İSTANBUL - Ukrayna tahılının uluslararası piyasalara güvenli bir şekilde sevkiyatı için Rusya, Ukrayna, Türkiye’nin askeri heyetleri ve Birleşmiş Milletler heyetinin katılımıyla gerçekleşen toplantı İstanbul’da yapıldı. Toplantının ev sahibi Hulusi Akar bazı konularda mutabakat sağlandığını açıkladı.
Toplantının nerede yapılacağı gizli tutulmuştu. Kalender Kasrı’nda gerçekleştirilen ‘‘dörtlü zirve’’ yaklaşık bir buçuk saat sürdü.
29 Mart’ta İstanbul’da Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nde bir araya gelen Ukrayna ve Rusya heyetleri bu toplantıdan sonra ilk kez yine İstanbul’da Milli Savunma Bakanlığı’nın düzenlediği toplantıda yan yana geldi.
Akar: ‘‘Koordinasyon merkezinin oluşturulmasında mutabakat sağlandı’’
Rus ve Ukrayna heyetleri toplantı sonrası henüz açıklama yapmazken Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar toplantıyla ilgili olumlu konuştu.
Toplantı sonrası gazetecilere açıklamalarda bulunan toplantının ev sahibi Hulusi Akar, bazı konularda mutabakat sağlandığını açıkladı.
Hulusi Akar, ‘‘Bu tahıl krizi hem bölgemizi hem dünyayı ciddi şekilde ilgilendirmekte. Bu konuda Ukrayna ve Rusya’yla görüşmelerimiz olmuştur. Bugün de milli savunma bakanlığımızın ev sahipliğinde İstanbul’da Kalender Kasrı’nda Ukrayna Rusya Türkiye askeri heyetleri ile Birleşmiş Milletler heyetlerinin katılımıyla yapıcı bir toplantı gerçekleşti. Birtakım prensipler ortaya kondu, mutabakatlar sağlandığını müşahede ettik. Bu bağlamda İstanbul’da tüm tarafların temsilcilerinin bulunacağı koordinasyon merkezinin oluşturulması, gemilerin liman çıkış ve varış noktalarında müşterek kontrollerin yapılması ve intikal rotalarında seyir emniyetinin sağlanması gibi temel teknik hususlarda mutabık sağlandığını gördük’’ dedi.
‘‘Gelecek hafta Rusya ve Ukrayna heyetleri yeniden İstanbul’da toplanacak’’
Tüm tarafların tahıl krizinin çözümünü sağlamak için çaba harcadığını vurgulayan Milli Savunma Bakanı, gelecek hafta sorununun giderebileceği mesajını verdi.
Akar, ‘‘Bu problemin çözülmesi konusunda taraflar istekli. Birlemiş Milletler ile koordineli şekilde bu sorunu çözmek için çalışacağız. Bu manada önümüzdeki hafta taraflar Ukrayna ve Rus heyetlerinin tekraren Türkiye’de toplanması konusunda fikir birliği sağlandı. Önümüzdeki hafta yapılacak toplantıda detaylar gözden geçirilecek ve imza altına alınacaktır. Umudumuz bir an önce tahıl ve gıda sorunun çözülmesidir. Önümüzdeki hafta tam bir sonuca varılacağını değerlendiriyoruz’’ diye konuştu.
Ukrayna ayçiçeği ihracatında dünya şampiyonu
Ukrayna dünyanın en büyük beş tahıl ihracatçısından biri.
Buğday ihracatında Rusya, ABD, Kanada, Avustralya’nın ardından beşinci sırada bulunan Ukrayna, arpa dış satımında Avustralya’nın ardında ikinci, mısır ihracatında ise ABD ve Arjantin’den sonra üçüncü sırada yer alıyor.
Ayçiçek yağı ihracatında ise Rusya Federasyonu’nun açık ara önünde ilk sırada Ukrayna yer alıyor.
Savaş olmasa bu yıl 63,7 milyon ton tahıl ihraç edecekti
Dünyada ihraç piyasalarına sunulan mısırın yüzde 16’sı, arpanın yüzde 10’u ve buğdayın yüzde 9’u Ukrayna’da yetiştiriliyor.
2019-2020 sezonunda 55 milyon ton tahıl ihraç eden Ukrayna 2020-2021 sezonunda 45 milyon tahıl ihraç etti.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı öncesinde bu yılki ihraç miktarının 63,7 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyordu.
2022 yılının Ocak ayında 6 milyon ton tahıl ihraç eden Ukrayna, son birkaç aydır ayda yaklaşık 1 milyon ton civarında ihracat gerçekleştirebiliyor.
Rusya’nın Karadeniz’e uyguladığı blokaj nedeniyle kendi kıyılarından tahıl gönderemeyen Ukrayna, ihraç tahılları Tuna üzerinden Romanya limanlarına ulaştırıyor.
Ancak hem tren yollarının yetersiz olması hem de Romanya’nın liman altyapısının yeterli olmaması nedeniyle istediği kapasitede ihracat gerçekleştiremiyor.
Ukrayna’nın en fazla tahıl tedariki sağladığı ülkeler Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da bulunuyor. Lübnan toplam buğday talebinin yüzde 81’ini Ukrayna’dan karşılıyor.
Katar’ın tükettiği buğdayın yüzde 64’ü, Tunus, Pakistan ve Libya’nın ihtiyaç duyduğu buğdayın neredeyse yarısı yine aynı ülkeden karşılanıyor.
Hindistan’ın kullandığı ayçiçeğin yüzde 76’sı da Ukrayna limanlarından gönderiliyordu.
