NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye ve Macaristan'ın onayıyla üyelik sürecini tamamlayan Finlandiya'nın, yarın resmen NATO'nun 31. üyesi olarak kabul edileceğini açıkladı. Stoltenberg, Finlandiya bayrağının Salı günü öğleden sonra Brüksel'deki NATO karargahında çekileceğini belirterek, "Yarın gerçekten tarihi bir gün olacak" dedi.
Stoltenberg, İsveç'in de Türkiye vetosunu aşarak NATO'ya üye olması için çalışmaya devam edeceklerini belirterek, "Bu, Türkiye'nin PKK ile mücadelesine yardımcı olacaktır. Ama İsveç'in de kendi sokaklarındaki uyuşturucu şebekeleri ve organize suçlarla mücadele etmesine yardımcı olacaktır" diye konuştu.
Ukrayna ve Rusya savaşının ardından, İsveç ile birlikte NATO'ya üyelik için başvuran Finlandiya, NATO'ya üye ülkelerin tümünün parlamentolarının onay sürecinin tamamlanmasının ardından, yarın yapılacak NATO Dışişleri Bakanları toplantısında düzenlenecek törenle, resmen NATO üyesi olacak. NATO karargahında yarın başlayacak ve iki gün sürecek buluşmadan önce basın toplantısı düzenleyerek kararı duyuran Genel Sekreter Jens Stoltenberg sözlerine, "Bu tarihi bir hafta" diye başladı.
Genel Sekreter, "Toplantının ilk gününde, Finlandiya 31'nci üye olarak ilan edilecek ve bayrağı NATO karargahında dalgalanacak" dedi. Stoltenberg, İsveç'in de katılım sürecinin bir an evvel tamamlanmasını dilediğini belirtti.
NATO tarihinin en hızlı katılımı
NATO Madrid'de geçtiğimiz Haziran ayında düzenlenen zirvede, İsveç ve Finlandiya'nın üyelik başvurularını onaylama sürecini başlattı. NATO'ya üye 20 ülke Temmuz ayında, 4 üye Ağustos, 4 üye de Eylül ayında onay verirken; geriye kalan 2 üye Macaristan 27 Mart, Türkiye de 30 Mart'ta yeşil ışık yaktı.
Böylece, bir yıldan daha kısa sürede üyelik sürecini tamamlayan Finlandiya, NATO'nun 74 yıllık tarihinde, en hızlı katılım sürecine imza attı.
Stoltenberg, Finlandiya'nın katılımı dolayısıyla duyduğu memnuniyeti, "NATO'nun modern tarihindeki en hızlı onay sürecini gördük" sözleriyle dile getirdi. Stoltenberg, Rusya'nın bu katılıma ilişkin itirazlarına ise, "Kimin NATO'ya katılıp katılmayacağına karar vermek Moskova'nın işi değil" karşılığını verdi.
Gün ortasında İttifak'a katılan Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ile Stoltenberg, katılım onuruna kısa bir basın açıklaması yapacak. Hemen ardından Finlandiya'nın katılım töreni düzenlenecek. Törenden sonra, Finlandiya ve İsveç'in de katılımıyla NATO-Ukrayna Komisyonu toplanacak.
"İsveç sokaklarındaki organize suçla mücadeleye de yardım edecek"
Sorular üzerine, Türkiye'nin İsveç konusundaki vetosunu da değerlendiren Stoltenberg, "Cumhurbaşkanı Erdoğan sonbahardaki görüşmemde, İsveç ile ilgili sürece de yeniden başlama sözü verdi. Bu nedenle Brüksel'de 3’lü mekanizma toplantısı oldu. Yeniden biraraya geleceğiz. Farklılıklar olduğunda en iyi yol oturup konuşmak. Biz İsveç'in katılması yönündeki politikalarımızı izlemeye devam edeceğiz. Türkiye'nin meşru güvenlik kaygıları var, elbette bunun farkındayız. Ama İsveç önemli adımlar attı, güçlü terörle mücadele yasası çıkardı, istihbarat birimlerinin daha yakın çalışmasını kabul etti, Türkiye'ye silah ambargosunu kaldırdı" dedi.
İsveç'in NATO'ya katılmasının hem Türkiye'nin hem de İsveç'in çıkarına olduğunu savunan Stoltenberg, "Şunu anlamamız lazım. İsveç ve Finlandiya terörle mücadele için birlikte çalıştığında, bu Türkiye'ye PKK'ya karşı mücadelesinde de yardım edecektir. Bu aynı zamanda İsveç'in kendi sokaklarındaki organize suçlarla mücadelesine de yardımcı olacak. Çünkü, bu terör örgütlerinin faaliyetleriyle, organize suçlar ve uyuşturucu trafiği arasında çok yakın bir ilişki var. İsveç tam üye olduğunda, bunun herkesin çıkarına olacağına büyük bir güçle inanıyorum" diye yanıt verdi.
İsveç'in üyeliğine ilişkin bir tarih öngörülüp görülmediğine ilişkin bir soruyu da yanıtlayan Stoltenberg, "NATO'ya üye 30 ülke bu kararın altına zaten imza attı. Ama şimdi her ulusun kendi parlamentosu karar verecek. Parlamentoların yerine karar alamayız. Ama o günden bu yana İsveç için 'hiçbir şey yapılmadı' diyemeyiz. Çok şey yapıldı. İsveç ve Finlandiya da, diğer ülkeler gibi NATO masasına oturdu. Yarın da davetli. İsveç'i terketmedik ve tüm müttefikler, İsveç'in üyeliğinin hızla tamamlanması gerektiği konusunda hemfikir. Çalışmamız devam ediyor. Çok güçlü bir şekilde inanıyorum ki ortak çıkarlarımız İsveç'in de üye olmasını gerektiriyor" diye yanıtladı.
Dimitri Kuleba katılacak
NATO'nun 4-5 Nisan'da yapılacak Dışişleri Bakanları toplantısı, Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba'nın da katılımıyla NATO-Ukrayna Komisyonu toplantısıyla başlayacak. Stoltenberg toplantıda Kiev'e verilecek desteğin ele alınacağını belirterek, "Bu savaşın ne zaman biteceğini bilmiyoruz. Ama bir daha tekrar etmemesi, Ukrayna'nın gelecekte saldırıya uğramaması için düzenlemeler yapmamız gerekecek. Tarih kendi kendisine tekerrür etmez" dedi.
Stoltenberg, önce Ukrayna Dışişleri bakanı Dimitri Kuleba, ardından ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile ortak bir açıklama yapacak.
Ukrayna'ya 65 milyar Euro'luk silah desteği
Stoltenberg, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin BM ilkelerine saygı duyan barış planını memnuniyetle karşıladıklarını, bu planın "adil ve sürdürülebilir bir barışın temelini oluşturduğunu" savundu.
Buna karşılık Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in barışa hazırlandığına dair hiçbir işaret olmadığını da ekleyerek, "Putin daha fazla savaşa hazırlanıyor. Bu nedenle, birlik içinde, ne kadar sürerse sürsün, Ukrayna'nın yanında kalmaya devam etmekte kararlıyız" dedi.
NATO üyelerinin Ukrayna'ya 65 milyar Euro'luk askeri yardım gönderdiğini kaydeden Genel Sekreter, modern muharebe tanklarının ve diğer zırhlı araçların Ukrayna'ya gelmeye başladığını duyurdu. Bu yardımın cephede gerçek bir fark yaratacağını ve Ukrayna kuvvetlerinin daha fazla bölgeyi özgürleştirmesine olanak sağlayabileceğini söyledi.
Stoltenberg, "Ukrayna silahlı kuvvetlerini güçlendirmeye devam etmek de dahil olmak üzere, NATO desteğini nasıl artırabileceğimizi, Sovyet döneminden NATO teçhizatına ve doktrinine geçişleri için neler yapacağımızı tartışacağız" diye konuştu. Bu yolda, dışişleri bakanlarının Ukrayna için uzun vadeli bir program geliştirmek üzere çalışmaya başlamayı kabul etmelerini beklediğini ekledi.
Stoltenberg, Ukrayna'da savaşın başlamasından bu yana hemen her basın toplantısında yaptığı gibi, sözlerini "Tüm bu zorlukların üstesinden gelmek için savunmaya daha fazla yatırım yapmamız çok önemli. Vilnius Zirvesi'nde, müttefiklerin GSYİH'nın yüzde 2'sinin tavan olarak değil taban olarak kabul edileceği, iddialı yeni bir savunma yatırım taahhüdü üzerinde anlaşmalarını bekliyorum" diye bitirdi.
Amerikalı gazeteci derhal serbest bırakılmalı"
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya'nın casuslukla suçlayarak Perşembe günü tutukladığı Amerikalı gazeteci Evan Gershkovich'in "derhal serbest bırakılması" çağrısında da bulundu. Bir soru üzerine Stoltenberg, "Tutuklanması çok endişe verici. Basın özgürlüğüne, gazetecilerin soru sorma ve işlerini yapma haklarına saygı duymak önemlidir. Bu nedenle derhal serbest bırakılmasını istiyoruz" diyen Jens Stoltenberg, Wall Street Journal muhabirinin tutuklanmasının toplantıda tartışılmasını beklediğini söyledi.
Dışişleri Bakanları, yarın başlayacak toplantıda Ukrayna'ya desteğin yanısıra, "istikrarsızlık, terörizm ve İran, Çin ve Rusya'nın yükselen nüfuzu" konuları başta olmak üzere, "güneyden kaynaklanan tehdit ve zorlukları" tartışacak.
Dışişleri bakanlarının toplantısının ikinci gününde Hint-Pasifik bölgesindeki yeni gelişmeler ele alınacak. Toplantıya İsveç ve Finlandiya'nın yanısıra Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve Güney Koreli bakanlar da katılacak.
Stoltenberg, "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı savaşının sonuçları küreseldir. Bugün Avrupa'da olanlar yarın Doğu Asya'da olabilir. Bu nedenle, Japonya'nın yakın zamanda NATO'nun Ukrayna'ya yönelik yardım fonuna yaptığı katkı duyurusu da dahil, ortaklarımızın Ukrayna'ya verdiği güçlü desteği memnuniyetle karşılıyorum" dedi.
Toplantıda ayrıca, siber savunma, yeni teknolojiler ve dezenformasyonla mücadele gibi alanlarda işbirliğini derinleştirme, Çin'in Rusya ile giderek artan işbirliği de gündeme alınacak.
"Rusya batıda askeri kapasiteyi artıracak"
Rusya'da devlet kontrolundaki haber ajansı RIA'nın haberine göre Moskova, Finlandiya'nın NATO'ya üye olmasına karşılık, batı ve kuzeybatı bölgelerinde askeri kapasitesini artırmayı planlıyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Aleksandır Gruşko, "Batı ve kuzeybatı yönünde askeri potansiyelimizi güçlendireceğiz. Diğer NATO üyelerinin güçlerinin ve kaynaklarının Finlandiya'da konuşlanması halinde, Rusya'nın askeri güvenliğini sağlamak için ilave adımlar atacağız" dedi.
Yarın resmen NATO üyesi olacak olan Finlandiya'nın Rusya ile yaklaşık 1,300 kilometre uzunluğunda sınırı bulunuyor.
Reuters'ın haberinden bir bölüm kullanılmıştır.
