İngiltere’nin başkenti Londra’da Royal London Üniversite Hastanesi'nde 30 yıldır hekimlik yapan İsmail Bulut, İngilizler’in son günlerde en çok endişe ettiği çocuk hastalıklarından Kawasaki’yi VOA Türkçe’ye anlattı. Ülkede 12 kadar çocukta görülen bazı belirtiler Kawasaki hastalığına benzetilmiş, bunların Corona virüsüyle de bağlantılı olabileceği görüşü öne çıkmıştı. İsmail Bulut’a göre bu hastalığın tedavisi var, ancak doğru teşhis ve hastayı zamanında doktora götürmek önemli.
VOA Türkçe: Bu hastalıkla ilgili hem Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) hem de Kraliyet Çocuk Hastalıkları Üniversitesi tarafından sağlık ocaklarına ve aile hekimlerine uyarılar gönderildiği açıklandı.
Dr. İsmail Bulut: Tabii bu tıbbi olarak Kawasaki adıyla bilinen hastalık. Bunun tarihçesinden size biraz bahsedersem daha anlamlı olur. Kawasaki, 1967’de Japonya’da bir çocuk uzmanı tarafından teşhisi konulmuş bir çocuk hastalığıdır. Aniden gelişen ve özellikle de ince ve kılcal damarları etkileyen bir enflamasyon hastalığıdır. Temel kaynağı bilinmemektedir. Özellikle 5 yaş altı 1 yaş üstü; yani yüzde 80 oranında 5 yaş altı çocukları etkilemektedir. Bunların içinden de erkek çocuklarını kız çocuklarından 1,5 kat fazla etkilemektedir. Diğer bir bilgi de, özellikle İngiltere’de çok uluslu bir ülkede yaşadığımız için, Asya kökenli çocuklarda daha sık görüldüğü bilgisidir. Temel beş belirtisi olması gerekiyor: Gözlerde kızarıklık, ateş, bizim tıpta ya da halk arasında ‘çilek dili’ dediğimiz kızarmış; pütürlü dil, dudaklarda çatlama ve özellikle de boynun her iki tarafında lenf bezlerinin şişmesi. Lenf bezlerinin normalde elle tutulur olması; yani yaklaşık 1,5 cm olması gerekir. Hastalık cildi de etkiliyor. Vücudun göbek tarafında ve kasıklarda da döküntü olması gerekir. Diğer belirtiler de ellerde ve kollarda şişme, avuç içlerinde ve ayak tabanlarının altında şişme şeklinde kendisini belli ediyor. Yani bu beş belirtinin olması gerekir. Zaten ateş varsa, bu ateşin en az 3 ile 5 gün devam etmesi gerekiyor. Bunlar temel belirtilerdir. Bu belirtilerin 5’i bir arada olduğu zaman biz buna Kawasaki hastalığı diyoruz. Şu anda biz böyle bir hastalıktan şüpheleniyoruz.
VOA Türkçe: Herkes Corona virüsüne odaklanmışken, bu haber anne babaları tedirgin etti. Yirminin altında çocukta görülen bu belirtiler için ‘‘Kawasaki’’ olabilir denildi. Ancak ne Sağlık Bakanlığı ne İngiltere Sağlık Hizmetleri ne de Kraliyet Çocuk Hastalıkları Üniversitesi hastalığa bir isim koydu. ‘‘Henüz adını koyamadık, ama Corona virüsüyle ilişkili mi ona bakıyoruz’’ denildi.
‘‘İki hastalıkta da kalbe giden damarlar etkileniyor’’
Dr. İsmail Bulut: Şimdi Corona virüsüyle ilişkisini şöyle açıklayabiliriz. Size bahsettiğim gibi bu birçok ince damarın iltihaplanmasını tetikleyen bir hastalık ve birçok organı etkiliyor. Bunlar içinde en çok etkilediği organ da kalp damarlarıdır; yani bizim ‘‘koroner arter’’ dediğimiz kalbi besleyen ince damarlardır. Bu çocuklar için çok tehlikelidir. Böyle belirtiler veren diğer hastalıklar da var. Bunlardan bazıları kızıl, kızamıkçık, aşırı bakteriyel şok hastalığı; ki bu da zehirlenmelere neden oluyor. Diğer ateşli hastalıklar da bunlarla aynı belirtileri taşıyor. Fakat Kawasaki’de bu 5 belirtinin bir arada olması gerekiyor. Şu anda isminin konmamasının nedeni bu. Bu belirtilerden üçü varsa, yani hepsinde ateş, gözlerde kızarıklık ya da kanlanma olduğu zaman veya dilde kızarıklık olduğu zaman, bunların hepsi de ateşli bir hastalığın belirtisidir ve bundan dolayı tam isim konulmuyor olabilir. Özellikle Corona virüsünün akciğerleri etkilediğini artık günümüzde herkes biliyor. Yeni gelişen bir hastalık, ama bunun kalbi de etkilediği, kalp dokularını da etkilediği aşikardır. Özellikle Kawasaki’de kalbi besleyen damarlar etkileniyor, ama Corona virüsü kılcal damarların içindeki hücreleri etkiliyor ve dolayısıyla bu da kılcal damarların hem genişlemesine hem de fonksiyonlarının bozulmasına sebep oluyor. Bundan dolayı bunun göz ardı edilmemesi gerekiyor. Belirtilerinden bahsettik, bunun bir de laboratuvar bulguları var. Laboratuvarda ya da hastanedeki klinik bulguların içinde özellikle kalp ekogramının çekilip ispatlanması gerekir. Halk arasında buna kalp ultrasonu da diyebiliriz. Fakat bu tür hastalıkların, özellikle bu sizin bahsettiğiniz çocukları etkileyen enflamasyon hastalıklarının, iltihaplanma hastalıklarının, bunların hepsinin tedavisi mümkündür ve önemli olan doğru bulgularla zamanında hastaneye gitmektir.
“Tedavisi var, kalıcı etkisi yok”
Dr. İsmail Bulut: Kawasaki’deki tedavi yöntemi bütün uluslararası literatürlerde belirtilen tedavi yöntemidir. Bunlardan bir tanesi aspirin vermektir. Normalde birçoğunuzun bildiği gibi çocuklara aspirin verilmez, ama aspirinle ateş düşürülüyor, aynı zamanda da damardan; daha doğrusu serum yoluyla çocuklara ‘‘gama immunoglobulin’’ dediğimiz ilaç veriliyor. Bu da hem bağışıklık sistemini güçlendiriyor hem de iltihaplanmayı azaltıyor.
VOA Türkçe: Manchester’dan yine uzman bir hekim İspanya ve İtalya’dan da benzer haberlerin geldiğini söyledi. NHS ve Kraliyet Çocuk Hastalıkları Üniversitesi bu belirtileri siyah çerçeve içinde web sitesinde yayınladı. Hastalığın Tedavisi mümkün; yani söylediklerinizden bunu anlıyoruz değil mi?
Dr. İsmail Bulut: Şimdi, şunu öncelikle açıklığa kavuşturmak lazım. Biliyorsunuz İngiltere’de engelli hakları, çocuk hakları ve kadın hakları en üst seviyededir. Çocuklar da bizim için İngiltere’de özellikle toplumun çok değer verdiği grupta yer almaktadır. Bundan dolayı tabii ki çocuklar için alarmda olmak belki de en doğrusudur, ama tedavisi mümkündür. Herhangi bir komplikasyonu yoktur; yani kalıcı bir etkisi yoktur. Geçici, aniden ortaya çıkan bir hastalık türüdür. Kawasaki hastalığı kış sonu ve bahar aylarında ortaya çıkıyor; yani bunun bir tesadüf olma ihtimali de yüksek şu anda. Tedavisi mümkün. Önemli olan bu tür bulgular olduğu zaman doğru hastaneye gitmektir. Birçok bölgede çocuk hastaneleri ya da bazı hastanelerin içinde çocuk bölümleri var. Bunlara gidip doğru teşhisi koydurmak önemlidir. Bu tür hastalıklara, özellikle İngiltere’de Ulusal Sağlık Birimi’nde çalışan bütün hekimler, hakimdir. Bunun nasıl yönetileceği, klinik bulgularının neler olabileceği konusunda bilgi sahibi ve tecrübe sahibidirler.
