Irak çok büyük petrol rezervlerine sahip. Ancak işsizlik oranının yüksek olduğu ülkede, ekonomi, savaşın verdiği zarar ve geçmişte uygulanan ambargolar nedeniyle toparlanabilmiş değil. Alt yapı tesislerinin büyük oranda hasar görmüş olması ve siyasi belirsizlikler de Irak ekonomisinde büyümeyi engelleyen etkenlerin başında geliyor.
Petrol, 82 milyar dolarlık Irak ekonomisinin bel kemiğini oluşturuyor. Ulusal gelirin ve ihracatın büyük bölümü petrolden oluşuyor. Ekonomistlere göre, diğer bütün sektörleri geride bırakan petrol sektörü, Irak ekonomisinde büyümenin başını çekebilir. Başkan Barack Obama da bu görüşe katılıyor ve şunları söylüyor:
"Önümüzdeki yıllarda Irak ekonomisinin Çin ve Hindistan’dan daha hızlı büyümesi bekleniyor."
Irak Başbakanı Nuri el Maliki ile Washington’da görüşen Obama Irak ekonomisinden umutlu. Ancak dünyanın ikinci en büyük petrol yataklarına sahip olan Irak’ta, petrol rezervlerinin çoğu hala çıkarılmayı bekliyor. El Maliki de buna değindi:
"Irak’ın kendi zenginliklerini gün ışığına çıkarabilmesi için Amerika ve yabancı ülkelerin deneyim ve uzmanlığına ihtiyacı var."
Yabancı petrol şirketleri Kuzey Irak’ta bazı anlaşmalar yaptı. Ancak Bağdat hükümetiyle bölgesel Kürt yönetimi arasında, uygulanacak yasalar konusunda uzlaşma sağlanmadıkça şirketler yatırım yapmak istemiyor. Taraflar arasında petrol anlaşmalarına kimin onay vereceği ve gelirin nasıl paylaşılacağı konusundaki anlaşmazlıksa yıllardır devam ediyor.
Skype bağlantısıyla ulaştığımız Iraq Oil Report adlı internet sitesinin kurucusu Ben Lando şöyle konuşuyor:
"Temel anlaşmazlık Irak devletinin gelecekteki yapısının nasıl olacağı sorusu üzerinde yoğunlaşıyor. Petrol de bu sorunun tam ortasında."
Savaş ve ambargolarla sarsılan Irak’ta kişi başına düşen yıllık gelir bir ara 800 dolara kadar düştü. Bugün ise 3 bin dolar civarında. Ancak yine de bu rakam 1970’lerden daha düşük. Yüzde 18 olan işsizlik oranınınsa, petrol sektöründe eleman ihtiyacının azalması nedeniyle yakın gelecekte değişmesi beklenmiyor.
Washington’daki Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’nden Muhsin Han bunu şöyle açıklıyor:
"1970’lerde Irak’taki rafinerilerde bin kişi çalışırdı. Şimdiyse 10 kişiyle aynı iş çıkarılabiliyor. Teknolojik ilerleme ve bilgisayarlar nedeniyle artık fazla elemana ihtiyaç yok."
Oysa Iraklılar’ın işe ihtiyacı var. 32 milyon olan nüfusun dörtte biri, işsiz ve yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
