Latin Amerika’da, Türkiye’de de olan Aedes Aegypti adlı sivrisinek türünün neden olduğu; şiddetli grip ve benzeri semptomlara yol açan dang humması vakalarında ve ölü sayılarında yaşanan artış, bölge ülkelerini alarma geçirdi.
Viral bir enfeksiyon olan dang hummasının belirtileri sivrisinek ısırmasından 4 ila 10 gün sonra kendisini gösteriyor. Yüksek ateş, ağır başağrıları, kaslarda, eklemlerde gözlerin arkasında ağrı, deri döküntüsü ve ağrı gibi belirtiler, bazı kişilerde ölümcül boyutlara ulaşabiliyor.
Geçen yıl Amerika kıtasında 4,5 milyondan fazla kişinin yakalandığı ve 2 bin 370 kişinin yaşamını yitirdiği dang humması vakalarında, 2024’ün ilk 5 haftasında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 157; son beş yılın ortalamasına göreyse yüzde 225 artış yaşandı. Bu süreçte kayıt altına alınan ölü sayısı 109’a ulaştı.
Vaka sayılarındaki artışın ardından Panamerikan Sağlık Örgütü (OPS) Latin Amerika hükümetlerine Aedes Aegypti sivrisineği ile mücadelenin dozunu arttırmaları çağrısında bulunuyor.
En çok vaka Brezilya’da
OPS verilerine göre geçen yıl 4 milyon 565 bin 911 vakanın kayıt altına alındığı bölgede, dang hummasına yakalanan kişi sayısı bu yılın Şubat ayı başı itibarıyla 673 bin 267 oldu.
Vakaların yüzde 85’inin Brezilya, Şili, Arjantin ve Uruguay’da yaşanması dikkat çekiyor.
Brezilya’da 2024’ün ilk 5 haftasında 455 bin 525 bin vaka kayıt altına alındı. Son beş yılın ortalamasına göre yüzde 218 artışın yaşandığı Brezilya’da geçen yıl toplamda 1 milyon 515 bin 460 vaka bildirilmişti.
Brezilya’yı, 95 bin 381 vakayla son 5 yılın ortalamasına göre yüzde 425 artışın kaydedildiği Paraguay takip ediyor. Paraguay’daki vakaların yüzde 21’inin 15 yaşın altındaki çocuklar olması dikkat çekiyor. Paraguay’ı 27 bin 649 kaydedilen vaka sayısıyla Kolombiya takip ediyor.
“Topyekün mücadele gerekiyor”
Dang hummasının yol açacağı yan etkiler ve ölümlerin önüne geçmek için hükümetlere sivrisinek üreme alanlarının azaltılması, erken teşhis, zamanında tedavi, ulaşılabilir ve verimli sağlık hizmetleri gibi tedbirlerin hayata geçirilmesi için çağrı yapıldı.
Dang hummasının önlenmesi temel olarak sivrisinek popülasyonunun kontrol altına alınmasına ve ısırıklardan kaçınılmasına dayanıyor.
Bu çerçevede bölge halkına da evlerin etrafındaki sivrisinek üreme alanlarının ortadan kaldırılması, böcek kovucuların kullanılması, cildi kapatan giysiler giyilmesi, pencere ve kapılarda sineklik kullanılması gibi önlemler öneriliyor.
Uzmanlar iklim değişikliğine bağlı olarak artan kuraklık ve sellerin dang humması vakalarının artışına katkıda bulunduğunu, yetersiz sağlık hizmetlerinin olduğu bölgelerde enfeksiyonun çok daha etkili yaşandığını kaydediyor.
Forum