Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, resmi temaslarda bulunak üzere Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın davetlisi olarak Türkiye’ye gitti. Selman Ankara’da Erdoğan’la biraraya geldi.
Son yıllarda gergin seyreden, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu binasında öldürülmesinden sonra tansiyonunun iyice yükseldiği iki ülke ilişkileri, bir süredir normalleşme sürecinde bulunuyor.
Nisan ayında da Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi Arabistan’a giderek Muhammed bin Selman’la yüz yüze görüşmüştü.
Selman, Ortadoğu turu kapsamında önce Mısır’a, ardından Ürdün’e ziyaretlerde bulunduktan sonra Türkiye’ye gitti. Uluslararası ajanslar, son dönemdeki yakınlaşmanın nedeni olarak yaklaşan seçimler öncesinde, kötü durumdaki Türk ekonomisini rayına oturtmak için Erdoğan’ın Selman’dan mali destek beklentisi içerisinde olmasını gösteriyor.
Reuters haber ajansına değerlendirmede bulunan ismi açıklanmayan bir üst düzey yetkili de bu ziyareti, ilişkilerin tamamen normalleşmesi ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak nitelendirdi.
Ziyaretle birlikte Suudi Arabistan’ın Türk televizyon dizileri ve Türk Hava Yolları uçuşları dahil Türkiye’ye karşı bir dizi kısıtlamayı kaldırdığı belirtiliyor.
Ortak açıklama
Görüşme sonrası temaslara ilişkin olarak iki ülke dışişleri bakanları imzasıyla ortak bir açıklama metni yayımlandı. Açıklamada, iki ülke ilişkilerinde siyasi, ekonomik, askeri ve kültürel alanlar da dahil olmak üzere yeni bir dönemin başlaması konusundaki ortak kararlılığa vurgu yapıldı.
Açıklamada işbirliği yapılacak alanlar olarak tarım, sağlık, bilişim-teknoloji, turizm, sanayi, inşaat ve iklim değişikliğiyle mücadele gibi başlıklar sıralandı.
Ortak açıklamada “Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu'nun yatırım, ticaret, turizm, kalkınma, sanayi, madencilik, inşaat projeleri, ulaşım-altyapı (müteahhitlik dahil), tarım, gıda güvenliği, sağlık, iletişim-bilgi teknolojisi alanları, medya ve spor alanlarında sunduğu fırsatları vurgulamışlar, Suudi-Türk Koordinasyon Konseyi'nin çalışmalarını etkinleştirme, ortak ilgi konularında işbirliği ve koordinasyon seviyesini yükseltme ve iki ülke uzmanları arasında tecrübe paylaşımı konuları üzerinde çalışma hususunda mutabakata varmıştır. Türkiye-Körfez İşbirliği Konseyi’nin (KİK) 13 Ekim 2016 tarihli 5. Bakanlar Toplantısı Ortak Beyanatı’na atıfla, Türkiye-KİK Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerinin önemine değinmişlerdir” ifadelerine yer verildi.
Enerji konusuna özellikle değinilen açıklamada “Taraflar, enerji alanında özellikle petrol ve rafinerisi, petrokimya, enerji verimliliği, elektrik, yenilenebilir enerji, inovasyon, hidrokarbon kaynakları için temiz teknolojiler, hidrojen de dahil olmak üzere düşük karbonlu yakıtlar alanlarında işbirliği yapma beklentilerini; enerji sektörü ve ilgili tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesi ve bu alanlarda ilgili projeler geliştirilmesi hususları üzerinde çalışılması arzusunu ifade etmişlerdir” denildi.
Türkiye’den yatırım daveti
Açıklamada ayrıca Türkiye’nin yeni şirket ve girişimlerle ilgili olarak Suudi Arabistan tarafına yaptığı davete de atıfta bulunuldu. Konuya ilişkin olarak “Türk tarafı, Suudi Arabistan girişimcilik ekosisteminde faaliyet gösteren yatırım fonlarını Türkiye’deki startup’lara yatırım yapmaya ve onlarla ortaklıklar kurmaya davet etmiştir” ifadelerine yer verildi.
Benzer şekilde TÜBİTAK, TSE ve KOSGEB gibi kurumların da Suudi Arabistan’daki karşı kurumlarla ortak işbirliklerine atıfta bulunuldu.
Muhalefetse özellikle gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesinden sonra yaşanan süreci ve Erdoğan’ın o dönemki açıklamalarını hatırlatarak şimdiki yakınlaşmayı eleştiriyor. Ana muhalefet partisi CHP'nin lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Erdoğan ve Selman arasındaki yakınlaşmayı, mali yardım karşılığında ülkenin onurundan ödün verilmesi olarak değerlendirdiğini açıklamıştı.
