Amerika Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, ABD ve Meksika’nın “aralarında zaman zaman farklılıklar yaşayan iki güçlü ülke olduğunu” söyledi. İç Güvenlik Bakanı John Kelly ile birlikte Meksika’ya kritik bir ziyaret düzenleyen Tillerson, Meksikalı yetkililerle görüşmelerini “yapıcı ve ileriye dönük” olarak niteledi.
Tillerson yanında Meksika Dışişleri Bakanı Luis Videgaray ile birlikte gazetecilere yaptığı açıklamada, iki tarafın arasında, en iyi şekilde diyalog yoluyla çözülebilecek “bilindik farklılıkların” bulunduğuna işaret etti.
Tillerson ve Kelly’nin ziyareti, Trump yönetiminin göçmenlik politikaları hakkında Meksikalı yetkililerin duyduğu öfke ve kaygıları gidermeyi amaçlıyor.
Tillerson, görüşmelerinde ikili ilişkilerde “zorluklar ve fırsatların boyutunu ele aldıklarını” bildirdi.
Başkan Donald Trump da günün daha erken saatlerinde Beyaz Saray’da Amerika-Meksika ilişkileriyle ilgili yaptığı açıklamada, “Meksika ile iyi bir ilişkiye sahip olacağız; eğer olmazsak da olmayız” ifadesini kullanmıştı.
İlişkiler dibe vurdu
Tillerson ve Kelly’nin ziyareti, 1840’lı yılların sonundaki Meksika-Amerika savaşından bu yana 3 bin 100 kilometrelik ortak sınırlarında barışın hakim olduğu iki ülkenin ilişkilerinin en düşük seviyeye gerilediği bir zamana denk geldi.
Trump defalarca Meksika’nın bir şekilde sınıra örmeyi planladığı duvarın ödemesi gerektiği yönünde ısrar ediyor. Washington’daki Kongre üyelerinin tahminlerine göre duvarın maliyeti en az 12 milyonu bulacak. Bu hafta içerisinde de İç Güvenlik Bakanlığı milyonlarca kaçak göçmenin sınırdışı edilmesiyle sonuçlanabilecek yeni politikalar açıkladı.
Bu arada Trump, göçmenlik yasalarının uygulanmasını “askeri operasyon” olarak tanımladı. Ancak bu açıklamadan birkaç saat sonra İç Güvenlik Bakanı Kelly, sınır dışı uygulaması için “askeri gücün kullanılmayacağını”, “toplu sınırdışılarının” olmayacağını söyledi.
Trump da gün içindeki açıklamasında, “Çete üyelerini, uyuşturucu tacirlerini dışarı atıyoruz. Gerçekten kötü kişileri bu ülkenin dışına çıkarıyoruz,” demişti.
Meksika Dışişleri Bakanı Videgaray dün yaptığı açıklamada, Amerika’nın göçmenlik konusundaki “tek taraflı” adımlarını kabul etmeyeceklerini ve konuyu Birleşmiş Milletler’e taşımaktan da çekinmeyeceklerini söylemişti.
Dış İlişkiler Konseyi adlı düşünce kuruluşunda Güney Amerika araştırmaları kıdemli uzmanı Shannon O’Neil, “ABD-Meksika ilişkileri şu anda en düşük seviyede ve son 30 yılı aşkın süredir varolan işbirliğinden ani kopuş yaşanıyor” diye konuştu.
Trump-Nieto görüşmesi iyi geçmedi
Tillerson ve Kelly’nin görüşmeleri, Trump’ın Meksika Cumhurbaşkanı Enrique Pena Nieto ile 27 Ocak’ta yaptığı telefon görüşmesinin birkaç hafta sonrasına denk geldi.
Her iki ülkeden isimlerinin açıklanmasını istemeyen yetkililere göre, bu görüşme iyi geçmedi. Medyada çıkan haberlerde, Trump’ın Nieto’yu uyuşturucu kaçakçılığını önlemede yetersiz kalmakla suçladığı ve ABD’nin Meksika topraklarındaki uyuşturucu kartellerine karşı asker bile konuşlandırabileceği uyarısında bulunduğu belirtildi.
Meksika Cumhurbaşkanı daha sonra Washington’a planladığı ziyareti iptal etmişti.
Meksikalı yetkililer, Trump’ın sınır duvarının maliyetinin karşılanması isteğini reddediyorlar.
Meksika Dışişleri Bakanı Videgaray geçen hafta yaptığı açıklamada, “Meksika köprüler inşa etmek istiyor, duvarlar değil” demişti.
O’Neil Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, “Ziyaret ikili görüşmelerde gerilimin yatıştırılmasında bir miktar katkı yapsa bile, zorlu şekilde kazanılan güven kırılmış durumda ve sadece üst düzey bir ziyaretle onarılamaz,” diye konuştu.
Bir Amerikalı yetkili, ilişkilere “çok uzun bir mercekle bakmanın önemli olduğunu” ve ilişkilerin sadece tartışmalı bir boyutuna odaklanmamak gerektiğini söyledi. Yetkili, hem Trump hem de Meksika Cumhurbaşkanı’nın gelecek dönemde olumlu ve yapıcı bir ton oluşturmaktan yana olduğunu belirtti.
İç Güvenlik Bakanlığı’nın açıkladığı yeni politikalar, binlerce yeni göçmen polisinin işe alınması, sınırdışı edilecek göçmenlerin sayısının artırılması ve tutuklamalarda yerel polisten de yardım alınması gibi düzenlemeleri içeriyor.
Bu adımlar başta Meksika olmak üzere, ABD’deki kaçak göçmenlerin kaynağı olan diğer ülkelerde de alarma yol açarken, Meksika’nın bazı önde gelen isimlerinden de bunlara karşılık verilmesi çağrılarına yol açtı.
O’Neil, Trump yönetiminin politikalarının Meksika’nın iç politikasında da değişimlere neden olduğunu belirterek, milliyetçilikteki artışın Meksika’da 2018 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde ülkenin Amerika’yla uzlaşı şansını zorlaştıracağını söyledi.
Bazılarının gelecek yıl cumhurbaşkanlığı için yarışmasını istediği Meksika’nın en zengin işadamı Carlos Slim düzenlediği basın toplantısında, Meksikalıları yerel ürünleri satın almaya ve Trump’ın isteklerine teslim olmamaya çağırdı.
