İslam İşbirliği Teşkilatı 13. İslam Zirvesi, Dışişleri Bakanları Konsey Toplantısı’yla İstanbul’da başladı. 56 ülkeden temsilcilerin yer alacağı zirvede 33 ülkeden devlet ve hükümet başkanı yer alacak. Zirvenin en önemli gündem maddeleri arasında İran-Suudi Arabistan gerilimi, terörizm ve ‘islamofobi’ yer alıyor.
İslam İşbirliği Teşkilatı 13. İslam Zirvesi İstanbul’da başladı. 15 Nisan’a kadar devam edecek zirveye teşkilata üye, -Suriye’nin üyeliği askıya alındığı için- 56 ülkeden temsilci katılacak. Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın verdiği bilgiye göre, 24 ülke devlet başkanı, 9 ülke hükümet başkanı, 6 ülke meclis başkanı ya da devlet başkanı yardımcısı, 12 ülke bakan, 2 ülke müsteşar, 3 ülke büyükelçi düzeyinde katılım sağlayacak.
21 Ağustos 1969’da Kudüs’teki Mescid-i Aksa’nın yakılmasının ardından 22 Eylül 1969 tarihinde Fas’ın başkenti Rabat’ta İslam Konferansı Teşkilatı adıyla kurulan birlik, 2011’de İslam İşbirliği Teşkilatı adını aldı.
Türkiye artık dönem başkanı
Üç yılda bir toplanan İslam Zirvesi, bir önceki toplantısını Arap Baharı’nın ateşinin Ortadoğu’yu kavurduğu 2013 yılının 6-7 Şubat’ında Mısır’ın başkenti Kahire’de yapmıştı. Birleşmiş Milletler’den sonra dünyanın en büyük ikinci örgütü olan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın dönem başkanlığını dün yapılan Dışişleri Bakanları Konsey Toplantısı’yla Türkiye’ye geçti.
Gün boyu devam eden Dışişleri Bakanları Konsey Toplantısı sonrası basın toplantısı düzenlen İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri İyad Emin Medeni, teşkilatın 10 yıllık yol haritası olarak kabul edilen 2025 Eylem Planı üzerinde uzlaşma sağlandığını söyledi.
Eylem Planı’nda Kudüs ve Filistin sorunlarının çözülmesi de yer alıyor
Eylem planında Filistin ve Kudüs sorunun çözümü, yoksullukla mücadele, terör ve aşırıcılıkla mücadele, barış ve güvenliğin sağlanması yatırım ve finans önceliklerinin belirlenmesi, bilim ve teknolojinin geliştirilmesi, iklim değişikliği gibi konular öne çıkıyor.
Eylem Planı’nda toplam 107 madde yer alıyor ancak bu maddelerin önemli bölümü Filistin ve Kudüs sorununun çözülmesi gibi 2005-2015 Eylem Planı’nda da yer alıyordu.
Konuşmasında islamofobiye ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Medeni, İslam dünyasının yaşadığı insani trajedileri bilim, sağlık ve eğitim, üye ülkelerin işbirlikleri, üye ülkelerde yoksulluğun azaltılması ve alt yapının iyileştirilmesi konularını da görüştüklerini dile getirdi.
İİT Genel Sekreteri Medeni: ‘Zirveye rekor katılım sağlanıyor’
Teşkilatın etkinliğinin artırılması için Dağlık Karabağ sorunu ile üye ülkeler arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesi için temas gruplarının kurulduğunu belirten İyad Emin Medeni, “Libya'nın bu konferansta temsil edilecek kadar istikrarının olması bu bizi memnun etti. Bu zirve, 30'dan fazla devlet ve hükümet başkanının katıldığı bir zirve olması itibarıyla rekor bir sayıya ulaştı. Bununla ülkelerin verdiği önemi görmüş oluyoruz. Zirvenin gelmesini dört gözle bekliyoruz çok umutluyuz. Bu zirve çok farklı olacak” dedi.
Gerilim yaşayan Suudi Arabistan ve İran en üst düzeyde katılım sağlıyor
Son dönemde karşı karşıya İran ve Suudi Arabistan’ın liderlerinin İstanbul’a gelecek olması zirvenin önemini arttıracak. Özellikle Kral Selman’ın 2015’te iktidara gelmesiyle gerilim yaşayan Suudi Arabistan ilişkileri, özellikle Yemen iç savaşıyla tamamen bozuldu. İran dolaylı olarak Husiler’i desteklerken eski devlet başkanı Mansur Hadi’yi destekleyen Suudi Arabistan da savaşın doğrudan tarafı oldu.
Gerilimin artmasının ardından Suudi Arabistan’ın gündeme getirdiği ve aralarında Türkiye’nin yer aldığı 34 ülkenin katılım sağladığı İslam Ordusu’nun kurulma teşebbüsü Suudi Arabistan ve İran arasındaki durumu daha da kritik hale getirdi. İşte Suudi Arabistan Kralı Selman ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, bu şartlar altında İstanbul’daki zirveye katılacak.
Bu arada Türkiye’de hükümete yakın basına göre, Suudi Arabistan’ın liderliğini üstlendiği İslam Ordusu zirvenin en önemli konularından biri olarak.
Zirvede; Suriye’deki iç savaş, mülteci sorunu, Avrupa’da yaygınlaşan İslamofobi, Müslüman ülkelerde artan aşırılıkların gündeme gelmesi bekleniyor.
Çavuşoğlu’nun görüşme maratonu
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu bugün Filistin Dışişleri Bakanı Riyad El Maliki, Bangladeş Dışişleri Bakanı Abdulhasan Mahmud Ali, Afganistan Dışişleri Bakanı Salahaddin Rabbani, Gine Dışişleri Bakanı Hadje Camara, Mali Dışişleri Bakanı Abdoulaye Diop ile ikili görüşmeler yaptı. Görüşmelerde işbirliği ve teröre karşı işbirliği konuları öne çıktı.
Zirve nedeniyle İstanbul’da güvenlik önlemleri arttırıldı. İstanbul polisi, özellikle Kongre Vadisi’nin bulunduğu Beşiktaş-Taksim-Şişli hattında emniyet tedbirlerini en üst seviyeye çıkardı.
