Almanya tarafından işletilen ve kurtarılan yaklaşık 300 kişiyi taşıyan iki göçmen kurtarma gemisi İtalya’nın Sicilya adası kıyılarında bekletiliyor. Gemilerden biri göçmenleri karaya çıkarma iznine sahipken, diğerinin güvenli bir liman talebi gemideki "kritik" koşullara rağmen cevapsız kaldı.
Bu durum, İtalya'nın aşırı sağcı hükümetinin limanlarını insani kurtarma gemilerine kapatma kararından kaynaklanan kaos ve belirsizliği ortaya koydu.
Kurtarılan yaklaşık 1100 göçmen, Avrupalı yardım kuruluşlarınca işletilen dört gemide Akdeniz'de mahsur kalmış durumda. Bazıları iki haftadır mahsur ve gemilerdeki koşullar kötüleşiyor.
Farklı Alman insani yardım grupları tarafından işletilen Humanity 1 ve Rise Above gemilerinin her ikisi de İtalyan sularındaydı. 179 göçmen taşıyan Humanity 1, reşit olmayanları ve tıbbi bakıma ihtiyacı olanları karaya çıkarmak için izin aldı. Ancak Rise Above'un kurtarılmış 93 kişi için liman talebi şu ana kadar cevapsız kaldı.
Ancak bugün Humanity 1'in tahliyelerinin ne zaman başlayacağı ya da diğer gemiler için güvenli limanlar konusunda hala bir bilgi yoktu.
Humanity SOS yardım kuruluşu, bu kişilerin denizde kurtarıldıklarını ve bunun uluslararası hukuka göre güvenli bir liman için tek başına yeterli olduğunu savundu.
İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi dün yaptığı açıklamada Humanity 1'in İtalyan sularında sadece çocukları ve acil tıbbi bakıma ihtiyacı olan kişileri karaya çıkaracak kadar kalmasına izin verileceğini söyledi.
İzin, Almanya ve Fransa'nın İtalya'yı göçmenlere güvenli bir liman sağlamaya çağırmalarının ve İtalya'nın yükü tek başına taşımaması için göçmenlerin bir kısmını kabul edeceklerini açıklamalarının ardından onaylandı.
İtalya'nın alt meclisteki tek siyah parlamenter Abourbakar Soumahoro, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin hükümetinin denizde mahsur kalanlara yardım etmek için bir an önce harekete geçmemesi halinde gemideki göçmenlere katılacağını söyledi.
Diğer üç gemiye bu tür izinler sunulmadı. Hem 572 göçmen taşıyan Geo Barents hem de Rise Above, güvenli bir liman için taleplerini tekrarlarken İtalyan sularına izinsiz girdi. Ocean Viking ise 234 göçmenle birlikte Messina Boğazı'nın güneyinde, uluslararası sularda kaldı.
Geo Barents'in misyon şefi Juan Mattias Gil, "Hayatta kalan 572 kişiyi karaya çıkaracak güvenli bir yer için 10 gündür bekliyoruz" dedi. Operasyon şefi Riccardo Gatti, gemideki pek çok kişinin deri ve solunum yolu enfeksiyonlarından muzdarip olmanın yanısıra, denizde geçirdikleri uzun süre nedeniyle stres altında olduğunu söyledi.
Humanity 1'i işleten SOS Humanity, güvenli bir liman için 19 talepte bulunduğunu ve hepsinin cevapsız kaldığını söyledi. Teknede 100 refakatsiz çocuğun yanısıra 7 aylık bebekler de var.
İtalya'nın aşırı sağcı yeni hükümeti, yardım kuruluşlarının işlettiği gemilerin bayrağını taşıdığı ülkelerin, göçmenleri kabul etmesi gerektiği konusunda ısrar ediyor. Dün bir basın toplantısında konuşan İçişleri Bakanı Piantedosi, bu tür gemileri bayrak ülkelerinin yetkisi altında olan "adalar" olarak tanımladı.
2018 ve 2019 yıllarında içişleri bakanı olarak göçmen karşıtı tutumuyla bilinen Altyapı Bakanı Matteo Salvini, İtalya'nın savunma ve içişleri bakanlarıyla birlikte imzaladığı yeni kararnameyi övdü.
Salvini Facebook videosunda "Rotaları, trafiği, ulaşımı ve göç politikalarını organize eden bu yabancı ve özel sivil toplum kuruluşlarının rehinesi olmayı bırakıyoruz" dedi.
Sivil toplum örgütleri bu yoruma şiddetle karşı çıkıyor ve deniz hukuku gereği zor durumdaki insanları, durumlarını nasıl öğrenirlerse öğrensinler, kurtarmakla yükümlü olduklarını ve kıyı ülkelerinin de mümkün olan en kısa sürede güvenli bir liman sağlamakla yükümlü olduklarını söylüyorlar.
SOS Humanity'nin yetkililerinen Mirka Schaefer, "İtalya İçişleri Bakanı'nın kararnamesi kuşkusuz yasadışı. Mültecilerin İtalya sınırından geri itilmesi Cenevre Mülteci Sözleşmesi'ni ve uluslararası hukuku ihlal ediyor" diye konuştu.
Göçmenlerin çoğu, Avrupa'da daha iyi bir yaşam arayışıyla denize elverişsiz teknelerle yola çıktıkları Libya üzerinden seyahat etti ve yol boyunca insan kaçakçıları tarafından işkenceye maruz kaldı.
İnsani yardım amaçlı teknelerin güvenli bir limana yanaşmasına izin verilmezken, geçen hafta içinde binlerce göçmen ya balıkçı tekneleriyle kendi başlarına ya da İtalyan yetkililer tarafından kurtarılarak İtalya kıyılarına ulaştı.
Rise Above'daki durum özellikle vahim olarak niteleniyor. 25 metrelik nispeten küçük teknede 93 kişi var. Sözcü Hermine Poschmann gemide "çok kritik bir durum olduğunu ve çok büyük gerginlikler yaşandığını " çünkü yolcuların karayı gördüklerini ve neden yanaşmadıklarını anlamadıklarını söyledi.
Gemideki misyon şefi Clemens Ledwa, kötü hava koşullarını ve küçük geminin sınırlı kapasitesini de gerekçe göstererek derhal güvenli bir liman talep etti.
