İran, dünya güçleriyle iki yıldır sürdürdüğü müzakereler sonrasında nükleer anlaşmanın hükümlerini yerine getirmeye neredeyse hazır olduğunu bildiriyor. Anlaşma, İran’a yönelik ekonomik yaptırımların gevşetilmesini sağlayacak. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani Ocak ortasında müzakerecilerin ‘Uygulama Günü’ olarak tanımladıkları aşamaya gelmeyi planladıklarını bildirdi. İran’ın Ocak ayına kadar yeterli ilerleme sağlayıp sağlamayacağı henüz belli değil. Uzmanlar, yaptırımların kaldırılmasının İran üzerindeki etkileri hakkında çelişkili görüşlere sahip.
İran, binlerce santrifüjü devre dışı bırakarak uranyum zenginleştirme faaliyetlerini kısıtladıktan ve plütonyum üreten bir reaktörünün tasarımını değiştirdikten sonra ‘Uygulama Günü’ne geçilecek. Ancak kimileri, İran ve dünya güçlerinin nükleer konularda anlaşmasına rağmen Tahran’ın başka konularda dikbaşlı davranmayı sürdüreceğinden kaygı duyuyor.
Senatör Bob Corker bu konuda, “İran, anlaşmanın imzalanmasından bu yana Washington Post’ta çalışan bir gazeteciyi mahkum etti, dışişleri bakanlığımıza yönelik siber saldırılar düzenledi, Birleşmiş Milletler’in seyahat yasağını hiçe sayarak Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi Rusya’ya gönderdi, Suriye’ye ve Yemen’e silah yolladı, balistik füze denemesi yasağını iki kez çiğnedi” diye konuştu.
Uzman Blaise Mistzal da, “İran, anlaşmanın imzalanmasından bu yana Washington Post’ta çalışan bir gazeteciyi mahkum etti, dışişleri bakanlığımıza yönelik siber saldırılar düzenledi, Birleşmiş Milletler’in seyahat yasağını hiçe sayarak Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi Rusya’ya gönderdi, Suriye’ye ve Yemen’e silah yolladı, balistik füze denemesi yasağını iki kez çiğnedi” diyerek anlaşmanın istenen sonucu vermeyebileceği görüşünde olduğunu belirtti.
Ancak bazılarına göre İran’ın anlaşma uyarınca elde edeceği ekonomik çıkarlar, anlaşmaya uymaya devam etmesi için bir teşvik olabilir. Amerika’nın anlaşmanın uygulanmasından sorumlu yetkilisi Stephen Mull, İran’ın anlaşmaya uzun vadede sadık kalıp kalmayacağı belli olmadan da Uygulama Günü’ne geçilebileceği sinyali veriyor: “Bu bir kumar. Nasıl bir sonuç alınacağını kimse bilmiyor.”
Stephen Mull, nükleer anlaşmanın uygulanma aşamasında başarı sağlanması halinde her iki tarafın da kazançlı çıkacağını vurguluyor.
