Piyasada Kilis karası olarak bilinen horoz karası üzüm cinsinin hasadına başlandı. Bu yıl beklenen rekolte yaklaşık 50 bin ton.
Kilis’in Musabeyli ilçesi ve köylerinde üretilen horoz karasının kilogram fiyatı çiftçiden 2-3 TL arası bir fiyata satın alınırken, marketlerde 10 liraya satılıyor.
Değerinde satılmasını istedikleri üzümlerini güneşte kurutmak için sergi bezlerine seren üreticiler, tüccarların verdiği fiyatın üretim için yaptıkları masrafları bile karşılamadığını söylüyor.
VOA Türkçe’nin konuştuğu çiftçiler ürünlerine tüccarların değil devlet yetkililerinin uygun fiyat vermesi gerektiği görüşünde.
“Emeğimizin karşılığını alamıyoruz’’
40 yıldır çiftçilikle uğraştığını belirten üzüm üreticisi Ali Can, maliyetlerin bu şekilde devam etmesi durumda daha fazla dayanamayacağını dile getirerek, “Biz şu anda emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Zor şartlarda yetiştirerek hasat yaptığımız üzüm para etmiyor. Üzümü değerinde çiftçiden alan bir tekel vardı o da kapandı. Biz emeğimizin karşılığını alamıyoruz, işçilerimize de emeğinin karşılığını veremiyoruz. Mazot ve gübre fiyatları uçmuş durumda, biz bu maliyetlerin altından nasıl kalkacağız. Çiftçilik yaptığımıza pişman olduk’’ dedi.
Üzüm fiyatlarını belirleyecek bir devlet mekanizması olmadığına vurgu yapan çiftçilerden Tayfur Taş da “Siyah üzümümüzün fiyatı belli değil çünkü sahibi maalesef yok. Üretiyoruz kazandığımız para yaptığımız masrafa yetmiyor. Mazot, gübre, işçilik gibi masraflar yüksek ama üzümümüze bunun karşısında yüksek bir fiyat veren yok. Şu anda tüccar gelip fiyat veriyor, o da düşük olsa da çiftçi mecburen kabul ediyor. Devlet yetkililerimizden fiyatı belirleyen kimse yok. Çiftçi de hasat öncesi borçlanmış olduğu için mecburen gelen tüccara üzümünü yok fiyatına veriyor’’ diye konuştu.
“100 lira yevmiye ile hiçbir şey alamıyoruz’’
Hanife Bozkurt, üzüm işçiliğinde çalışmak için Gaziantep’ten Kilis’e gelmiş.
Çocuklarımın eğitimi için mecburen bu işte ucuz da olsa çalışmak zorunda olduğunu söyleyen Bozkurt, “Yaz sıcağında burada günlük 100 lira karşılığında burada çalışıyorum. Tabi bu süreçte hem çocuklarımı evde bırakmak zorunda kalıyorum hem de bu zor şartlarda çalışmak zorundayım. İşimiz burada sabah 6’da başlıyor 7-8 saat sürüyor. Bu çalışmamızın karşılığında aldığımız 100 lira ile maalesef hiç bir şey alamıyoruz. 1 tane ekmek 4 lira, 1 kilo çay 200 lira, ev kirası, elektrik su derken geçinemiyoruz. Burada çalışmamın amacı, çocuklarımı okutmak. Ben okuyamadım en azından benim çektiğim eziyetleri onlar çekmesin ve okusunlar’’ ifadelerini kullandı.
“Çiftçimiz üzüm bağlarını sökme noktasına geldi’’
Kilis Ziraat Odası Başkanı İbrahim Kara ise zor durumda olan çiftçiler üzüm bağlarını sökmek zorunda kaldığına dikkat çekti.
Yetkililerin bir an önce gerekli çalışmaları yapmaları gerektiğini vurgulayan Kara, “Kilis karası dediğimiz dünyaca ünlü üzüm çeşidi, Musabeyli ilçemiz ve çevresinde yetişiyor. Bu yılki rekolte beklentimiz ise yaklaşık 50 bin ton. Ama şöyle bir durum var ki, fiyatlarımız çok düşük ve çiftçimiz mağdur durumda. Çünkü mazot ve gübre çiftçinin en büyük gider kalemi olmuş durumda. Bu konudaki girişimlerimiz sonucu valimiz ve milletvekillerimiz bir takım çabalar gösterdi. Yaş üzüm için 2 lira 50 kuruş bir taban fiyatı belirlendi. Biz bu miktarı 4 liraya çıkardık ama Kilis’te tüccarlar maalesef 3 liraya alıyor. Bu fiyat ise maalesef çiftçilerin yapmış oldukları masrafları bile karşılamıyor. Dolayısıyla şu anda çiftçimiz üzüm bağlarını sökme noktasına geldi. Çiftçilerimize önerimiz üzümlerini yaş olarak değil de sergi sonrası kuru üzüm olarak satmalarıdır. Yanısıra bizim burada suyun olmaması hasat miktarımızı da etkiliyor. Bunun için ivedi bir şekilde Fırat Nehrinden suyun bölgemize getirilmesi gerekiyor. Ya da Aşağı Afrin barajımızın bir an önce faaliyete geçerek tarım alanlarımızın sulanması gerekiyor“ dedi.
