NATO üyesi ülkelerin liderleri, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Doğu Avrupa'ya takviye asker gönderilmesini onayladı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, "Rusya Avrupa'da barışı bozdu. Rusya'yı Ukrayna'daki tüm güçlerini geri çekmeye ve diyalog yoluna dönmeye çağırıyoruz. NATO, üyelerinin her karış toprağını savunmakta kararlıdır. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı trajik bir hatadır ve Rusya bunun bedelini çok ağır ödeyecek" diye konuştu.
NATO'ya üye 30 ülke lideri Brüksel'deki NATO Karargahı'na video konferans yoluyla bağlanarak, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı karşısında nasıl bir tavır izleyeceğini tartıştı.
NATO Zirvesi'nin ardından bir basın toplantısı düzenleyen Genel Sekreter Jens Stoltenberg, "Kremlin'in hedefleri Ukrayna ile sınırlı değil. Rusya, NATO'nun daha fazla genişlemesinden vazgeçmek için yasal olarak bağlayıcı anlaşmalar talep etti. Ve NATO'ya 1997'den sonra katılan ülkelerdeki birliklerin ve altyapısının geri çekilmesini istiyor. Avrupa güvenliğinde yeni bir normalle karşı karşıyayız. Rusya açıkça Avrupa güvenlik düzenine meydan okuyor. Ve amaçlarına ulaşmak için güç kullanıyor. Dünya, saldırgan ülke Rusya ile kolaylaştırıcı rol oynayan Belarus'u yaptıklarından sorumlu tutacak" dedi.
"NATO Mukabele Gücü'nün unsurlarını konuşlandırıyoruz"
Rusya'nın devasa bir askeri birikimle savurduğu bu tehditlerine karşı NATO'nun"caydırıcılığı ve savunmasını" zaten güçlendirdiğini belirten Genel Sekreter, "Karada, denizde ve havada, durumumuzu daha da güçlendirmek ve herhangi bir olasılığa hızlı bir şekilde yanıt verebilmek için NATO Mukabele Gücü'nün unsurlarını konuşlandırıyoruz" dedi.
Amerika, Kanada ve Avrupalı müttefiklerin, İttifak'ın doğu kısmına binlerce ek asker yerleştirdiğini, "30'dan fazla farklı yerde çalışan 100'den fazla yüksek alarma sahip jetlerin ve Kuzey'den Akdeniz'e 120'den fazla geminin" görev yaptığını açıkladı. Stoltenberg, "Kimse yanlış hesap yapmasın, ya da yanlış anlamasın. Her bir müttefikimizi ve NATO'ya ait her karış toprağı korumak ve savunmak için ne gerekiyorsa yapacağız" diye konuştu.Liderlerin toplantıda, Ukrayna'ya desteği sürdürmek gerektiğini açıkça belirttiklerini, Gürcistan, Moldova ve Bosna-Hersek gibi hassas durumda olan ülkelere destek güçlerin de gönderilmeye başladığını belirtti. Stoltenberg, bu ülkelerin demokratik reformlarında başarılı olmalarına ve özgürce seçtikleri yolu takip etmelerine yardımcı olmak istediklerini söyledi.
"Topyekün bir işgal"
Bir gazetecinin "İstihbaratlarınıza göre, Ukrayna daha ne kadar dayanabilir?" sorusuna Genel Sekreter, "Şu anda gördüğümüz şey topyekün bir işgal. Birçok farklı noktalardan girdiler. Rusya'nun Ukrayna hükümetini değiştirme, demokratik olarak seçilen hükümeti devirme amacı olduğunu görüyoruz. Ukrayna hükümeti ile temastayız. Ukrayna güçleri cesurca savaşıyor. Rus güçleri üzerinde ciddi hasar yarattılar. Ancak çok değişken bir durum. Sürekli değişiyor" yanıtını verdi.
Toplantıda tüm liderlerin Ukrayna'ya ne kadar destek verdiğini açıkladığını belirterek, tüm müttefiklerin Ukrayna'ya destek vermeye devam edeceğini kaydetti.
"Siber saldırılar 5'inci maddeyi devreye sokabilir"
Ukrayna'nın NATO üyesi olmaması nedeniyle "Bir ülkeye saldırı tüm müttefiklere saldırıdır" ilkesini içeren 5'inci maddenin, siber saldırı olması durumunda işletilip işletilmeyeceğine ilişkin bir soruya da Stoltenberg, "Buradan Rusya'ya çok net bir mesaj gönderiyoruz. NATO Ukrayna'ya siber savunması için yardım ediyor. Washington Anlaşması’nın 5’nci maddesi, birimize yapılan saldırı herkese saldırmak demek. Buradaki farkı anlamak lazım. Rusya herhangi bir NATO müttefikine saldırırsa, o zaman müdahale ederiz diyoruz. Siber saldırılar da 5’nci maddeyi devreye sokabilir. Şu anda siber savunmaları güçlendirmeye çalışıyoruz. Hem kendi siber ağlarımızı korumak hem de Ukrayna'ya destek vermek için çalışıyoruz" dedi.
NATO'nu hangi noktayz kaç asker yerleştirdiğine ilişkin bir soruya da Stoltenberg şu yanıtı verdi: "Topyekün bir işgal var. Bu yüzden burada güçlerimiz hazır bekliyor. Özellikle Doğu kanadındaki, müttefiklerimiz endişeli. Onlar sadece askeri yığınağı değil, savaşı da yakından görüyorlar. Sorunun sadece Ukrayna değil, neredeyse üyelerimizin yarısının topraklarından çekilmemizi isityorlar. İşte bu yüzden biz de NATO Mukabele Gücü’nü gönderiyoruz. Binlerce askerden söz ediyoruz. Hava, deniz unsurları var. Şu anda Doğu kanadında aktif çok sayıda uçağımız var. Zaten öncü güçler gitti. En çok ADB gücü var, Fransa, İngiltere ek güç hazırladı. Bu ek güçlerle NATO gücü 2014'ten bu yana 3'e katlandı. 40 bin askerden söz ediyoruz. Bunların hepsini gönderiyoruz demiyorum. Ama hazır bir güçten söz ediyorum. Bazı güçler şu anda aktif. Diğerleri de birkaç gün içinde harekete geçirilebilir."
"Kiev'in düşme ihtimali var mı?" sorusuna ise Stoltenberg, "Şu anda Ruslar, Kiev'e doğru ilerliyorlar ve amaçları Ukrayna hükümetini değiştirmek. Bu öngörülemeyecek bir olay. O yüzden spekülasyon yapmayacağım. Ama Ukrayna kuvvetlerine saygımı iletiyorum. Dev bir orduya karşı savaşıyorlar.
Rusya ile müzakerelerin "Zelenski ve hükümetin takdiri olduğunu" söyleyen Stoltenberg, "NATO'nun üzerine düşenin "barışı sağlamak olduğunu, bunun da en hızlı Rusya'nın saldırıları durdurması ve güçlerini çekmesiyle sağlanacağını" yineledi.
Rusya'nın gerilemesi için NATO'nun doğu kanadını güçlendiridklerini belirten Genel Sekreter, "Kendimizi koruma kararlılığımız konusunda en ufak bir yanlış anlaşılma olmasın. Bu savaşı durdurmak, başka ülkelere sıçramasını engellemek amacındayız" dedi.
Stoltenberg, "Türkiye'nin Rus gemilerine boğazları kapatması" konusunu zirve toplantısında ele almadıklarını da yineledi: "Boğazlar konusunu görüşmedik. Bu konu gündeme gelmedi. Herhangi bir NATO müttefikine saldırı konusu gündeme geldi. Liderler aynı mesajı verdiler. Dünyanın en güçlü askeri ittifakı biziz. NATO'nun her karış toprağını koruayacağız. Bir yanılgı olmasın, iyice anlaşılsın diye bu mesajı defalarca tekrarlayacağız."
Ortak açıklama
NATO’nun olağanüstü zirvesinin ardından yapılan ortak sonuç bildirgesinde, Rusya'nın "Belarus'un kolaylaştırdığı" geniş çaplı Ukrayna işgali kınandı. Rusya, askeri saldırısını derhal sona erdirmeye, tüm güçlerini Ukrayna'dan çekmeye ve seçtiği saldırganlık yolundan geri dönmeye çağırıldı. Bildirgede şu ifadelere yer verildi:
"Bağımsız, barışçı ve demokratik bir ülke olan Ukrayna'ya uzun süredir planlanan bu vahşi saldırı, hiçbir provokasyon olmaksızın ve hiçbir gerekçe gösterilmeden gerçekleştirilmiştir. Rusya'nın eylemlerinin yol açtığı trajik can kaybını, büyük acıyı ve yıkımı esefle karşılıyoruz. Avrupa kıtasında hüküm süren barış, temelinden sarsıldı. Rusya ve Belarus, tüm dünyanın önünde eylemlerinin hesabını vermek zorunda kalacak. Tüm devletleri bu kabul edilemez saldırıyı kayıtsız şartsız kınamaya çağırıyoruz. Rus hükümetinin yalanlarının akışına kimse aldanmamalı. Demokratik olarak seçilmiş Ukrayna Cumhurbaşkanı, Parlamento ve Hükümeti ile ve şu anda anavatanlarını cesurca savunan Ukrayna halkı ile tam dayanışma içindeyiz. Bir dizi beklenmedik duruma hazırlanmak ve müdahale güçlerimizi harekete geçirmek de dahil olmak üzere İttifak topraklarını güvence altına almak için NATO savunma planlarını etkinleştirdik. Washington Anlaşması'nın 5’nci maddesine olan bağlılığımız sarsılmazdır. Tüm müttefikleri korumak ve savunmak için birleştik, kararlıyız. Özgürlük her zaman baskıya galip gelecektir."
