İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Adalet Peşinde Aileler Platformu ve Yurttaşlık Derneği, bugün yaptıkları açıklamada, İçişleri Bakanlığı ve yerel makamların, Türkiye'de 2023 yılında meydana gelen depremlerde yıkılan binalarla ilgili olarak haklarında soruşturma izni talep edilen ve soruşturma izni verilen kamu görevlileri ve seçilmiş belediye yetkililerinin sayısını derhal açıklamaları gerektiğini belirtti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden yapılan açıklamada, Ankara İdare Mahkemesi’nin 26 Eylül’deki kararında İçişleri Bakanlığı'nın bilgilerin gizli kalması talebine ilişkin davayı reddederek bilgilerin açıklanmasına karar verdiği hatırlatıldı.
Türkiye’de yasalara göre, savcıların kamu görevlileri ve seçilmiş belediye yetkilileri hakkında soruşturma açabilmeleri için ilgili İçişleri Bakanlığı, valilik ve kaymakamlıklardan izin almaları gerekiyor.
Açıklamada, “Birçok özel müteahhit 53 binden fazla insanın ölümüne neden olan depremlerle bağlantılı olarak görevi kötüye kullanmaktan soruşturma altında, ancak çok az sayıda kamu görevlisi soruşturmaya dahil edildi” denildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü Hugh Williamson, "Türkiye'deki insanların, binaların çökmesine ve bina standartlarının uygulanmamasının sonucu binlerce insanın ölümüne yol açan kusurlu binalar nedeniyle kaç kamu görevlisinin soruşturma altında olduğunu ve yargılandığını bilmeye hakkı var" ifadesini kullandı.
Williamson, "Belediyeleri ve karar vericileri sorumlu tutmaya yönelik çabaların kapsamı hakkında bilgileri açıklamamak, işlemiş olabilecekleri suçların cezasız kaldığını kabul etmekle eşdeğerdir" dedi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Adalet Peşinde Aileler Platformu ve Yurttaşlık Derneği, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya mektup yazarak bilgilerin derhal açıklanmasını talep etti.
Açıklamaya göre, Yurttaşlık Derneği de yetkililerden rakamları açıklamalarını talep eden bir bilgi edinme başvurusunda bulundu. Dernek, İçişleri Bakanlığı'na, depremden zarar gören 11 ilin valiliklerine ve bu illerdeki 46 kaymakamlığından bilgi talebinde bulundu. Yıkılan binalarla ilgili devam eden cezai soruşturmayla bağlantılı savcılara soruşturma izni verilen belediyelerde seçilmiş karar vericiler ve diğer yerel yönetimlerdeki kamu görevlilerinin sayısı hakkındaki bilgi talebine sadece altı kurum yanıt verdi.
İçişleri Bakanlığı İller Dairesi Genel Müdürlüğü, soruşturmanın gizliliğini gerekçe göstererek soruşturma izinlerinin sayısını açıklamayı reddetti.
Adalet Bakanlığı'na bağlı Bilgi Edinme Kurulu, Yurttaşlık Derneği'nin 27 Mart'ta yaptığı itiraz üzerine İçişleri Bakanlığı’nın bilgileri açıklaması gerektiğine karar verdi. Ancak İçişleri Bakanlığı, Kurul'un kararının bozulması için Ankara'da idare mahkemesinde dava açtı.
Ankara 8. İdare Mahkemesi 26 Eylül'de Bakanlığın yürütmeyi durdurma talebini reddetti ve belediye başkanları, belediye meclis üyeleri ve diğer ilgili karar vericiler gibi seçilmiş yetkililerin deprem sırasında binaların yıkılmasındaki olası cezai sorumlulukları hakkında talep edilen bilgilerin açıklanmasının önündeki her türlü engeli kaldırdı. İçişleri Bakanlığı 28 Kasım tarihinde mahkeme kararına itiraz etti.
Adalet Peşinde Aileler Platformu’nun kendi araştırmaları sonucunda 39 kamu görevlisi hakkında soruşturma izni verildiğini tespit ettiği ancak tam sayıya ulaşamadığı belirtildi. Soruşturmaların Osmaniye, Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Adana'da toplam 395 kişinin öldüğü çöken yedi binayla ilgili olduğu bildirildi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Yurttaşlık Derneği ve Adalet Peşinde Aileler Platformu bu vakalarda sorumluların hesap vermesini sağlamanın, ancak yapı standartlarına uymayan binalardan sorumlu tüm kişi ve kurumların yargılanmasına yol açabilecek etkili ve kapsamlı soruşturmalarla mümkün olduğunu belirtti.
Forum