Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile yaptığı görüşmenin ardından İran'a, nükleer anlaşmanın kurtarılması yönünde bir anlaşmaya varmak için "nihai kararlarını" almaları çağrısı yaptı. Blinken ise, İran konusunda farklı bir ton kullanarak, "mevcut müzakerelerin uzaması durumunda ülkesinin İran nükleer anlaşmasına dönmesinin gerçekten çok zor olacağını" söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Avrupa turu çerçevesinde Berlin'deki temaslarını tamamlayarak Paris'e geçti. Blinken, Berlin'de, "ABD'nin dünyada Almanya'dan daha iyi bir dostu olmadığını" söyledikten sonra, Paris'te Dışişleri Bakanı Jean Yves le Drian ile görüştü. Başkan Joe Biden'ın ABD ve Avrupa arasındaki güçlü ittifak ilişkilerini yeniden canlandırmak amacıyla geçtiğimiz hafta Avrupa'da gerçekleştirdiği temasların ardından, Blinken da, Berlin'in ardından Paris'te de, bu yönde güçlü mesajlar verdi.
Biden'ın Almanya Başbakanı Angela Merkel'i Washington'a davet etmesi ve Blinken'in önce Berlin'e giderek AB'nin iki dinamo ülkesinden Almanya'yı ön plana çıkarmasını dikkatle izleyen Paris yönetimi, Blinken'i sıcak karşılasa da, Çin ve İran gibi konularda görüş ayrılıklarını saklamadı.
Dışişleri Bakanı Le Drian, eski Başkan Barack Obama'nın dış politika ve güvenlik danışmanlığı döneminden, yani 2012'den bu yana tanıdığı Bakan Blinken'i, "Evine hoş geldin sevgili Tony, seni Paris'te ağırlamaktan dolayı çok mutluyum" diyerek karşıladı. Gençliğinin bir dönemini Paris'te geçiren ve Fransız Lisesi'nden mezun olan Blinken da, Le Drian'a Fransızca, "Sevgili Jean-Yves, seni ve kendimi yeniden Paris'te bulduğum için ben de mutluyum" yanıtını verdi.
Fransız Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan görüşmenin ardından basın toplantısı düzenleyen iki bakan, bugün dünyayı sarsan yeni sorunlar karşısında, Fransa ve Amerika'nın işbirliğinin önemine vurgu yaptı. Blinken, "Birlikte çalıştığımızda daha güçlü ve etkiliyiz. Başkan Biden devam eden ortaklığımızın değerini biliyor" dedi. Le Drian ise, Biden'ı, "transatlantik ilişkileri yeniden canlandırması ve dünyanın yaşadığı krizlere ilişkin ortak bakışa sahip olmaları" nedeniyle kutladı. İki bakan, diplomatik nezaket gereği dile getirilen kısa sunuşun ardından, İran ile varılan nükleer anlaşma, AB ile ilişkiler, Rusya ve Lübnan'da yaşanan kriz, Sahara bölgesinde terörle mücadele ve Çin ile ilişkiler konularına değindi.
İran konusunda görüş ayrılığı
İki bakanın açıklamalarından ilk öne çıkan en önemli mesaj İran konusunda oldu. Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian, Tahran yönetimini uluslararası nükleer anlaşmanın (JCPOA) kurtarılması amacıyla bir anlaşmaya varmak için "nihai kararlarını" almaya çağırdı. Le Drian "İranlı yetkililerin, Viyana'da başlayan müzakerelerin sonuçlanmasına olanak sağlayacak, şüphesiz zor olan, son kararlarını almalarını bekliyoruz" dedi.
Blinken ise, İran konusunda farklı bir ton kullanarak, "mevcut müzakerelerin uzaması durumunda ülkesinin İran nükleer anlaşmasına dönmesinin gerçekten çok zor olacağını" söyledi. Blinken, “Anlaşmada belirlenen standartlara geri dönmenin çok zor olacağı bir zaman gelecek. İran ile nükleer anlaşmaya uyum konusunda hala ciddi görüş ayrılıklarımız var" dedi. Amerikalı bakan, "Önümüzdeki birkaç gün içinde farklılıkların üstesinden gelip gelemeyeceğimizi göreceğiz. Bunlar gerçek" diye ekledi.
Le Drian ise "temkinli bir iyimserlği" koruduğunu belirterek, "Şimdi en zor aşamalara geçeceğiz. Bunun için İranlı yetkililerin cesur ve güçlü kararlar alması gerekecek" uyarısında bulundu.
İran'daki seçimler nedeniyle Viyana'da ertelenen 6'ıncı tur görüşmelerin ardından, önümüzdeki hafta 7'inci tur görüşmeler için masaya oturulması bekleniyor. 2015 yılında İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya tarafından imzalanan bu anlaşma, İran'ın nükleer programı üzerindeki kısıtlamaları öngörüyor.
ABD'nin eski Başkan Donald Trump yönetimi sırasında 2018 yılında anlaşmadan çekilmesi ve İran'a yaptırımların yeniden yürürlüğe girmesinin ardından İran, nükleer programı için belirlenen yükümlülüklerden kademeli olarak geri adım atmıştı.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (IAEA) ev sahipliği yapan Avusturya'nın başkenti Viyana'da, İran ve ABD'nin nükleer anlaşmaya nasıl uyum sağlayabileceklerini belirlemek için müzakereler sürüyor.
"Rusya ile naif olmadan üst düzey diyalog"
Basın toplantısında Le Drian Rusya konusuna da değindi., Rusya ile son zamanlarda ilişkilerin en kötü seviyede olduğunu, "ülkedeki otoriter sapmadan, muhalif lider Aleksey Navalny'ye yapılanlardan, Ukrayna krizinden ve Rusya'nın diğer ülkelerin içişlerine müdahale etmesinden" haberdar olduklarını belirten Le Drian, "Ama naif olmadan Rusya ile üst düzey diyaloğa da devam etmeliyiz. Rusya büyük bir ülke ve bizim komşumuz. Özellikle silahsızlanma ve konvensiyonel silahlar ile ilgili konuşulurken, Avrupa da masada olacaktır. Bu konuda 'Amerika diyalog uzmanı, Avrupa yaptırım uzmanı' olmayacak. Herkes ikisini de bir arada götürecek" dedi.
Rusya ile ABD'nin "silahsızlanma" konusunu ele almak üzere bir araya gelme kararına değinen Blinken da, "Elbette Avrupa olmadan bu konu ele alınamaz. Günü gelip masaya oturulursa bu Avrupa'nın da katılımıyla olur" yanıtını verdi.
Lübnan'da birlikte hareket etme kararı
Lübnan kriziyle ilgili olarak, Fransa ve ABD'li bakanlar, Lübnan'ın birkaç aydır yaşadığı krizin sorumlularına "baskı yapmak" için birlikte hareket edeceklerine dair güvence verdi. Le Drian, "Bu ülke bölünür ya da ortadan kalkarsa, yaşanacak trajediyi birlikte görüyoruz. Sorumluları biliyoruz ve onlara baskı yapmak için birlikte hareket etmeye karar verdik" dedi. Le Drian, dramatik bir çöküşle karşı karşıya olan Lübnan'daki siyasetçilerin ülkelerini ayağa kaldırma konusundaki yetersizliklerini birlikte gördüklerini dile getirdi.
İki bakan, Sahara bölgesinde ve Ortadoğu'da terörle mücadele konusunda işbirliğinin ise devam edeceğini belirtti
