G7 liderleri, Corona virüsü salgınının yol açtığı ekonomik ve insani yıkımın tekrarlanmaması için bir dizi somut taahhütlerin yer aldığı “tarihi bir bildiriye” imza attı.
Yapılan açıklamada, İngiltere’nin Cornwall bölgesinde düzenlenen G7 zirvesinde Corona virüsü pandemisinin küresel düzeyde köklerine inilmesi gerektiği vurgulanırken, özellikle pandemiye karşı alınacak önlemlerin hızlandırılması amaçlanıyor. Bu çerçevede 100 günden önce aşı geliştirilmesi, hedefler arasında bulunuyor.
G7 grubu, dünyanın en zengin 7 demokrasinin yer aldığı bir oluşum olsa da bu yılki Cornwall Zirvesi’ne, ABD, Kanada, Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya ve Japonya’nın liderlerinin yanı sıra Güney Kore, Güney Afrika ve Avustralya liderleri, ayrıca Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği gibi diğer uluslararası örgütlerin liderleri de katıldı. Ayrıca Hindistan Başbakanı Narendra Modi de video konferans üzerinden toplantıya alındı.
İngiltere’de uluslararası uzmanlar tarafından oluşturulan Pandemi Hazırlık Ortaklığı adlı bir grup, toplantı sırasında liderlere salgınla mücadele tavsiyelerini sundu. Tavsiyeler arasında, 100 günden daha az sürede hastalıkların muayene ve tedavilerinin yanı sıra aşı gelişimi ve ruhsatlandırılmasının hızlandırılması bulunuyor. Öneriler arasında ayrıca, küresel hastalık izleme ağlarıyla genom dizilimi kapasitelerinin güçlendirilmesi ve Dünya Sağlık Örgütü’nün reformdan geçirilip güçlendirilmesine destek talepleri yer aldı.
Bununla birlikte gözlemciler, bu kadar kapsamlı vaatlerin zamanında yerine getirilmesi konusunda kuşkulu.
“1 milyar doz aşı bağışı yetmez, 11 milyar doz gerekli”
İngiltere Başbakanı Boris Johson, zirve sonunda üye devletlerin düşük gelirli ülkeler için toplam 1 milyar doz aşı vaadinde bulunacağını bildirmişti. İngiltere tek başına 100 milyon doz aşı bağışlamaya hazırlanırken, zirveye katılan Başkan Joe Biden, ABD’nin toplam rakamın yarısını üstleneceğini açıklamıştı.
Bağış miktarını yeterli bulmayan yardım örgütleriyse pandemiyi dünya genelinde sona erdirmek için toplam 11 milyon doz aşıya ihtiyaç olduğunun altını çiziyor.
Liderlere yapılan tavsiyeler içinde aşıların fikri mülkiyet haklarının kaldırılması yer almıyor. Ancak ONE Campaign ve Sınır Tanımayan Doktorlar gibi örgütler, G7 liderlerinden patent haklarının kaldırılmasına destek vermesini istiyor.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de aşı üretiminin arttırılması için patent haklarının kaldırılmasını savunmuştu.
Bununla birlikte ABD geçen ay fikri mülkiyet haklarının kaldırılmasına destek verdiğini açıklamış, zirve sırasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan da buna destek gelmişti.
Çin konusunda ortak ekonomik cephe oluşacak mı?
Öte yandan G7 liderleri Çin’in küresel girişimlerine karşı rekabet etmek için gelişmekte olan ülkelerin altyapılarını güçlendirme konusunda bir plan üzerinde çalışıyor. Planın Çin'in 2013 yılında başlattığı ve 70 ülkeye yaptığı altyapı yardımlarını kapsayan, 'İpek Yolu Girişimi' olarak da bilinen 'Kuşak-Yol' projesiyle rekabet etmesi amaçlanıyor.
Ancak liderler Pekin hükümetine yapmayı planladıkları insan hakları ihlallerine son verme çağrısının tonu konusunda uzlaşamadı.
Çin’in ‘zorunlu çalıştırma’ politikalarına vurgu yapılmasını amaçlayan Başkan Joe Biden, demokrat ülkelerin liderlerinden Çin’e karşı ekonomik cephe açılması için daha sıkı bir birlik göstermelerini istiyor. Çin’le rekabet konusunda işbirliğine açık olan üye ülkelerin liderleri, bu konudaki resmi pozisyonlarının ne düzeyde olması gerektiği konusunda da ortak görüşe varamadı.
Gazetecilere açıklama yapan bazı Amerikalı yetkililer, Kanada, İngiltere ve Fransa’nın Biden’a destek veren ülkeler arasında yer aldığını, ama Almanya, İtalya ve Avrupa Birliği bu konuda daha çekimser durduğunu bildirdi.
Amerikan tarafı, bugün sona erecek Cornwall Zirvesi’nin sonunda imzalanacak bildiride, bir şekilde Çin’in “piyasa kurallarını ihlal eden politikalarıyla insan hakları ihlallerine” dikkat çekileceğini umuyor.
“ABD Geri Döndü mü?” diye sorulan Macron: “Kesinlikle”
Zirveye ABD başkanı olarak ilk kez katılan Joe Biden, toplantılar sırasında üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarıyla da ikili görüşmeler gerçekleştirdi. Bu liderler arasında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İtalya Başbakanı Mario Draghi de bulunuyor. Biden ayrıca zirveden önce İngiltere Başbakanı Boris Johnson’la bir araya geldi.
Macron Biden’la görüşmesinde bir dizi konuda işbirliğine değindiğini söylemekle birlikte, “Bir Amerikan başkanının kulübe katılması ve işbirliğine çok açık olması harika bir şey” diye konuştu. Gazeteciler Biden’a “Amerika geri döndü mü?” diye sorunca Biden sorunun muhatabının Macron olması gerektiğine işaret etti ve Macron da bu soruyu “Evet, kesinlikle” diye yanıtladı.
Başkan Biden hafta başında NATO zirvesine katılmak üzere Brüksel’e geçecek. Pazartesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la yüz yüze görüşmesi beklenen Biden, hafta ortasında da Cenevre’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le bir araya gelmeyi planlıyor.
