Japon halkının geçen ayki deprem felaketiyle metanetle başa çıkması dünyada hayranlık uyandırdı. Yüzbinlerce kişinin evsiz kalmasına, temel ihtiyaç maddeleri sıkıntısına rağmen Japon toplumunda geçerli olan yazılmamış kurallar halkı bir arada tutmaya devam ediyor. Hayatları değişenler sadece felaketten etkilenenler değil.
Japonya’da kiraz ağaçlarının açma mevsimi. Geleneksel olarak bu sezon kutlamalar ve yenilenme zamanı olarak bilinir. Ancak bu yıl Japon halkının ruh hali farklı. Tokyo’daki Ueno Parkı bu mevsimde kalabalık aileler ve piknik şölenleriyle dolup taşardı. Ancak bu sıralar parkta parti havası yok.
Geçen ayki felaket Japonya’yı ‘jishuku’ yani öz kısıtlamaya yöneltti.
Tatsua Tatsuno ve eşi Yoko parkta yürüyüşe çıkanlardan.
YOKO: "Bütün olup bitenlerden sonra eğlenmemiz doğru değil."
TATSUO: "Kuzey’deki herkes çok büyük mücadele içinde. Biz de yaşlıyız. Tek derdimiz hayatta kalmak. Hep birlikte mücadele etmeliyiz."
YOKO: "Hepimiz elimizden gelenin en iyisi yapmalıyız."
Kuzeyde meydana gelen hasarın görüntüleri Japon televizyonlarından 24 saat boyunca yayınlanıyor. Herkesin bu felaketle mücadele için bir arada olması gerektiği inancı Japon toplumunun içine işlemiş durumda. Temple Üniversitesi Sosyoloji profesörü Kyle Cleveland anlatıyor: "Felaketin büyük bölümü büyük şehirlerde değil köylerde yaşandı. Felaketin etkisini en çok yaşlı halk hissetti. Felakete yanıt verenler de en çok görmüş geçirmiş yaşlı kesim ve bu kesim topluma liderlik yapıyor."
Yakıt, su ve yiyecek sıkıntısı Japonya’nın kuzeyini etkisi altına almış durumda.
Hiroko Nagauna’nın 10 aylık bir bebeği var. Nagauna’nın en büyük korkusu depremden zarar gören Fukuşima nükleer santrali. Hiroko şunları söylüyor: "Nükleer tehlikeyi gözle göremeyiz. Beni en çok korkutan da bu. Yan etkileri de hemen ortaya çıkmıyor. Belirtileri zamanla ortaya çıkıyor."
Bir çok yabancı gözlemci Japon halkının felaket karşısında gösterdiği metaneti övüyor. Tsunami 200 bin kişinin evsiz kalmasına neden oldu. Bu insanlar hala geçici barınaklarda yaşıyor.
Sosyolog Kyle Cleveland şöyle konuşuyor: "Enkaz kaldırma çalışmaları hükümetin, gönüllülerin ve yabancı yardım örgütlerinin çabalarıyla devam ediyor."
Japonya’daki Temple Üniversitesi’nden Profesör Kyle Cleveland anlatıyor: "Japon halkı kendi değer yargılarını yansıtıyor. Bu alışıldık olmayan bir davranış değil ama felaketin hemen ardından önemi daha da artıyor. Bunun Japon toplumuna uzun vadede etkisi büyük olacaktır. Japonlar kendi ortak değerlerini yeniden gözden geçirebilir. Jishuku’nun kısa vadede anlamı bence bu."
Japonya’da bir seyyar satıcı közlenmiş tatlı patates satıyor. Tokyo’daki Ginza alışveriş merkezi önünde satış yapan satıcının işleri iyi gidiyor. Belki bu durum kente hakim olan refah duygusunun bir sonucu.
Geceleri Tokyo sokakları ışıktan geçilmez olur. Ancak elektrik kesintileri başkente gölge kent havası veriyor. Halkın dikkatli para harcaması sushi ve karaoke barları da boş bıraktı. Bu işyerlerinin sahipleri işlerinin bozulmasından korkuyor.
Tokyo’daki kaldırım falcıları ise işlerine devam edenlerden.
Japonya’nın kaderi, halkın bu ekonomik sıkıntıdan ne zaman çıkmak isteyeceğine bağlı görünüyor.
