Reuters haber ajansının konuştuğu altı kaynak, ABD'nin SDG’yi Şam'daki geçici hükümetle Pazartesi günü vardıkları anlaşma için teşvik ettiğini söyledi. Anlaşma, konuşlu ABD güçlerinin geleceği konusunda belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde, Suriye'nin kuzeyinde daha fazla çatışmayı önleyebilir
Anlaşma, Suriye'nin dörtte birini elinde tutan Kürt grupların liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) bölgesel Kürt yönetim organlarıyla birlikte Şam'la birleşmesinin önünü açarak 14 yıllık savaşın parçaladığı ülkeyi, yeniden biraraya getirmeyi amaçlıyor. Ancak bunun nasıl olacağına ilişkin temel ayrıntılar henüz netleşmedi.
Üç kaynağın verdiği bilgiye göre SDG lideri Mazlum Abdi, Pazartesi günü geçici Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara ile imzalanan anlaşma için ABD askeri uçağıyla Şam'a gitti.
“ABD çok önemli bir rol oynadı”
Amerikalı yetkililerden üç kaynak ise ABD'nin SDG'yi, Beşar Esat'ın Aralık ayında devrilmesinin ardından başlayan çok yönlü görüşmelerin odak noktası olan yeni Suriye'deki statüsünü çözecek bir anlaşmaya doğru ilerlemeye teşvik ettiğini söyledi.
Üst düzey bir bölgesel istihbarat kaynağı “ABD çok önemli bir rol oynadı” dedi.
Anlaşma her iki tarafın da baskı altında olduğu bir döneme denk geldi.
El-Şara, kendi hükümetine bağlı militanların sorumlu olduğu bildirilen mezhepçi cinayetlerin sonuçlarıyla boğuşurken SDG de Şam'ın müttefiki olan Türkiye’nin desteklediği Suriyeli gruplarla çatışıyor.
Aralarında Suriye hükümetine yakın bir ismin de bulunduğu dört kaynak, mezhepsel şiddetin anlaşmayı zora soktuğunu söyledi.
İstihbarat kaynağı ve Şam'da görevli bir diplomat, anlaşmanın Ankara tarafından terör örgütü PKK’nın uzantısı olarak görülen SDG üzerindeki Türk askeri baskısını hafifletmesini bekliyor. Türkiye anlaşmayı memnuniyetle karşıladı.
Suriye hükümetinden bir yetkili de Reuters’a, cumhurbaşkanlığının SDG ile Türkiye arasında bekleyen sorunları çözmek için çalışacağını söyledi.
“Pentagon olası çekilme için planlar geliştiriyor”
Washington, IŞİD’e karşı savaşmak üzere 10 yıl kadar önce Suriye'ye asker göndermesinden bu yana, ülkedeki Kürt gruplarla derin bağlar geliştirdi ve Türkiye'nin itirazlarına rağmen Kürt savaşçılarla ortaklık kurdu.
ABD askerlerinin konuşlandırılması konusu Başkan Donald Trump'ın iktidara gelmesinden bu yana yeniden gündeme geldi.
Reuters'a konuşan Amerikalı yetkililer, Suriye'ye ilişkin herhangi bir politika kararı öncesinde, Savunma Bakanlığı Pentagon'un olası bir çekilme için planlar geliştirmeye başladığını söyledi.
Yine de Amerikalı bir savunma yetkilisi Salı günü Reuters'a yaptığı açıklamada, çekilmenin yakın olduğuna dair bir işaret olmadığını söyledi.
Aynı yetkili, ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General Michael Kurilla'nın, SDG'yi Şam’la anlaşmaya yönlendirmeye yardımcı olduğunu; ancak anlaşmanın zaten ilerlediğini söyledi.
Amerikalı yetkili, ABD yönetiminin, Türkiye ve yeni Suriye hükümetinin baskısıyla karşı karşıya kalması halinde SDG’nin uzun vadede topraklarını elinde tutamayacağını düşündüğünü söyledi.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Century International'dan Aron Lund da “ABD, Suriye'den kaos ve tepki olmadan çekilmenin yollarını arıyor. Bunu yapmanın en iyi yolu da Suriyeli gruplar arasında bir anlaşma sağlamak” dedi.
Reuters’a konuşan Lund, “Müzakere edilmiş bir devir teslim, ABD için mantıklı. Kürt liderliğindeki güçler ile Şam'daki yeni hükümet arasında çatışmayı önlemek ve sınırın ötesinde bir Türk saldırısını engellemek için Washington'un en iyi seçeneği bu” görüşünü paylaştı.
Anlaşmadan memnun olan ABD ayrıntı vermiyor
ABD ordusu, görüşmeleri teşvik etmede herhangi bir rolü olup olmadığı ya da Abdi'nin Şam'a ulaşması için ulaşım sağlayıp sağlamadığı dahil, anlaşma ve süreç ile ilgili herhangi bir yorum yapmayı reddetti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Salı günü yaptığı açıklamada, Washington'un anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını söyledi.
Suriye uzmanı olan eski Türk diplomat Erdem Ozan, anlaşmanın her iki tarafın da yararına olduğunu söyledi. Ozan, El Şara’nın kıyı bölgesindeki son huzursuzlukların ardından siyasi bir nefes alma alanı kazandığını, SDG’nin de ABD'nin Suriye politikasının belirsizliğini koruduğu bir dönemde, Türkiye ile doğrudan bir çatışmadan kaçındığını kaydetti.
Anlaşmada SDG'nin Suriye silahlı kuvvetleriyle nasıl birleştirileceği belirtilmedi. SDG daha önce güçlerinin bir blok olarak katılması gerektiğini söylemişti. Şam ise bireysel katılım istiyordu.
Suriye hükümet yetkilisi, komitelerin sınırların kontrolü dahil ayrıntıları ele almak için çalışacağını söyledi.
Ozan da şu anda “kazan-kazan” gibi görünen anlaşma için asıl sınavın uygulamada olacağı yorumunu yaptı.
SDG sözcüsü Reuters’un bu konudaki sorularına henüz yanıt vermedi. SDG komutanı Abdi anlaşmayı “yeni bir Suriye inşa etmek için gerçek bir fırsat” olarak nitelendirdi.
Anlaşma, PKK terör örgütünün hapisteki lideri Abdullah Öcalan'ın grubuna yaptığı silahsızlanma çağrısının ardından Kürtler için tarihi olarak görülen bir dönemde yapıldı. Ancak SDG, Öcalan’ın silah bırakma çağrısının kendileri için geçerli olmadığını açıklamıştı.
Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Aaron Zelin, Washington'un IŞİD’e karşı mücadelenin sorunsuz bir şekilde devam etmesini ve Şam'ın da önünde sonunda bu mücadelede sorumluluk almasını istediğini söylüyor.
Zelin, “Bu aynı zamanda ülkeyi birleştirmeye yardımcı olur ki bu da ABD'nin çıkarına çünkü ABD iç iktidar kavgaları değil istikrar istiyor” dedi.
Forum