Türkiye’de 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerin yurt dışı ayağı için tüm hazırlıklar tamamlandı, Perşembe sabahı ülke dışında yaşayan 3,5 milyon Türk vatandaşı seçmen, 13 gün boyunca oy kullanarak Türkiye’nin yeni cumhurbaşkanı ve milletvekillerinin seçilmesine katkı yapacak.
Dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşayan Türkiye’den seçmenler, 27 Nisan-9 Mayıs tarihleri arasında, tüm kıtalarda 73 ülkede kurulan 156 sandıkta oylarını kullanacak. Türkiye dışında en çok sandık, Türkler'in yoğun yaşadığı Almanya (26 temsilcilik), Fransa (9 temsilcilik), ABD (9 temsilcilik), Avusturya, İngiltere, Hollanda, Çin, Rusya ve Kanada'da kuruldu.
Yurtdışı oylarının seçim sonuçlarında belirleyici bir rol oynayacağının tahmin edilmesi nedeniyle özellikle üç parti AK Parti, CHP ve Yeşil Sol Parti, seçmenine ulaşmak için önemli bir kampanya yürüttü.
Seçimlerin iki büyük favorisi Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı’nın yarışı Fransa’da da sürerken, Cumhurbaşkanlığı yarışında Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu karşısında aday çıkarmayan Emek ve Özgürlük İttifakı da milletvekili seçimlerinde oylarını arttırmak için yarışıyor.
Yurtdışı oylar için anketler yapılmıyor ancak iddialı üç ittifakın Fransa temsilcisi ile ittifaklar içinde yer alan partilerin temsilcileri VOA Türkçe’ye kendi tabanlarının eğilimlerini ve bu seçimlerden beklentilerini anlattı.
Hangi parti oylarını arttıracak?
2018 Haziran ayında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Fransa’da AK Parti birinci parti, HDP ikinci, CHP de üçüncü parti olmuştu. Fransa'da yaşayan Türk seçmenin yüzde 63,7'si Recep Tayyip Erdoğan; yüzde 19,3'ü Selahattin Demirtaş, yüzde 14,8'si Muharrem İnce, yüzde 1,6'sı Meral Akşener, yüzde 0,4'ü Temel Karamollaoğlu, yüzde 0,1'i de Doğu Perinçek için oy kullanmıştı.
Tüm kentlerde birinci gelen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Strasbourg'da 69,2, Paris'te 51,7, Nantes'da 65,3, Marsilya'da Demirtaş ile birlikte yüzde 44,7, Bordeaux'da yüzde 58,6, Lyon'da ise bir rekora imza atarak yüzde 86,7 oy almıştı.
Ancak bu seçimlerde, Altılı Masa girişimi ve bu girişimin, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nu "ortak aday" olarak belirlemesi, seçimlere Yeşil Sol Parti adıyla giren HDP'nin de aday göstermeyerek Kılıçdaroğlu'nu işaret etmesi, MHP oylarının İYİ Parti’ye kaydığı ya da Milli Görüş’ün bir bölümünün Saadet Partisi’ne oy verme eğiliminde olduğu yönündeki işaretler gibi birtakım yeni oluşan faktörlerin seçim sonuçlarını da etkilemesi bekleniyor.
Fransa’da Paris ve Marsilya kentleri dışında önemli oranda oy alarak birinci parti gelen AK Parti’nin oylarının gerileyeceği tahmini kimi çevrelerce dile getiriliyor. Ancak AK Parti Fransa örgütü, bu seçimlerde bir öncekine oranla daha fazla çalıştıklarını belirterek, Fransa genelinde oylarının artacağını iddia etti.
AK Parti Fransa Temsilcisi İbrahim Kılıç, “AK Parti olarak şimdi daha örgütlüyüz. Özellikle Paris bölgesinde açılan yeni sandıkta, Orleans bölgesinde bizim çok seçmenimiz var. Onları sandığa gelme konusunda ikna ettik. Ayrıca Fransa genelinde, il il, köy köy, kapı kapı, dernek, cami bırakmadık dolaştık. Biz sandığa gelen seçmenin yüzde 50’sinin oyunu alacağımızı tahmin ediyoruz” dedi. AK Parti’nin bir önceki seçimlerde Fransa’da yüzde 63 oy aldığı düşünülürse, bu bir düşüşe işaret etse de, yine Türkiye ortalamasının üzerinde kalacağı tahmin ediliyor.
Kılıç, “Bu sıradan bir seçim değil. Karşımızda 6’lı, 7’li masalar var. Bunların şunu yapacağız bunu yapacağız dediklerini duymadık” diyerek, rakiplerinin “Tayyip Erdoğan karşıtlığında” birleştiklerine dikkat çekti.
İbrahim Kılıç, “Sayın Erdoğan yine kazanacak, buna inanıyoruz ve biz yine birinci parti olacağız. Ama ben sadece AK Partililer’e değil, tüm partililere seslenmek istiyorum. Katılım oranını yükseltirsek, buraya ilgi artar ve gurbetteki sorunlarımızın çözümüne daha hızlı kavuşuruz. Sandığa katılım yüksek olursa, bu oy potansiyelini hiçbir parti gözardı edemez” çağrısı da yaptı.
CHP’de Kılıçdaroğlu heyecanı
Bugüne kadar yurtdışında yapılan hiçbir seçimde, kendi genel başkanı aday olmayan CHP’nin Fransa bürosunda ise farklı bir heyecan var. CHP Fransa Temsilcisi Uğur Güven, “Bu seçimlerde gerçekten çok iddialıyız. İddiamızın en büyük nedeni, kendi genel başkanımızın ilk kez aday olmasıyla ilgili. Biz de ilk kez deneyeceğiz. Üstelik büyük bir umut var seçilmesi konusunda” diye konuştu.
Uğur Güven, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yurtdışı oylarının da belirleyici olacağını vurgulayarak, “Biz cumhurbaşkanlığı seçimlerini alacağız, üstelik Fransa’da tüm illerde de oy oranımızı önemli oranda arttıracağız. Örgütümüzde, teşkilatımızda bunu görüyoruz. CHP tabanında önemli bir hareketlilik var” dedi.
Yeşil Sol: “Paris’te birinci geleceğiz”
HDP’nin “Emek ve Özgürlük İttifakı” çatısı altında Yeşil Sol Parti olarak seçime katılması ve Kılıçdaroğlu karşısında aday göstermemesi nedeniyle, HDP kampanyada ağırlığı milletvekili seçimlerine verdi.
HDP’nin Fransa Temsilcisi Yusuf Şahin, “Türkiye'nin politikasına baktığınızda insan hakları ve özgürlüklerden ziyade, bugün insanlar zor durumdalar. Arabasına benzin almaya gittiğinde, markete gittiğinde, AKP'lisi de HDP'li si de, CHP'lisi de aynı zorluğu yaşıyor. Sandığa giden seçmenin, bugünkü iktidara oy vermemesi gerekiyor. Yeşil Sol açısından bir önceki seçimlere oranla daha avantajlı bir durumdayız. Gerçekten Türkiye'deki gelişmeler bugün çok açık. Burada 3 ittifak var, biz 3'üncü ittifakız. Cumhur İttifakı’nın durumu ortada, anlatmaya gerek yok. Millet İttifakı'nın oluşumu da ortada. Toplumun en fazla Emek ve Özgürlük İttifakı'na ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz” dedi.
Durumun yurtdışında da aynı olduğunu kaydeden Yusuf Şahin, “Bunlara ek olarak, insanlar bir Tweet attığı için bile ülkesine rahat gidemiyor. Bir beyin göçü var, neden olsun? Bütün bunları engellemek için Yeşil Sol Parti en güçlü oluşumdur. Cumhur İttifakı'nın oylarının düşüşünü burada da göreceğiz ama dileriz ki oylar bize gelsin” diye konuştu.
Paris’te 2018 seçimlerinde AK Parti ile başa baş yarışan HDP’nin bu sefer Paris’i açık ara alacağını iddia eden Yusuf Şahin, “Ama gerçekçi olmak da lazım. Paris’te birinci olmayı hedefliyoruz, ancak diğer illerde AKP öne geçebilir” tahmininde bulundu.
İYİ Parti’de toplu istifa: “Seçimler kimse için çantada keklik değil”
Altılı Masa'nın önemli aktörlerinden İYİ Parti’nin Avrupa örgütlerinde ise, siyasi bir deprem yaşanıyor. Altılı Masa uzlaşmasının ardından tüm Avrupa örgütleri toplu halde istifa ederek, Sinan Oğan’ın adaylığını desteklemeye karar verdi. İYİ Parti Avrupa örgütleri Kurucu Başkanı Tahsin Tek, Altılı Masa'nın HDP ile yakınlığına ve AK Parti’nin de HÜDA PAR ile işbirliğine gitmesine karşı "Biz ne domuz bağı, ne de Kandil Dağı'nı istemiyoruz. Adayımız Sinan Oğan'dır. Bütün Avrupa temsilcileri istifa ettik ve Kılıçdaroğlu'na destek vermeyeceğimizi açıkladık. Bir tarafta milleti 21 yıldır bıktıran bir adam, diğer tarafta 11 seçim kaybeden bir aday var. Başka bir yerde ise genç bir alternatif Sinan Oğan var. Biz Sinan Oğan’ı destekliyoruz” dedi.
Tahsin Tek, Avrupa’da İtalya, İsveç ve Finlandiya’da seçimlerin büyük sürprizlerle sonuçlandığına dikkat çekerek, Türkiye’de de beklentilerin çok ötesinde “herkes için sürpriz oluşturabilecek sonuçların doğabileceği” görüşünü savundu.
MHP’nin oylarının düşeceğini, “Sinan Ateş olayından sonra Türk milliyetçilerinin bir bölümünün MHP'den uzaklaştığını" da dile getiren. Tek, “Bu seçimler kimse için çantada keklik değil” dedi.
Avrupa Alevileri “Kılıçdaroğlu” diyor
Avrupa’da önemli bir seçmen kitlesi olan bir başka topluluk da Alevi toplumu. Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu'nun (AABK) eski Genel Sekreteri, Fransa Alevi Derneği'nin bir önceki başkanı (FUAF) ve “Alevilerin Sesi” dergisi Genel Yayın Yönetmeni Erdal Kılıçkaya, Kılıçdaroğlu’nun “Alevi” videosuyla, “Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılına giriş manşetini attığını” söyledi.
Kılıçdaroğlu’nun, "çalışkanlığı, dürüstlüğü, devlet adamlığı, ailesi, yaşam tarzı gibi çok önemli niteliklerinin" sorgulanmadan, Alevi kimliğinden dolayı ‘aday olamaz’ denmesinin demokrasi ve eşit yurttaşlık açısından sorunlu olduğunu belirten Kılıçkaya, CHP liderinin Alevi videosuyla bu tabuyu yıktığını söyledi.
Erdal Kılıçkaya, Kılıçdaroğlu’nun Alevi kimliğini açıklamaya zorlanmış olmasının üzüntü verici olduğunu da belirterek, şunları söyledi:
“Erdoğan, sayısız kere, alanlarda Kılıçdaroğlu'nun Alevi olduğunu kaç kez yuhalattı. Aleviler'e hep kimliğinizi saklayın, zaten size kamuda alan açmıyoruz, önemli görevler vermiyoruz. Söylerseniz de bedelini ödersiniz diye bir ruh haliyle geldik bugüne. Biz Aleviler devlet kurumlarında, hep 2-0 geriden başlarız. Kılıçdaroğlu bu sefer eşit hizadan başlayacağını gösterdi ve bunu ilan etti. Bu çok cesur bir adım, ama aynı zamanda çok zekice. Neden? Çünkü bunu yapmasaydı yine 2-0 yenik başlayacaktı. Erdoğan da yine bunu seçimlerde tepe tepe kullanacaktı. Seccade falan zaten buna başlamışlardı. Dolayısıyla Türkiye bugünden sonra aklın, bilimin ışığında ilerlemek istiyorsa, farklılıkları zenginlik olarak görüp, birlikte yaşamayı tercih etmeli. Artık, Türkiye’de şu veya bu göreve gelen insanların inançlarından, dinlerinden, yaşam tarzlarından bağımsız olarak; liyakat meselesinin ön plana çıkmasını umuyoruz. Avrupa’daki Aleviler, Alevi kimliğinden bağımsız olarak; dürüst, herkesi kucaklayan, ahlaklı bir duruşa sahip olduğu için Kılıçdaroğlu'nu destekliyor. Cumhuriyetimizin yeni bir çağı aşması gerekiyor. Kılıçdaroğlu bunu yapabilecek bir isim.”
TİP : “Ülke senin TİP senin”
Emek ve Özgürlük İttifakı'na katılmadan, milletvekili seçimlerinde kendi ismiyle seçimlere girme kararı alan Türkiye İşçi Partisi (TİP) de, Genel Başkan Erkan Baş aracılığıyla yurtdışındaki seçmene seslendi.
Erkan Baş video mesajında, “Benim gibi olanlar, yani gurbetçi emekçilerin çocukları, ülkesini terk edenler, aradığı özgürlük ortamını yurtdışında bulanlar, seçimlerde hepinize ihtiyacımız var. Bu ülkeyi istediğiniz zaman gönül rahatlığıyla gelebileceğiniz bir ülkeye çevirmemiz için; ya da sevdiklerinizi özgür bir ülkede yaşatmak için oyunuzu kullanın. Gururla başınız dik gezmek için oy kullanın. Bizi, Türkiye’deki sevdiklerinizi gülümsetmek için oy kullanın. Bir oyunuz Kılıçdaroğlu’na gitsin, bir oyunuzu da TİP için kullanın. Yurtdışındaki dostum, çağrım sana: Oyunu kullan, oy senin, TİP senin, Meclis senin, bu ülke senin” ifadelerini kullandı.
