Fransa'da emeklilik yaşını 62'den 64’e yükselten reformu oylama yapmadan Meclis'ten geçiren hükümetin aleyhinde verilen gensoru önergeleri 278 oyda kaldı. Muhalefet 9 oy daha almayı başarabilseydi Elisabeth Borne Hükümeti'ni düşürecekti. Gensoru önergelerinin reddiyle ülkeyi karıştıran emeklilik reformu Meclis'ten geçmiş oldu.
Fransız Ulusal Meclisi'nde geçtiğimiz Perşembe günü hükümetin yeterli salt çoğunluğu bulamayacağını anlayınca Emeklilik Reformu'nu Anayasa'nın 49/3 maddesini işleterek oylamadan geçireceğini açıklamasının ardından, haftalardır yaşanan sosyal kriz siyasal krize dönüştü.
Aşırı sağ parti Ulusal Bütünleşme (RN) ile liberal grup LIOT "partiler üstü" formülüyle hükümet aleyhinde gensoru önergesi verdi.
Hükümetin yasayı geçirmek için güvendiği merkez sağ Cumhuriyetçiler (LR) grubu ikiye bölününce, 20'ye yakın Cumhuriyetçi milletvekili muhalefetin gensoru önergesine destek verdi.
Meclis Genel Kurulu'nda, iktidar sıralarının yarısının boş olduğu görüşmelerin ardından yapılan oylamada, LIOT'un gensoru önergesi 278 oy desteği bulabildi. Önergenin kabul edilebilmesi için 287 oy gerekiyordu.
Yalnızca kendi partisinden destek alan aşırı sağın önergesinde de, RN milletvekilleri hariç 6 milletvekilinin daha önergeye destek vermesi dikkat çekti.
Böylece Fransa tarihinde ilk kez aşırı sağ tarafından verilen bir gensoru önergesi, başka grup milletvekilleri tarafından desteklenmiş oldu.
"Yasanızı geri çekin"
Meclis Genel Kuurlu'nda yapılan görüşmelerde kürsüye çıkan önerge sahiplerinin hedefinde Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve hükümet vardı.
Partiler ararası imzasıyla gensoru önergesi veren Liberaller (LIOT) Grubu adına konuşan Charles de Courson, bir yıl içinde hükümetin 11 kez 49/3 maddesini işleterek önemli yasaları parlamentodan oylatmadan geçirmesini eleştirdi.
Meclis'in duayenlerinden Courson, "Oylatmadan geçirdiğiniz yasayla Anayasamızın ruhunu gasp ediyorsunuz. Burada hiçbir şey sizin 49/3 kullanmanızı gerektirmezdi. Belki yasa reddedilirdi ama demokrasinin kurallarını uygulardınız" dedi.
Hükümetin parlamentoda yapılacak tartışmaları atlatmak, sınırlamak ve prosedürleri çarpıtmak için mümkün olan tüm manevraları kullandığını öne süren Charles de Courson, "Yasanızı geri çekin, yeniden işimize bakalım. Kurumlar ve demokrasimiz tıkandı. Bugün yaptığınız bu zorlama demokrasinin reddidir " diye konuştu.
"Hodri meydan Macron"
Aşırı sağ Ulusal Bütünleşme (RN) partisi sözcüsü Laure Lavalette de, "Oylama sonucu ne olursa olsun, hükümet başarısız olacak. Yasalar birkaç kişi tarafından çıkarılan araçlar olamaz. Bu yetki halka ait. Hükümetin egosu kışkırttığı protesto kadar büyük. Bu yasa daha doğmadan ölmüştür. Bu faydasız ve adil olmayan yasayı reddetmek için son şansımız gensoru önergesiydi" dedi.
Laure Lavalette Fransa Cumhurbaşkanı Macron’a, “Meclis'i feshetmekle tehdit ediyorsunuz. Hodri meydan Sayın Macron. Feshedin Meclisi, gidelim seçimlere. Sizden sonra biz geleceğiz, bundan eminiz. Biz hazırız" sözleriyle seslendi.
İktidar partisi Rönesans Grup Başkan Vekili Aurore Berge de, "Ülkeyi ileri taşımak için değil, tıkamak için koalisyon kurmuşsunuz. Gensoru veriyorsunuz. Kamu hesaplarımızın durumu ortada. Eğer reforme etmezsek 150 milyar Euro açık ortaya çıkacak. Yasayı geçirmezsek bunun bedelini yine en kırılgan sınıflar ödeyecek." dedi.
Radikal sol parti LFI sıralarına seslenen Aurore Berge, "Bu tartışamalarda takındığınız tavırdan utanıyorum. Aşırı sağa kırmızı halı sermenizden utanıyorum. Hızla onları iktidara taşıyorsunuz" diye konuştu.
"Macron çok yakında düştüğünü görecek"
Radikal sol La France Insoumise grubu adına söz alan Mathilde Panot, "Sözlerinizin artık hiçbir değeri yok. Sayın Başbakan, siz çoktan kaybettiniz. Macron çok yakında düştüğünü görecek. Yabancı gazetelerde Fransa ile dalga geçiyorlar. Fransa'yı utandırıyorsunuz. Ahlaki ve siyasi bir sefalet. Ne halk nezdinde ne parlamentoda meşruiyetiniz var" diye konuştu.
Partisi bölünen Cumhuriyetçiler grubu adına söz alan Olivier Marleix ise, "Gensoru önergelerini desteklemeyeceğiz. Ancak hükümetin yasayı geçirme biçimini reddediyoruz. Ülke grevdeyken Macron Afrika'dan poz veriyor. Sarı Yelekliler krizinden hiçbir şey öğrenmemiş. Hükümetiniz halka saygıyı hala öğrenmişe benzemiyor. Adalet Bakanı Meclis'te el hareketi çekiyor. Fransa radikalleşti, kırıldı, bölündü. Sol radikal solun, sağ aşırı sağın kollarına düştü. Reformlara evet, ülkeyi bölmeye hayır" dedi.
Görüşmelerin tamamlanmasının ardından eleştirilere yanıt vermek üzere yine yuhalamalar arasında kürsüye gelen Başbakan Elisabeth Borne'un konuşması sırasında radikal sol grup LFI üyesi milletvekilleri Genel Kurul salonunu terketti.
Borne görüşmeler sırasında muhalefetten gelen şiddetli eleştirileri kınayarak, "Bu davranışınız demokrasiye aykırı. Her türlü hakaret ve şiddete başvuruyorsunuz. Anayasamıza, demokrasimize ve kurumlarımıza saldırıyorsunuz. Meclis tartışmalarında nefretin yeri yok" dedi.
Halk sokağa döküldü
Oylamanın ardından yasanın onaylandığının açıklanması başkent Paris'te tansiyonu yükseltti.
Meclis görüşmeleri sırasında Paris'in çeşitli noktalarında sokağa çıkan halk, oylamanın hemen ardından Meclis yakınlarındaki Vauban Meydanı'nda toplanmaya başladı.
Polis parlamento etrafında, Concorde Meydanı'nda ve Champs Elysees'de geniş güvenlik önlemleri aldı. Halka dağılma çağrısı yapan polis yer yer göstericilere müdahale etti.
