'IŞİD’le Mücadele 3’ncü Dünya Savaşı Değil'

Başkan Barack Obama görev süresinin yedinci ve son ‘Birliğin Durumu’ adlı ulusa sesleniş konuşmasını 12 Ocak akşamı yaptı. Obama’nın Kongre’deki konuşması televizyonlardan naklen yayınlandı. Konuşmada öne çıkan konular neler oldu? Obama’nın metni beklentileri karşıladı mı? Cumhuriyetçiler konuşmayı nasıl karşıladı, tepkileri ne oldu? Uzmanlara göre konuşma, süregelen başkanlık seçim kampanyasında yarışan Demokrat aday adaylarının şansını etkiler mi ya da ne ölçüde etkiler? Amerikan siyasi geleneğinin temel taşlarından biri sayılan ‘Birliğin Durumu’ konuşmasını Seattle’daki Washington Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Profesör Reşat Kasaba’yla değerlendirdik. Profesör Kasaba Hülya Polat’ın sorularını yanıtladı.

İki dönem başkanlık yapan Barack Obama’nın Salı akşamı yaptığı konuşmasını nasıl bulduğunu sorduk Profesör Reşat Kasaba’ya önce. ‘Nasıl buldunuz öncelik verdiği konuları, doğru tercihler miydi sizce?’

“Obama son yedi yıl içinde yaptığı işleri, kazandığı başarıları hatırlattı bizlere doğal olarak. Bunların başında ekonomik krizin atlatılması geliyor. Yedi yıl önce Amerika’da işsizlik bugünkünün iki misliydi. Bütün ekonomik değerler kötüye gidiyordu. Bu son yedi yıl içinde gerçekten önemli bir çözüm ortaya koydu ve şimdi Amerikan ekonomisi sürekli yeni iş yaratan, yavaş da olsa sürekli bir ilerleme gösteren bir görünüm arz ediyor. Buna ek olarak Küba’yla olan ilişkilerin düzeltilmesi, İran’la yapılan anlaşma, Afrika’daki çatışmaların hafiflemesine yönelik çalışmalar, bunların hepsi tabii yedi yıl önce yapmayı planladığı ve bu süre sonunda yapmayı başardığı işler. Bunları vurgulaması çok doğal. Tabii yapılamayan işler de var. Başarılamayanlar da var. Bunların bazılarından bahsetmedi. Mesela Guantanamo’daki hapisane hala açık. Ama kuşkusuz en büyük olay Washington’daki siyasi havanın daha iyiye gitmesi konusu, bu konuda umutlu olduğunu dile getirdi. Görüşme, uzlaşma, anlaşma ortamı olabileceği konusunda iyimserlik belirtti. Ancak şu anda yedi yıl öncesine göre siyasi hava daha da kutuplaşmış vaziyette. Bundan da bahsetti ve bunun kendisi için ciddi bir hayal kırıklığı olduğunu dile getirdi. Tabii bu, yedi yılın verdiği bir rahatlık, olumlu bir bakış.”

Cumhuriyetçi Partililer bu seçim yılında Başkan Obama’nın terörle mücadelede yetersiz kaldığını sık sık gündeme getiriyor. Bu kez IŞİD’e karşı yürütülen savaş ve terörle küresel mücadele açısından Obama’nın konuşmasını tatmin edici buldunuz mu diye soruyoruz Profesör Kasaba’ya.

”Tabii Amerika’da bu konuda iki söylem var. Sadece Cumhuriyetçi adayları dinlerseniz herşeyin çok kötüye gittiği yolunda bir manzara var ortada. Fakat karşı söylemde Obama’dan dinlediğimiz, bazı konularda iyi gelişmeler olduğu, işlerin iyiye gittiği yolunda bir söylem. Şimdi bu ortamda terörle mücadelenin nereye oturduğu önemli bir soru. Bu noktada iki tane yaklaşım var. Obama ve etrafındakilerin bu konuya yaklaşımı, özellikle IŞİD’in, El Kaide’nin çok kötü eylemler yapsalar da Amerika’nın güvenliğini çok da etkileyecek güce sahip olmadığı yolunda. Yani bunu çok fazla büyütmeyelim diyorlar. Gerek bu örgütleri bulundukları yerlerde kısıtlamak, gerek bölgedeki diğer güçlerle yapılan diplomatik girişimlerle, IŞİD’in, El Kaide’nin uzun dönemde etkisinin azaltılabileceğini savunuyorlar. Tabii Cumhuriyetçiler’in yaklaşımı çok daha farklı. Bunun bir 3. Dünya Savaşı olduğunu söyleyenler bile var Cumhuriyetçiler arasında. Buna bağlı olarak da Amerika’nın bu işe daha kapsamlı bir şekilde eğilmesini istiyorlar. Sanıyorum Amerikan kamuoyunda genel kanının Obama’ya daha yakın olduğunu düşünüyorum, Cumhuriyetçi gruplar dışında. Elbette insanların terörle ilgili bazı korkuları var fakat bu olayın üçüncü dünya savaşıymış gibi gösterilmesinin genel olarak halk arasında çok fazla destek göreceğini sanmıyorum.”

Obama, IŞİD’e karşı yürütülen savaşı kazanma konusunda ‘Kongre eğer ciddiyse askeri güç kullanılmasına onay verir’ diyerek topu Kongre üyelerine attı. Cumhuriyetçiler’e de mesaj gönderdi bu şekilde. Ayrıca Amerikan halkına da Kongre’nin onayı olmasa da IŞİD’le mücadelenin sürdürüleceği güvencesi verdi Obama. Cumhuriyetçi aday adayı Donald Trump’ın ‘Müslümanlar’ın Amerika’ya girişi yasaklansın’ yolundaki sözleri çok tartışılmıştı, hala da tartışılıyor. Başkan Obama da konuşmasında Donald Trump’ın adını vermedi ama, ‘İnsanların ırkı ya da dinini hedef alan siyasi yaklaşımlardan kaçınmalıyız. Siyasilerin Müslümanlar’ı aşağılaması bizi daha güvenli kılmaz’ dedi.

Başkan aday adayları bugünlerde 1 Şubat’ta Iowa’da, 9 Şubat’ta da New Hampshire’da yapılacak ilk önseçimler için kampanya yapıyor. Önseçimler, partilerin adaylarının belirlenmesinde önemli bir rol oynuyor.