Berlin’de 2’ncisi düzenlenen Uluslararası Libya Konferansı’nda Aralık ayında yapılması planlanan ulusal seçimlerin hayata geçirilebilmesi için destek çağrısı yapıldı. Konferansta yabancı savaşçıların ülkeden çıkması ve ülkenin farklı gruplara bölünmüş silahlı güçleri arasında birlik sağlanması gibi konular ele alındı.
Libya geçici başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya meclisine Aralık ayında yapılacak seçim için gerekli seçim yasasını ve hükümet bütçesini onaylama çağrısında bulundu. Dibeybe ‘‘Maalesef henüz yasama organlarından gerekli ciddiyeti görmedik’’ diye konuştu.
Çarşamba günü ikincisi düzenlenen Libya Konferansı’nın ilki Muammer Kaddafi’nin 2011’de NATO destekli bir ayaklanmayla devrilmesinin ardından izlenecek siyasi askeri ve ekonomik yol haritasını oluşturmak için geçen yıl Berlin’de yapılmıştı.
Libya NATO’nun desteğiyle son bir yıl içinde, on yıldır devam eden, bölgesel çatışmaya dönüşme riski taşıyan kaosu ve şiddeti sona erdirme konusunda ilerleme sağlamıştı.
Ülkenin doğusu ve batısında birbiriyle savaş halindeki rakip yönetimler ateşkes ve Dibeybe’nin başkanlık edeceği geçici hükümet konusunda uzlaşmaya varmıştı.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in ev sahipliğinde yapılan 2. Berlin Konferansı’na, Cezayir, Çin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Fransa, Almanya, İtalya, Libya, Hollanda, Rusya, İsviçre, Tunus, Türkiye, Kongo Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri, İngiltere, ABD, BM, Afrika Birliği, Avrupa Birliği ve Arap Ligi katıldı.
Konferansın sonuç bildirisinde Libya’daki durumun 19 Ocak 2020’de düzenlenen Berlin konferansından bu yana ilerlediği, düşmanlıkların sona erdiği, ateşkesin yürürlüğe girdiği, petrol ambargosunun kaldırıldığı belirtildi. Libyalı tüm taraflar arasında Libya liderliğinde ve Libya’nın sahiplendiği kapsayıcı bir siyasi diyaloğun Birleşmiş Milletler’in de desteğiyle başladığı belirtilen sonuç bildirisinde, geçici bir yönetim birimi olan Ulusal Birlik Hükümeti’nin Temsilciler Meclisi tarafından da onaylandığı hatırlatıldı.
Ancak çatışmalara neden olan sorunların aşılması, Libya’nın egemenliğinin sağlanması, ilerlemenin sürdürülmesi, barışın ve refahın geri gelmesi için daha atılması gereken çok adımın olduğu belirtilen açıklamada 24 Aralık 2021’de yapılması planlanan ulusal başkanlık ve meclis seçimlerinin 2020 yılının Kasım ayında Tunus’ta Libya Siyasi Diyaloğu tarafından kabul edilen yol haritasında üzerinde uzlaşıldığı şekilde yapılması gerektiği belirtildi. Bu kapsamda gerekli yasal ve anayasal düzenlemelerin yapılmasının aciliyeti vurgulandı. Tüm yabancı güçlerin ve yabancı askerlerin gecikme olmaksızın Libya’dan çıkması gerektiği belirtilen sonuç bildirisinde ülkede insan hakları ihlallerinin, istismarın ve uluslararası hukukun çiğnenmesi sorunlarının da çözüme kavuşturulması ihtiyacının altı çizildi. Kapsayıcı, kapsamlı ve hak temelli bir ulusal uzlaşma ve adil geçiş dönemi sürecinin başlaması gerekliliği vurgulanan açıklamada ‘‘Kapsayıcı Libya içi diyalog devam etmeli’’ denildi.
Kadınlara ve gençlere sürece destek çağrısı
Kadınların ve gençlerin Libya’nın demokratik geçiş süreci, çatışmaların çözümü ve barışın tesisi süreçlerine tam, etkili ve anlamlı şekilde katılmasınınteşvik edildiği belirtildi. “Geçici Ulusal Birlik Hükümeti’ne en az 30 kadını üst düzey görevlere aday gösterimesi çağrısı yapıyoruz” denildi.
Sonuç bildirisinde tüm tarafların silah ambargosunu ya da ateşkesi delen; barışı, istikrarı ve güvenliği tehdit eden ya da başarılı siyasi geçiş sürecine engel olmak isteyenlerin ulusal önlemlerle birlikte BM Güvenlik Konseyi’nin yaptırımlarına uyum sağlamaları istendi.
Silahların yasadışı transferi, silahlı grupların ve paralı askerlerin akışından kaynaklanan tehditler dahil olmak üzere komşu ülkelerdeki çatışmaların etkisinden duyulan endişe dile getrildi.
BM Güvenlik Konseyi'nin 2368 sayılı kararının ve IŞİD, El Kaide ve yaptırım listesindeki kişi, grup ve kuruluşlarla ilgili diğer kararların, özellikle seyahat yasağı ve mali varlıkların dondurulmasına ilişkin hükümlerin uygulanması çağrısında bulunulan bildiride BM Güvenlik Konseyi'nin 2322 sayılı kararı uyarınca yabancı terörist savaşçı tehdidine karşı geliştirilmiş işbirliğinin desteklenmesi çağrısı yapıldı.
