İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak’ın açıkladığı Corona virüsü bütçesi, esnaf ve çalışanlara yönelik ayrıntılar ve başlıklarla dikkat çekti. VOA Türkçe’nin Londra Muhabiri Barış Çimen Türkiye’den giden göçmenlerin yakından takip ettiği mali kurtarma paketlerinde neler olduğunu uzmanına sordu.
İngiltere’de mali müşavir olarak çalışan ve aynı zamanda Türk-İngiliz İşadamları Derneği’nin yönetim kurulunda yer alan Enver Kannur, Maliye Bakanı’nın açıkladığı kurtarma paketini madde madde anlattı.
“Ankara Anlaşmalıları sevindiren müjde”
Rishi Sunak, hazırladığı bütçede serbest meslek sahiplerine yönelik üç aylık dönemler halinde hazırlanmış gelir desteğinin dördüncü ve beşinci dilimini müjdeledi. Mali müşavir Enver Kannur Ankara Anlaşması’yla, Türkiye’den yeni geldikleri için ilk üç dilimden faydalanamamış göçmenlerin son açıklanan iki gelir desteğinden faydalanabileceklerini söyledi.
Serbest meslek sahipleri böylece her dilimde bir kerede 7 bin 500 Sterlin’e kadar, geri ödemesiz gelir desteği alabilecek.
“KDV’de yüzde 15 esnafın kasasında kalıyor”
Türk kebapçıları, süpermarketleri, mağazaları ilgilendiren diğer bir destek paketi ise KDV’deki indirimin süreceği haberi.
Bu tür işyerlerinde yüzde 20’den yüzde 5’e düşürülen KDV indirimi Eylül sonuna dek uzatıldı. Bu süre boyunca aradaki yüzde 15’lik fark esnafın kasasında kalacak.
“Dükkanların açılış masraflarına 18 Bin sterlin hibe”
Bir diğer müjde, esnafa 18 bin sterline kadar verilecek olan açılış masrafları hibesi. Kannur, 21 Haziran’a kadar kademeli olarak açılması planlanan restoran, mağaza, berber gibi işletmelerin, açılış için gerekli masrafları bu hibeyle kolayca karşılayabileceğini öngörüyor.
“Stopaj vergileri 3 ay daha yok”
İşletmelerin stopaj vergileri 3 ay daha kesilmeyecek. Mali Müşavir Enver Kannur’un verdiği bilgilere göre işyeri sahipleri Nisan, Mayıs ve Haziran’da da bu vergilerden muaf tutulacak.
İngiltere’de işyerinin, merkezi yerde olup-olmaması ve büyüklüğüne göre alınan bu vergilerin Haziran sonrası da yüzde 66 oranında indirime tabii olacağını belirten Kannur, Harringay’deki dükkanların ödediği stopaj vergilerinin miktarı üzerinden örnek verdi. Mali Müşavir hesaplamalarına göre bu müjdeyle, yıllık 30 bin sterlin stopaj vergisi veren bir işletmenin ödeyeceği para 5-6 bin sterline düştüğünü söyledi.
“Çalışamayanların maaşlarını devlet ödemeye devam edecek”
İngiltere’de salgınla birlikte kapanması istenen işletmelere getirilen bir diğer kolaylık ise çalışanların maaşlarının yüzde 80 oranında devlet tarafından ödenmesiydi. Bu uygulamanın da Eylül sonuna dek uzatıldığı açıklandı.
Kısıtlamalar yüzünden çalışamayanlar Eylül sonuna kadar ücretsiz izinde sayılacak ve maaşlarını devlet ödemeye devam edecek. Kannur bu uygulamayla özellikle işsizliğin azaltılmasının hedeflendiğini söyledi.
“Esnaf 25 bin sterlin hibeyle kira borcunu ödedi”
Türk esnaf arasında epey popüler olan iki rahatlatma paketinden de bahseden Kannur, esnafa işyerinin büyüklüğüne göre verilmiş 10 ya da 25 bin sterlinlik hibenin kira ödenmesi amacıyla verildiğini, 50 bin sterlinlik kredinin ise ilk yıl geri ödemesiz 10 yıl vadeli olarak hazırlandığını anlattı. Bu kredinin esnafa maliyeti ise yıllık yüzde 2,5 faiz.
İşletme giderlerine yüzde 130 vergi iadesi
İşletmeleri yatırım yapmaya yönlendirme amacı taşıyan bir madde daha var. O da yatırım masraflarında vergiden düşme oranının yüzde 130’a çıkarılması.
Kannur bu maddeyi örneğin, işyerinde makineleri değiştiren bir işletmecinin harcadığı parayı, 100 bin sterlin olarak değil 130 bin sterlin olarak yazıp vergiden düşebileceği şeklinde açıkladı.
“İlk konut alanların borcuna devlet kefil olacak”
Ağırlıklı olarak Corüna virüsü kurtarma paketi olarak hazırlanan 2021 İngiltere bütçesinde, inşaat sektörünü canlandıracak bir madde daha var. O da peşinatı denkleştiremediği ve kefil bulamadığı için kiraya mahkum kalan İngilizler'e yönelik.
Damga vergisinin de geçici bir süre kaldırılmasıyla cazibesi artan konut alışverişlerinde; örneğin, Londra merkezinde 500 bin sterlinlik bir evi almak için 25 bin sterlin peşinat yeterli olacak.
Geri kalan 475 bin sterlinlik borca devlet kefil olacak ve bu miktar 25 yıl boyunca kira öder gibi ödenecek.
Enver Kannur, 2021 bütçesiyle İngiltere ‘de 6 ay sonra, salgın öncesi hareketliliğin yeniden yakalanmasının beklendiğini söyledi.
