15 Temmuz darbe girişiminin üzerinden bir aydan fazla bir süre geçti. Konu, Amerika’da da hala gündemde. SETA adlı düşünce kuruluşunun düzenlediği panelin konusu da 15 Temmuz’daki darbe girişimiydi. Panele katılan konuşmacılar, 15 Temmuz akşamı tankların önüne çıkan sivillere dikkat çekti. Konuşmacılar Türk-Amerikan ilişkilerinin geleceğine dair tahminlerde de bulundu.
Kısaca SETA olarak bilinen Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Washington temsilciliğinin düzenlediği panelin adı “15 Temmuz Darbe Girişimi: Türk Amerikan İlişkileri İçin Öneriler”di. Panele Sabancı Üniversitesi’nden Profesör Dr. Halil Berktay, SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran, Brookings Enstitütüsü’nden Şadi Hamid ve yine SETA’dan Kadir Üstün katıldı.
Berktay: Darbe girişimi sivil direniş sayesinde başarısız oldu
Konuşmacılardan Halil Berktay, darbe girişiminin sivil direniş sayesinde başarısız olduğuna dikkat çekti. Geçmiş darbelerde halkın sokağa çıkmadığını belirten Berktay, bu sefer olanın öncekilerden farklı olduğunu söyledi. Halil Berktay “Polis olay yerine gelmeden önce birçok bölgede darbe bastırılmıştı” dedi.
Duran: Darbe teşebbüsünün ardından Türk toplumunda değişim oldu
Panelin konuşmacılarından Burhanettin Duran da darbe girişimi karşısında sivil ve demokratik direnişe vurgu yaptı ve bunun iyi anlaşılması gerektiğini kaydetti. Olayın ardından Türk toplumunda değişim olduğunu kaydeden Duran, toplumun farklı kesimlerinin bu girişim karşısında birleştiğini vurguladı.
Duran, “Türk toplumu bu darbe teşebbüsü karşısında demokrasiyi ve ülkesini savunmak için birleşti, ben de eşimle birlikte Boğaz Köprüsü’ndeydim, Erdoğan karşıtları da dahil bu darbe girişimi karşısında birleşti, Washington’dan diğer Avrupa başkentlerine kadar bütün uzmanlar bunu değerlendirmeli, bu bütün halk tarafından desteklenen sivil demokratik bir direnişti” dedi.
Burhanettin Duran, halkın yüzde 95’inin darbe girişiminin ardında Gülen hareketini gördüğünü de vurguladı ve bu yapıdan kurtulmanın Türkiye için çok önemli olduğunu kaydetti. Duran “Eğer Gülen Pennsylvania’da kalmaya devam ederse beyin yıkamaya devam eder” dedi.
Burhanettin Duran, Washington’un bu konudaki tepkisinin de Türkiye’de birçok kişiyi rahatsız ettiğini söyledi, Amerika’dan gelen açıklamaların şüphe yarattığını belirten Duran, “Bu politika yenilenmeli” dedi.
Hamid: Obama yönetiminin bu işin içinde olduğunu sanmıyorum
Konuşmacılardan Şadi Hamid de Türkiye’de Amerika ile ilgili şüphelerin haklı olduğunu, çünkü geçmişte Amerika’nın askeri rejimlerin yasal statü kazanmalarına yardım ettiğini söyledi, Ancak Hamid, Obama yönetiminin bu işin içinde olduğunu sanmadığını da vurguladı.
Hamid, “Dışişleri Bakanı Kerry’nin açıklamaları darbe girişiminden saatler sonra geldi. Bu birçok kişi için yeterli derecede hızlı bir tepki değildi. Bazı Türk yetkililerin Amerika’nın bu işin içinde olduğuna dair komplo teorileri problem yaratıyor, bunu kanıtlayacak bir bulgu yok. Obama yönetimini bildiğimiz kadarıyla bu, pek olacak gibi değil, çünkü Obama’nın en son isteyeceği şey daha fazla Ortadoğu’ya müdahil olmak. Onun Ortadoğu politikası mümkün olan en az şekilde müdahil olmak. Böyle bir darbe girişimine dahil olmak çok fazla zaman ve ilgi ister” dedi.
Hamid, Türk yetkililerin komplo teorilerinin Gülen’in iade sürecine zarar verdiğini de vurguladı.
Üstün: İki ülkenin daha fazla konuşmaya ihtiyacı var
Kadir Üstün de Amerika’da Kasım ayında yapılacak başkanlık seçimine dikkat çekti ve iki ülkenin daha fazla konuşmaya ihtiyacı olduğunu söyledi. Türkiye’de Amerika’nın PKK ve Gülen’e destek verdiği yönünde algı olduğunu kaydeden Üstün, gelecek yönetimin bunu düşünmesi gerektiğini de kaydetti.
