hollanda Dışişleri Bakanları ile ikili görüşmeler gerçekleştirdi.
Öngörülen süreden 1 saat daha uzun süren toplantının ardından basın toplantısı düzenleyen Stoltenberg, NATO'nun diplomatik çözümde ısrar ettiğini, ancak işgal yolunu seçen Rusya'ya da çok ağır bedel ödeteceklerini" söyledi.
Gelinen noktada işgalin, "Avrupa ve NATO ülkeleri üzerindeki uzun vadeli etkilerini" tartıştıklarını ve Ukrayna'nın işgalinin hemen ardından harekete geçirdikleri NATO Mukabele Gücü'nü hazırladıklarını belirten Genel Sekreter, hali hazırda NATO'nun Doğu kanadında binlerce NATO askeri, 130 'dan fazla jet ve 200'den fazla gemiyle teyakkuz halinde olduğunun altını çizdi.
Stoltenberg, "NATO bir savunma ittifakıdır. Temel görevimiz 30 üyemizin halkını güvende tutmaktır. NATO Rusya ile bir savaş aramıyor. Biz bu savaşta bir taraf değiliz ancak bir sorumluluğumuz var. O da bu savaşın Ukrayna ötesine yayılmasını engellemektir. Bu nedenle birlik içinde karşı durduğumuzu göstermek istiyoruz. Hiçbir ülke, hiçbir kıta bu tür tehditler karşısında tek başına hareket etmemeli. Putin, bizi bölmeyi başaramadı. NATO hiç olmadığı kadar güçlü" dedi.
Savunma bakanları toplanacak
Stoltenberg, toplantıda AB üyesi olmayan ancak Ukrayna'daki işgalden doğrudan etkilenen Finlandiya ve İsveç ile daha fazla bilgi paylaşımı yapmayı ve danışma toplantılarına bundan böyle bu iki ülkenin de katılmasını kararlaştırdıklarını kaydetti. Stoltenberg, Gürcistan ve Bosna Hersek'e de yardımları arttıracaklarını bildirdi.
Dışişleri bakanlarının ardından, NATO savunma bakanları, 16 Mart'ta toplanarak, Ukrayna krizinde alınması gereken yeni askeri önlemleri ve Doğu kanadındaki Mukabele Gücü'nün genişletilmesini yeniden ele alacak.
"Uçuşa Yasak Bölge" talebine red
Bir soru üzerine, toplantıda, insani yardım koridoru oluşturulabilmesi için Ukrayna'nın ısrarla talep ettiği "No fly zone/uçuşa yasak bölge" oluşturulması konusunun da görüşüldüğünü kaydeden Jens Stoltenberg, "Bu konu gündeme geldi. Müttefikler, NATO uçaklarının Ukrayna hava sahasında uçmaması gerektiğini, NATO askerlerinin Ukrayna topraklarına girmemesi gerektiğini düşünüyor" dedi.
Bir Ukraynalı gazetecinin, "Daha ne kadar Ukraynalı ölmeli bu hava sahasının oluşturulması için" sorusuna ise Stoltenberg, "Şu an Ukrayna'da yaşananlar korkunç, acı verici, Avrupa'da 2’nci Dünya Savaşı’ndan bu yana görmediğimiz bir tehlike var. Ukrayna halkının direnişini takdir ediyoruz. Ve desteğimizi arttırıyoruz. NATO müttefikleri en sert yaptırımları devreye soktu. Ama aynı zamanda NATO olarak bu savaşın büyümesini ve Ukrayna dışına sıçramasını engelleme sorumluluğumuz da var. Bu yüzden NATO olarak, Ukrayna'ya ne havadan ne karadan girmeyeceğimizi söyledik. Eğer uçuşa yasak bir bölge oluşturursak bunu denetlememiz, bunu ihlal eden Rus uçaklarını vurmamız gerekiyor. Biz buradaki çaresizliğin farkındayız. Ama Rus uçaklarını vurursak o zaman topyekün bir Avrupa savaşına neden oluruz. Çok daha fazla ülke savaşa girer. Bu yüzden bu acı kararı alıyoruz" diye konuştu.
Rusya'nın nükleer enerji santraline yaptığı saldırının "bu işgalin ne kadar tehlikeli ve pervasız olduğunu gözler önüne serdiğini" anlatan Stoltenberg, "Rusya'yı tüm güçlerini Ukrayna'dan çekerek bir an evvel iyi niyetli bir şekilde masaya oturmaya çağırıyoruz" dedi.
"NATO'nun eğittiği Ukrayna askerleri savaşıyor"
Stoltenberg, NATO'nun uzun yıllardır Ukrayna ordusunu eğittiğini ve askeri destek verdiğini de sözlerine ekleyerek, "Putin Ukrayna ordusunun gücünü hafife aldı. Zelenski'nin ve halkın desteği ordunun moralini güçlendiriyor. Kanada ve Türkiye de dahil, müttefikler askeri yardımlar sağladı. Onbinlerce Ukrayna askerini eğittik. Onlar şimdi cephede savaşıyorlar. Elbette Ukrayna ordusunun cesareti en büyük önem taşıyor. Ama bu desteğin ne kadar önemli olduğunu gördük" ifadelerini kullandı.
NATO Genel Sekreteri, Polonya ve Bulgaristan'ın Ukrayna'ya "askeri savaş jetleri vereceği" açıklamasına ilişkin bir soru üzerine de, "Polonya'nın savaş jeti göndermekten vazgeçtiğini açıkladığına" işaret etti.
NATO'nun Doğu kanadında uzun vadede daha güçlenerek gerçek bir caydırıcı güç oluşturmayı" hedeflediğini de vurguladı. Stoltenberg, müttefiklerin ne tür askeri yardımlar yaptığı konusunda detay vermek istemediklerini ancak Ukrayna'ya çok etkili silah desteği yapıldığını belirtti.
Stoltenberg, Rusya'nın Ukrayna işgalinin bariz bir şekilde uluslararası hukuka aykırı olduğunu, yasadışı silahların kullanıldığını, NATO'nun bu gelişmeleri yakından izleyerek bilgi topladığını kaydetti. Stoltenberg, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından Rusya ve Belarus hakkında açılan soruşturmayı da desteklerini söyledi.
