Çin Dışişleri Bakanlığı, rakip Hamas ve El Fetih'in de aralarında bulunduğu Filistinli grupların Çin'de bugün sona eren müzakereler sırasında aralarındaki bölünmüşlüğe son vermeyi ve geçici bir ulusal birlik hükümeti kurmayı kabul ettiğini açıkladı.
Açıklamaya göre Pekin Deklarasyonu, 14 Filistinli grup arasında 21-23 Temmuz tarihlerinde Çin'in başkentinde düzenlenen uzlaşma diyaloğunun kapanışında imzalandı.
Mısır ve diğer Arap ülkelerinin Hamas ve El Fetih'i uzlaştırmaya yönelik önceki çabaları, iki tarafın 17 yıllık iktidar paylaşımı çatışmasını sona erdirmekte başarısız oldu. Bu anlaşmanın sahadaki gerçeklerle uyumlu olup olmayacağını ise zaman gösterecek.
Toplantı, uluslararası arabulucuların Gazze için bir ateşkes anlaşmasına varma girişimlerinin devam ettiği bir dönemde yapıldı. Çabalar, 7 Ekim'de başlayan savaş sona erdiğinde, Hamas idaresindeki bölgenin nasıl yönetileceği "ertesi gün" planında tıkanmıştı.
Üst düzey Hamas yetkilisi Hüsam Bedran, Pekin Deklarasyonu'nun en önemli noktasının Filistinliler’in işlerini yönetecek bir Filistin ulusal birlik hükümeti kurulması olduğunu söyledi.
Bedran, “Bu, savaş sonrası Filistin işlerinin yönetiminde halkımızın çıkarlarına aykırı gerçekleri dayatmaya çalışan tüm bölgesel ve uluslararası müdahalelere karşı zorlu bir engel oluşturuyor” dedi.
Reuters haber ajansının ulaştığı iki El Fetih yetkilisi yorum yapmayı reddetti.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, hedefinin İran destekli Hamas grubunu yok etmek olduğunu ve Hamas’ın savaş sonrası Gazze yönetiminde herhangi bir rolü olmasına karşı olduğunu söyledi.
İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, X'te yaptığı açıklamada, “El Fetih lideri Mahmud Abbas, terörizmi reddetmek yerine Hamas'ın katillerini ve tecavüzcülerini kucaklayarak gerçek yüzünü ortaya koyuyor. Gerçekte böyle bir şey olmayacak çünkü Hamas yönetimi yıkılacak ve Abbas Gazze'yi uzaktan izleyecek. İsrail'in güvenliği yalnızca İsrail'in elinde kalacak” dedi.
Bedran, ulusal birlik hükümetinin Gazze ve Batı Şeria'daki Filistinliler’i yöneteceğini, yeniden yapılanmayı denetleyeceğini ve seçimler için koşulları hazırlayacağını söyledi.
Halihazırda Hamas Gazze'yi yönetirken, El Fetih de İsrail işgali altındaki Batı Şeria'da sınırlı bir kontrole sahip olan Filistin Yönetimi'nin bel kemiğini oluşturuyor.
Anlaşmada, yeni hükümetin kurulması için bir zaman dilimi belirlenmedi. Mart ayında El Fetih'in başındaki Filistin Yönetimi Lideri Mahmud Abbas, yakın yardımcılarından Muhammed Mustafa başkanlığında yeni bir hükümet atamıştı.
İki devletli çözüm
Bununla birlikte anlaşma, geçen yıl ezeli düşmanlar Suudi Arabistan ve İran arasında çığır açan bir barış anlaşmasına aracılık eden Pekin için diplomatik bir başarı ve Ortadoğu'da artan etki anlamına geliyor.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, kapanış töreninde yaptığı konuşmada, “Temel başarı, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğunu açıkça ortaya koymak” dedi.
Pekin’in, Filistinli grupların kendi içinde uzlaşarak yakın bir tarihte Filistin'in bağımsızlığını elde etmesini içtenlikle umduğunu söyleyen Wang Yi, “Çin, bugün varılan Pekin Deklarasyonu’nun uygulanması için ortaklaşa çalışmak üzere taraflarla iletişim ve koordinasyonu güçlendirmeye isteklid” dedi.
Wang, en önemli noktanın Gazze'nin savaş sonrası yönetimine ilişkin geçici bir ulusal uzlaşı hükümeti kurulması konusunda varılan anlaşma olduğunu belirterek, uluslararası toplumun Gazze ve Batı Şeria'yı kontrol edecek geçici bir Filistin hükümeti kurulması çabalarını desteklemesi gerektiğini kaydetti.
Hamas ve İslami Cihat, Filistinliler'in en yüksek karar alma organı olan FKÖ'nün üyesi değiller; ancak herhangi bir birlik anlaşmasının FKÖ meclisi için bir seçim yapılmasını içermesini talep ediyorlar. İslamcı gruplar İsrail ile barış anlaşmaları konusunda mevcut FKÖ ile anlaşmazlık yaşıyor.
Bedran'ın açıklamasında “Bu deklarasyon, halkımız özellikle Gazze Şeridi'nde soykırıma varan bir savaşla karşı karşıya olduğu için önemli bir zamanda geldi” denildi.
Rakip gruplar Hamas ve El Fetih, Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana ilk kez bir Hamas heyetinin Çin'i ziyaret ettiği Nisan ayında Pekin'de biraraya gelerek, yaklaşık 17 yıldır süren anlaşmazlıkları sona erdirmeye yönelik uzlaşma çabalarını görüşmüştü.
Geçen ay yapılması planlanan ikinci tur görüşmeler, her iki grubun da birbirini suçlaması nedeniyle ertelenmişti.
Uzun süredir düşman olan Filistinli gruplar, Hamas savaşçılarının 2007'de kısa bir savaşla El Fetih'i Gazze'den çıkarmasının ardından, aralarındaki siyasi anlaşmazlıkları giderememişti.
Çinli yetkililer son aylarda uluslararası forumlarda Filistinliler’i daha fazla savunarak daha geniş çaplı bir İsrail-Filistin barış konferansı ve iki devletli bir çözümün uygulanması için belirli bir takvim çağrısında bulunuyordu.
Forum