Savaşın dünya ekonomisine olumsuz etkisi bakımından en büyük pay enerji fiyatlarına atfedilse de İngiltere’de un, yağ ve bakliyat fiyatlarındaki artış, hane halkı güven endeksinde daha az bir paya sahip değil.
Bu ihtiyaçların büyük bölümünün karşılandığı Rusya ve Ukrayna, savaş nedeniyle tedarik zincirini sekteye uğratınca eldeki ürünler yüzde 50’den fazla zamlandı.
Londra’da müşterilerine Türk ürünleri de sağlayan süpermarket işletmecisi Mustafa Demir, en temel gıdalarda yaşanan artışı ve nedenlerini VOA Türkçe’ye anlattı.
Tahılın en fazla ithal edildiği iki ülke Rusya ve Ukrayna olunca un, yağ ve bakliyatta fiyat artışlarından kaçınılamadığını belirten Demir, Brexit ve salgının ardından, savaşın İngiltere’deki fiyatları artırdığını söyledi.
Tüketici güven endeksinin, son 10 yılın en düşük seviyesine gerilemesi ve enflasyonda 30 yıldır görülmemiş artış, alışveriş filelerine yansıdı.
Market çalışanı Şenay Demir de bir kiloluk pirinç paketlerini göstererek üzerindeki etiketin 1,19 sterlinden 1,99’a çok kısa bir sürede çıktığından yakındı. Yüzde 60-70’lik artışın sadece bakliyat değil; yağ, şeker, tuz gibi temel gıda maddelerini de kapsadığını söyleyen Demir, daha önce 20 sterline dolan haftalık alışveriş sepetinin şimdi 90-100 sterline zor dolduğuna dikkat çekti.
Doğalgazda rekor artış
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrası İngiltere’de toptan doğalgaz fiyatları yüzde 10 arttı. Bu artış geçen yılın aynı dönemindeki artıştan 10 kat daha fazla.
Alışverişe gelenlerden Erkan Olcay, Nisan’dan itibaren enerji faturalarına yansıyacak yüzde 50 enerji fatura zammı nedeniyle, geçim açısından etkilenmenin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
İki yıl önce İngiltere’ye geldiğini söyleyen Demet Korkmaz, geçimini daha önce yaşadığı İstanbul’a göre daha kolay sağlayabilse de salgınla birlikte eski fiyatların olmadığını, daha önce 17 sterline dolan sepetin şimdi 30 sterline ancak dolduğundan yakındı.
“Devletten yardım almasam geçinemem”
Market çalışanı Şenay Demir, artan fiyatların çalışan maaşlarına yansımadığına dikkat çekerek kiraların çok yüksek olduğunu, devletten yardım almasa geçiremeyeceğini söyledi.
Asgari saat ücretiyle aylık 1600 sterlin kazanan Demir, 4 kızıyla kaldığı bir odalı evinin 1100 sterlinlik kirasını belediyenin ödediğini; ayrıca 4 çocuğundan üçüne sağlanan 700 sterlinlik destekle ancak hayatta kalabildiklerini belirtti.
Nisan ayıyla birlikte yüzde 50 artacak enerji faturalarına, hükümet çeşitli tedbirler önerdi.
Dar gelirlilerin yıllık fatura ortalaması “1200 sterlinden 1600 sterline çıkacak” şeklinde hesap yapan hükümet, hane başına faturanın 350 sterlinini ödeyip 5 yılda taksitle geri almayı teklif etti. Muhalefetin “borç değil hibe olsun” teklifiyle gelmesi, parlamentoda halen tartışma konusu.
İngiltere Parlamentosu’nun meşgul olduğu gündem maddeleri arasında “Rusya’nın Ukrayna’yı işgali” ağırlığını korusa da İngilizler’in geçim sıkıntısının masaya yatırıldığı oturumlara ayrılan süre, her geçen gün biraz daha artmakta.
