Almanya Başbakanı Angela Merkel üç ülkeyi kapsayan Güney Kafkasya ziyaretinin son gününde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'le bir araya geldi.
Başbakanlık koltuğuna oturduğu 2005 yılından bu yana ilk kez Azerbaycan’a giden Merkel, Almanya ve Avrupa Birliği'nin ekonomik alanda ve özellikle de enerji konusunda Azerbaycan’la daha yoğun işbirliği ve ortaklık arzuladığını açıkladı.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le birlikte basın toplantısı düzenleyen Merkel, Azerbaycan’ın Türkiye üzerinden Avrupa'ya doğalgaz sevkiyatının gerçekleşeceği hattın kapasitesinin arttırılmasından yana olduğunu belirtti. Şahdeniz 2, Güney Kafkasya Boru Hattı, Trans Anadolu Boru Hattı (TANAP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı'ndan (TAP) oluşan Güney Gaz Koridoru projesi üzerinden 2020 yılından itibaren 16 milyar metreküp gaz üretilmesi ve bu gazın 10 milyar metreküpünün Türkiye üzerinden Avrupa'ya satılması hedefleniyor.
Hattın bu haliyle kapasitesi Rus doğalgazını Baltık Denizi üzerinden doğrudan Almanya'ya taşımayı hedefleyen Kuzey Akım 2 doğalgaz hattının ancak üçte biri olacak. Merkel Türkmenistan’ın gazlarının da Güney Gaz Koridoru projesine dahil edilebileceğini belirtirken, Aliyev’in bu öneriye mesafeli kaldığı gözlemlendi. Azerbaycan lideri daha önce, zengin enerji yataklarına sahip olan Hazar Denizi’nin statüsü belirlenmeden enerji nakliyatı konusunda Türkmenistan’la ortaklığa karşı olduğunu açıklamıştı.
Azerbaycan, doğalgaz pazarındaki rolünü artırmak isterken, Almanya ise Rus doğalgazına bağımlılığını azaltmaya çalışıyor. Merkel, Kuzey Akımı 2’nin, ABD ve bazı AB ülkelerinin de tepkilerine neden olmasından sonra Avrupa'ya gaz tedariki zincirinde alternatifler olması gerektiğini söylemişti.
İki lider arasındaki görüşmede Dağlık Karabağ sorunun da ele alındığı açıklandı. Merkel, Almanya'nın sorunun çözülmesi için Ermenistan ve Azerbaycan arasında arabulucu olabileceğini açıkladı.
Alman basınına yansıyan haberlere göre, Dağlık Karabağ sorunun siyasi ve diplomatik yoldan çözülmesi gerektiğini söyleyen Merkel’in, Azerbaycan’daki insan hakları ihlalleri iddialarını gündeme getirmesi görüşmede gerginliğe yol açtı.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in, ülkesinin demokratik değerlere, basın ve fikir özgürlüğüne saygı gösterdiğini ifade ettiği, haksız eleştiriye ise ‘gereken cevabı verdiğini’ söylediği aktarıldı.
Azerbaycan, Merkel’in heyetindeki Almanya Parlamentosu Güney Kafkasya Ülkeleri Parlamento Grup Başkan Yardımcısı CDU milletvekili Albert Weiler’i, daha önce Dağlık Karabağ bölgesini ziyaret ettiği için ‘istenmeyen adam’ ilan etmiş, Merkel buna rağmen Azerbaycan ziyaretinden vazgeçmemişti.
Merkel Güney Kafkasya ziyaretine Perşembe günü Gürcistan'dan başladı. Ziyaret kapsamında, Almanya ile Gürcistan arasında doğal gaz deposu ve su temin sistemlerinin inşası için 193 milyon Euroluk iki anlaşma imzalanırken, Merkel Gürcistan'ın AB ve NATO’ya üyelik isteğini desteklediğini vurguladı.
Angela Merkel dün Ermenistan’in başkenti Erivan’da Devlet Başkanı Armen Sarkisyan ve yeni Başbakan Nikol Paşinyan ile görüştü. Buradaki görüşmelerinde de Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ gerginliğine barışçıl çözüm bulunması için çağrı yapan Merkel, ziyareti sırasında 1915 olaylarıyla bağlantılı soykırım ifadesini kullanmaktan kaçındı. Erivan'daki Soykırım Anıtı’na çelenk bırakan Merkel, yaptığı konuşmada Federal Meclis’in 1915 olaylarını 2016 yılında soykırım olarak tanıdığını ifade etti, ancak kendisi "Sayısız Ermeniye zulüm yapıldığını anlıyoruz. Bu acı unutulmamalı ve unutulmayacak" dedi.
