Arabulucu Katar'ın, Gazze'deki savaşı sona erdirmek için üzerinde görüşülen ateşkes ve rehine anlaşmasının “nihai” taslağını İsrail ve Hamas'a ilettiği bildirildi.
Reuters haber ajansına konuşan ve müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan seçilen Donald Trump'ın Ortadoğu temsilcilerinin de katıldığı görüşmelerde gece yarısı yaşanan “ilerlemenin” ardından, arabulucuların Pazartesi günü İsrail ve Hamas'a Gazze'deki savaşı sona erdirmek için nihai bir anlaşma taslağı verdiğini söyledi.
Yetkili, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını öngören metnin Katar tarafından Doha'da İsrail'in Mossad ve Şin Bet istihbarat teşkilatlarının şefleri ile Katar başbakanının da katıldığı görüşmelerde her iki tarafa da sunulduğunu belirtti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan Pazartesi günü düzenlenen basın toplantısında, müzakerecilerin anlaşmaya yakın olduğunu söyledi.
İsrailli bir yetkili de Reuters'a yaptığı açıklamada, 33 rehinenin serbest kalmasına yönelik görüşmelerin ileri bir aşamada olduğunu belirtti.
Görüşmelere Biden ve Trump'ın Ortadoğu temsilcileri katıldı
Yetkili, Trump'ın önümüzdeki hafta ABD başkanlığına dönmesiyle Ortadoğı Özel Temsilcisi olacak Steve Witkoff'un da görüşmelere katıldığını söyledi.
Amerikalı bir kaynak, Biden yönetiminin sona ermesiyle görevi bitecek olan Brett McGurk'ün de orada olduğunu belirtti.
“Önümüzdeki 24 saat anlaşmaya varmak için çok önemli olacak” diyen yetkili, taslağı Pazartesi günü erken saatlerde varılan bir atılımın sonucu olarak nitelendirdi.
İsrail'in Kan radyosu Pazartesi günü İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde Katar'daki İsrail ve Hamas heyetlerinin taslağı aldığını ve İsrail heyetinin İsrailli liderlere bilgi verdiğini bildirmişti.
İsrail, Hamas ve Katar Dışişleri Bakanlığı teyit ya da yorum taleplerine yanıt vermedi.
Başkan Biden Katar Emiri ile görüştü
ABD Başkanı Joe Biden Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad El Sani ile telefonda görüştü.
Beyaz Saray'dan görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, Başkan Biden'ın Katar Emiri'ne süreç boyunca arabulucu rolünden dolayı teşekkür ettiği belirtildi.
Her iki liderin hem doğrudan hem de ekipler aracılığıyla müzakerelerde kritik bir noktaya gelinmişken eşgüdüm içinde olma konusunda hemfikir oldukları vurgulandı.
"MİT Başkanı Hamas'ın siyasi kanadıyla görüştü"
Reuters haber ajansı, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın'ın Hamas'ın siyasi kanadından yetkililerle telefonda görüştüğünü aktardı.
Reuters'a konuşan Türk güvenlik kaynağı, Kalın ve Hamas yetkililerinin ateşkese varılmasına yönelik çabaların sürdürülmesi konusunda hemfikir olduğunu belirtti.
"İlerleme var"
Her iki tarafın yetkilileri de nihai bir taslağa ulaşıldığını teyit etmekten kaçınırken görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini açıkladılar.
Pazartesi günü Reuters'e konuşan ve konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen bir Hamas yetkilisi, “Bazı temel konular üzerinde yapılan müzakerelerde ilerleme kaydedildi ve geriye kalanları da yakında sonuçlandırmak için çalışıyoruz” dedi.
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar müzakerelerin Biden ve Trump'ın ekipleri arasında koordine edildiğini söyledi.
Saar, “İlerleme var, daha önce olduğundan çok daha iyi görünüyor. Amerikalı dostlarımıza bir rehine anlaşması sağlamak için harcadıkları büyük çabalar için teşekkür etmek istiyorum” dedi.
Daha önceki anlaşma girişimlerine karşı çıkan katı milliyetçi İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ise son önerileri “teslimiyet” ve “İsrail devletinin ulusal güvenliği için bir felaket” olarak kınadı.
İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad’ın başkanı David Barnea’nın Doha’da bulunduğunun Netanyahu'nun ofisi tarafından da doğrulanması, herhangi bir anlaşmaya imza atması gereken üst düzey İsrailli yetkililerin artık görüşmelere dahil olduğu anlamına geliyor.
ABD, Mısır ve Katar'ın arabuluculuk yaptığı görüşmeler, geçen yıl anlaşmaya yakın bir görüntü ortaya çıkmasına rağmen defalarca durmuştu. Buna karşın ABD'li yetkililer bir anlaşmaya varma umutlarını dile getiriyor.
"Tarafların hedefi Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmak"
Kahire'de Mısırlı bir güvenlik yetkilisi Reuters'a yaptığı açıklamada, savaşan iki tarafa gönderilen taslağın nihai anlaşmayı içermediğini ancak “önceki müzakereleri engelleyen önemli meseleleri çözmeyi amaçladığını” söyledi.
Mısırlı yetkili, gece boyunca iyi bir ilerleme kaydedildiğini ancak bunun birkaç gün daha süreceğini ve tarafların Trump'ın 20 Ocak'taki yemin töreninden önce bir anlaşmaya varmayı hedeflediklerini dile getirdi.
Savaşın sürdüğü 15 ay boyunca sadece bir kez kısa süreli ateşkes sağlanmış, o da çatışmaların ilk haftalarında olmuştu.
Savaşan taraflar aylardır Hamas'ın elindeki rehinelerin ve İsrail'in elindeki Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında çatışmaların durdurulması ilkesi üzerinde genel olarak anlaşmaya vardı.
Ancak Hamas, bir anlaşmanın savaşı kalıcı olarak sona erdirmesi ve İsrail'in Gazze'den çekilmesini sağlaması gerektiğinde ısrar ederken, İsrail de Hamas tasfiye edilmeden savaşı sona erdirmeyeceğini söyledi.
Trump'ın 20 Ocak'ta göreve başlaması bölgede artık fiili bir son tarih olarak görülüyor. Trump, göreve gelmeden önce Hamas'ın elindeki rehineler serbest bırakılmazsa “cehennem azabı” çekeceklerini söylerken, görevden ayrılan Başkan Biden da ayrılmadan önce bir anlaşma yapılması için yoğun çaba sarf etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta yaptığı açıklamada, bir anlaşmanın “çok yakın” olduğunu ve diplomasiyi yeni gelen Trump yönetimine devretmeden önce anlaşmanın tamamlanmasını umduğunu söyledi.
Taslağı ilk açıklayan yetkili, görüşmelerin Pazartesi günü erken saatlere kadar sürdüğünü, Trump'ın temsilcisi Witkoff'un Doha'daki İsrail heyetini, Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdülrahman El Sani'nin de Hamas yetkililerini bir anlaşmaya varılması için zorladığını söyledi.
Mısır'ın genel istihbarat teşkilatı başkanı Hasan Mahmud Reşad da görüşmelerin bir parçası olarak Katar'ın başkentindeydi. Reşad Pazartesi günü Katar'dan ayrıldı; ancak Mısırlı bir kaynak istihbarat heyetinin aktif rol oynamak için Doha'da kaldığını söyledi.
Witkoff Kasım sonundan bu yana birkaç kez Katar ve İsrail'e gitti. Cuma günü Doha'daydı ve Cumartesi günü Başbakan Benyamin Netanyahu ile görüşmek üzere İsrail'e gitti.
Biden ve Netanyahu görüştü
Bu arada ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Pazar günü İsrail-Hamas savaşında ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını içeren bir anlaşmaya varma çabaları hakkında telefon görüşmesi yaptı.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada Biden'ın Pazar günü Netanyahu ile telefonda görüştüğü ve “Gazze'de derhal ateşkes sağlanması ve anlaşma çerçevesinde çatışmaların durmasıyla birlikte insani yardımların artarak rehinelerin geri dönmesi gerektiğini” vurguladığı belirtildi.
Biden'ın ulusal güvenlik danışmanı Jake Sullivan, CNN'in “State of the Union” programına verdiği demeçte, McGurk'ün her iki tarafa da sunulacak bir metnin son detayları üzerinde çalıştığını söyledi.
Ancak Sullivan, ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın göreve başlama günü olan 20 Ocak'a kadar bir anlaşmaya varılıp varılamayacağı konusunda bir tahminde bulunamayacağını belirtti.
Anlaşmaya “çok yakın” olduklarını aktaran Sullivan, “Ancak çok yakın olmamız hala uzak olduğumuz anlamına geliyor çünkü bitiş çizgisini gerçekten geçene kadar orada varmış değiliz” dedi.
İsrail, Hamas savaşçılarının 7 Ekim 2023'te sınırlarından içeri girerek 1200 kişiyi öldürmesi ve İsrail rakamlarına göre 250'den fazla kişiyi rehin almasının ardından Gazze'ye saldırı başlattı.
Filistinli sağlık yetkililerine göre o tarihten bu yana Gazze'de 46 binden fazla insan öldürüldü, yerleşim bölgesinin büyük bir kısmı yerle bir oldu ve nüfusun çoğu yerinden edildi.
Pazartesi günü Gazze'de kan dökülmeye devam ederken, sağlık görevlileri İsrail askeri saldırılarında en az 21 kişinin hayatını kaybettiğini; bunlardan beşinin Gazze'de yerinden edilmiş ailelerin barındığı bir okula düzenlenen saldırıda öldüğünü söyledi.
Son birkaç aydır çatışmalar özellikle İsrail'in Hamas'ın yeniden toparlanmasını engellemeye çalıştığını söylediği Gazze'nin kuzey sınırında yoğunlaştı. Filistinliler, İsrail'i tampon bölgeyi kalıcı olarak insansızlaştırmaya çalışmakla suçluyor.
Hamas'ın silahlı kanat sözcüsü Ebu Ubeyde, grubun savaşçılarının bölgedeki İsrail güçlerine saldırarak son 72 saat içinde en az 10 askeri öldürdüğünü ve onlarcasını da yaraladığını söyledi.
İsrail ordusu Cumartesi günü dört askerin öldürüldüğünü doğruladı.
Forum