Brüksel’de iki günlük bir toplantıda biraraya gelen NATO savunma bakanları, Türkiye ve Almanya’nın ortak girişimiyle Ege Denizi’ndeki mülteci krizinin sona erdirilmesine katkı sağlamak amacıyla oluşturulan deniz gücünün 2016 sonuna kadar görevini sürdürmesine karar verdi.
Şu aşamada 31 Aralık’tan sonra ne olacağı ise çok net değil. Bu konuda netlik sağlanamamasının en önemli nedenlerinden biri üye ülkeler arasında farklı yaklaşımların belirmeye başlamış olması. Uzun süredir bu misyon konusunda çekinceleri bulunan Türkiye, 31 Aralık’tan sonra ek bir uzatma yapılmasını istemiyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg yaptığı açıklamada, “Ege Denizi örneğinde olduğu gibi beraber çalışmanın faydalı olduğunu görüyoruz. Yunanistan ve Türkiye ile ortak gayretlerimiz sayesinde Ege Denizi’nde mülteci akını önemli derecede azaldı. Bu nedenle, NATO’nun Ege konuşlanmasına devam etmeye karar verdik," dedi.
Türkiye’nin bu konudaki yorumu ise oldukça farklı. Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, “Bu başarı buraya NATO kuvveti geldiği için değildi. Denizde kurtarılan insanların yüzde 90’ını bizim Sahil Güvenlik Kuvvetlerimiz kurtardı,” dedi.
Almanya ve İngiltere, NATO’nun Ege Denizi’ndeki misyonunun devamından yana. ABD de bu konuda Londra ve Berlin’e yakın duruyor. Yunanistan da misyonun devamından yana. Almanya Savunma Bakanı Ursula Von Der Leyen, operasyonun devamının 31 Aralık’a kadar güvence altında olduğunu teyit etse de bu tarih sonrasında ne olacağı konusunda şu aşamada kesin konuşmuyor. Von Der Leyen, 2017’de ne olabileceğine yönelik bir soruya, “Bunu o zaman göreceğiz,” diye yanıt verdi.
Türkiye, bu misyonun sona ermesini istediğini NATO’ya resmen iletti. Işık, “Bu operasyon amacına ulaştı. Bunu daha uzun süre devam ettirmenin anlamı yok. Zaten yasa dışı göçü engelleyen Türkiye. Biz Türkiye olarak bu konudaki çabalarımızı sürdüreceğiz, NATO kuvvetinin burada bulunmasına gerek yok,” dedi.
Ankara’nın itirazının ve misyonun geleceğine yönelik olumsuz duruşunun ardında Türkiye ile Yunanistan arasında Ege Denizi’ne ilişkin anlaşmazlıklar yatıyor.
Hayata geçirilmesine Şubat'ta karar verilen NATO’nun Ege Denizi misyonu, Daimi Deniz Görev Grubu 2 (SNMG2) tarafından yürütülüyor. Gemi sayısının ve katkıda bulunan ülkelerin belli dönemlerde değiştiği SNMG2’nin komutası şu an Alman Tuğamiral Kay-Achim Schönbach’da. SNGM2’de Hollanda’dan HNLMS De Ruyter, İngiltere’den HMS Mersey, Yunanistan’dan HS Krystallidis, HS Nikiforos, HS Machitis ve Türkiye’den TCG Beykoz savaş gemileri görev yapıyor.
