Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomik Program (YEP), özellikle gelecek üç yıl büyüme ve enflasyonda iddialı hedefler barındırıyor.
2018’de güncelleme ile yüzde 2,8 olan ve bu yılı yüzde 0,5 ile kapatacağı tahmin edilen büyüme rakamlarının 2020, 2021 ve 2022’de yüzde olması hedeflenirken enflasyonun 2022’de yüzde 4,9’a düşürüleceği hesap ediliyor.
Ancak muhalefet partileri bu iddiaları hedeflerin gerçekçi hedefler olmadığını düşünüyor.
Kılıçdaroğlu: ‘IMF, kıdem tazminatını sınırlayın, memur ve işçi maaşlarını enflasyona endekslemeyin diyor’’
YEP’e en sert eleştiri, programı IMF programı olarak niteleyen Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’ndan geldi.
Yeni yasama yılındaki ilk parti grubunda konuşan CHP lideri, ‘‘Yeni program bir IMF programıdır, bu kadar açık bu kadar net. Bereket versin IMF heyeti bizim arkadaşlarla görüşünce gerçek ortaya çıktı. Yoksa kimse IMF’nin geldiğini bile duymayacaktı. Geçen yıl hedefledikleri büyüme oranı yüzde 2,3’tü. Yeni açıkladıkları büyüme oranı binde 5. Daha bir yıl geçti aradan. Çünkü IMF diyor ki, böyle yapacaksınız. İşsizlik yüzde 12,1’di, şimdi genç işsizlik yüzde 25’e dayandı. IMF daha önce neyi dayattıysa, aynı şeyi dayattılar. Kıdem tazminatını sınırlayın diyor. Daha önce de dayatıyorlardı, söz verdiler yapacağız diye. Elektrik ve doğalgaza zam yapıp kamu açıklarını kapatmak için, başta elektrik doğalgaz olmaz üzere zam yapın dediler. Yağmur gibi zamlar geliyor zaten. Memur işçi ve emekli aylıklarını enflasyona endekslemeyin, hedeflenen enflasyona endeksleyin diyorlar. Ne demek? Senin öngördüğün enflasyona göre artıracaksın, gerçek enflasyona göre değil. Hükümet ne diyecek? Enflasyon yüzde 5 hedefledim, maaş zammına da yüzde 5 veriyorum. Gerçek enflasyon yüzde 15 ise, kusura bakma diyecekler; çünkü IMF böyle istiyor’’ dedi.
‘‘Sosyal güvenlik en büyük kara deliklerden birine dönüştü’’
Kişi başına milli gelirin 10 bin dolardan 9 bin 93 dolara düştüğünü bütçe açığının 98 milyar liradan 138 milyara çıktığını söyleyen CHP Genel Başkanı, hükümetin şimdi de YEP’le batan şirketleri kurtarmaya çalıştığını iddia etti.
‘Beşli çeteden birisine 1 milyar liranın üzerindeki bir kaynağı götürdüler, şirketin içine koydular, satın aldılar şirketi, Türkiye Varlık Fonu satın aldı. Daha devamı gelecek bunların. (IMF diyor ki) Vergileri artırın ya da yeni vergiler getirin ki, bunlar da yapılıyor. Önümüzdeki süreçte bunlar da gelecek. Sosyal güvenliği düzeltin açık var, kara deliğe dönüştü sosyal güvenlik. Türkiye’nin en büyük kara deliklerinden birisi haline dönüştü. Emeklilik yaşını 65’e çıkardılar. Prim ödeme gün sayısını 5 binden 7200 güne çıkardılar, emekli aylıklarını 2008’den itibaren her bir emekli için 1000 lira azalttılar yeni emekli aylıklarında, açık giderek büyüdü.’’
Temelli: ‘’Elektrikten gıdaya her şeye zam yapılıyor ekonominin büyümesinden anladıkları toplumsal yıkımdır’’
Siyasete girmeden önce İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü’nde öğretim üyesi olan HDP Eş Başkanı Sezai Temelli de Yeni Ekonomik Program’da öngörülen hedeflere ulaşmak için mucizelere ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Partisinin grup toplantısında konuşan Temelli, ‘‘Ekonomik kriz çok derin. Ama dinleseniz aslında mucizeyi bulmuşlar. Cari açık düşecek, bütçe açığı düşecek. Büyüme bu sene yüzde yarım ama seneye 10 kat artacak ve yüzde 5 olacak. Enflasyon düşecek, işsizlik düşecek, harika bir mucize. Peki, nasıl olacak bu mucize yapısal dönüşümler? Nasıl gerçekleşecek, kaynağı nasıl bulacaksınız, kaynak ne? Kaynağı bulmuşlar. Kaynak halk. Halkı yoksullaştırmak ve halkın elinde ne varsa almak. Bunun yöntemi de zamlar. Tam bu mucize açıklanırken elektriğe yüzde 14,90 zam yapıyorlar. Bir yıl içinde elektriğe yüzde 60, doğalgaza yüzde 52, akaryakıta 32 zam yapılmış. Gıdaya yüzde 50, süte yüzde 50, her şeye zam. Ekonominin büyümesinden anladıkları aslında bu toplumsal yıkımdır’’ dedi.
Hükümetin cari fazla övünmesinde yerinde olmadığını dile getiren Temelli, bundan önce Türkiye’nin 1994 ve 2001 krizlerinde cari fazla verdiğini hatırlattı.
İyi Partili Tatlıoğlu: ‘‘Ekonomi yönetimine güveni tüketmiştir’’
Meral Akşener’in rahatsızlığı nedeniyle bugün TBMM Grup Toplantısı’nı yapmayan İyi Parti ise Twitter hesabından Bursa milletvekili İsmail Tatlıoğlu’nun YEP’a ilişkin eleştirel görüşlerini paylaştı.
Geçtiğimiz Eylül ayında açıklanan YEP hedeflerinin yeni programda değiştirildiğini vurgulayan Tatlıoğlu, ‘‘I. YEP (Yeni Ekonomi Programı) gerçekleşmeleri ve Bakan Sayın Albayrak’ın II. YEP açıklamalarından net olarak anlıyoruz ki; ekonomi ekibinin birikimi ve yönetim kalitesi Türkiye’nin entelektüel sermayesini kavramaktan uzaktır. Henüz bir yıl önce açıklanan hedefler ve bugün bulunduğumuz nokta, ekonomi yönetiminin yetersizliğini ortaya koyuyor. 3 aylık, 1 yıllık hedeflerin dahi bu kadar büyük sapmalar göstermesi, yaşanılan savrulmanın açık ispatıdır. I.YEP gerçekleşmeleri ekonomi yönetimine güveni tüketmiştir. II. YEP, böyle bir güvensiz zemin üzerinde yapılmış ve kamuoyuna ilan edilmiştir’’ ifadelerine kullandı.
