Fransa'da emekli generallerin Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, hükümet ve Meclis'e seslenen bir bildiri yayınlaması deprem etkisi yaptı. Generaller "Yöneticilerimize açık mektup" başlıklı bildiride, "Bir an önce değerlerimizi savunan yurtsever adımlar atılmazsa, Fransa'da bu büyüyen kaos iç savaşla sonuçlanacak ve sizin sorumluluğunu taşıyacağınız binlerce can kaybı olacak" ifadeleriyle hükümeti uyardı.
Hükümet bildiriyi hemen yanıtlamadı. Ancak generallerin büyük gürültü koparan, sert ifadelerle dolu bildirisine aşırı sağcı Marine Le Pen destek verince, hükümet ve sol partiler öfkeli karşılık verdi.
Bildiriye uzun süre sessiz kalan hükümet, Le Pen'in desteğinin ardından harekete geçti. Savunma Bakanı Florence Parly, "Ordunun siyaset yapması Fransa'yı zayıflatır" diyerek, aktif görevde bulunan imzacı generaller hakkında cezai işlem yapılacağını açıkladı.
Haftalık aşırı sağcı Valeurs Actuelles gazetesinde yayınlanan ve emekli general Jean-Pierre Fabre-Bernadac'ın öncülüğünde hazırlanan bildiriye 20'si emekli general, 100 kadar üst rütbeli subay ve binden fazla asker imza attı. Bildiride, "Durum çok ciddi, Fransa korku içinde, ölümcül pek çok tehlike Fransa'yı tehdit ediyor. Biz, emeklilikte bile güzel ülkemizi tehdit eden bu tehlikeler karşısında sessiz kalamayız. Bayrağımız bir kumaş parçası değil, tarihi boyunca, rengi, inanışı ne olursa olsun, Fransa'ya hizmet için hayatını verenleri sembolize eder" dedi.
Generaller, ırkçılıkla, sömürgecilikle mücadele adı altında ayrımcılık ve topluluklar arasında nefret yaratılmaya çalışıldığını öne sürerek, "Bu terimleri kullanan fanatikler, bugün ırk temelli bir savaş yaratmak istiyor. Ülkemizi geleneklerini, kültürünü küçümsüyorlar. Geçmişini ve tarihini elinden alarak dağıldığını görmek istiyorlar. Heykelleri yıkarak, asker ya da sivil, asırlık değerlerimize saldırıyorlar. İslamcılar ve banliyö orduları, ulusumuzun elinden toprak kopararak, bu yerleri anayasamıza aykırı dogmalara tabii olan bölgeler haline getirmek istiyor. Her Fransız, inanan ya da inanmayan, her Fransız ülkenin her karış toprağında evindedir ve cumhuriyet yasalarının uygulanmadığı bir mahalle ya da bölge olamaz" dedi.
"Pasif bir seyirci gibi kalamayız"
Bu tehlikelerin ortadan kaldırılması için ülke yöneticilerinden "gereken cesareti göstermelerini" isteyen generaller, bu yolda yalnızca mevcut yasaların kararlılıkla uygulanmasının bile yeterli olacağını vurguladı. Bildiride, hükümetin polis aracılığıyla, umutsuzluğunu dile getiren Sarı Yelekliler'e yönelik şiddet kullanmasının kardeşlikten çok nefret duygularını körüklediği, toplumda her geçen gün, korkunun, tehlikenin, şiddetin arttığına dikkat çekildi. Generaller, "Biz, canını her zaman bu ülkeye feda etmeye hazır olan askerler, bu tür eylemler karşısında pasif bir izleyici olarak kalamayız" uyarısında bulundu.
Generaller, hükümete şöyle seslendi:
"Unutmayın ki, bizim gibi, yurttaşlarımızın büyük çoğunluğu da sizin aylaklığınız ve suçlu sessizliğinizden bunaldı. Temkinlilik her yerde olursa, cesaret hiçbir yerde olmaz. Beyler bayanlar, artık yeterince ertelediniz, çok büyük işimiz var, iş çok ciddi, zaman kaybetmeyin ve bizim, milletimizin güvenliğini gözetecek politikaları desteklemeye hazır olduğumuzu bilin. Eğer hiçbir şey yapılmazsa, bu gevşeklik toplumda yayılmaya devam edecek ve sonuçta bir patlamayla görevde olan meslektaşlarımızın, yurttaşlarımızı ve medeni değerlerimizi korumak için, tehlikeli bir göreve atılmasına yol açacak. Gördüğünüz gibi artık ertelemek için zaman yok. Aksi taktirde, bu büyüyen kaosa yarın iç savaş son verecek ve sorumluluğunu üstleneceğiz ölümler binlerle ifade dilecek."
Le Pen'den "Gelin birlikte olalım" çağrısı
Generallerin yayınladığı bildiri üzerinde 2 gün hiçbir siyasi yetkili açıklama yapmadı. Hükümet kanadından yanıt gelmezken, ilk yanıt 2 gün sonra, önce bir tweet ardından da yine Valeurs Actuelles gazetesineyaptığı açıklama ile aşırı sağcı lider Marine Le Pen'den geldi. Ulusal Bütünleşme (RN) Hareketi lideri Le Pen, "Bir vatandaş ve bir politikacı olarak analizlerinize tümüyle katılıyorum ve kaygılarınızı paylaşıyorum. Ve sizi bu mücadelede bizim yanımızda yer almaya davet ediyorum" dedi.
Sol partiler tepki gösterdi
Le Pen'in açıklamasına ve bildiriye ilk tepki ise sol partilerden geldi. Radikal sol lider Jean Luc Melenchon, "İslamcı solculara karşı, görevdeki meslektaşlarını göreve çağırma hakkını kendinde bulan bu darbe çağrısı yapan generallere" karşı, Macron ve hükümetin sessiz kalmasını eleştirdi.
Eski cumhurbaşkanı adaylarından, sosyalist politikacı Benoit Hamon da "Darbecilerin Cezayir bildirisinden 60 yıl sonra 20 general açıkça cumhuriyeti tehdit etmektedir. Marine Le Pen de onları kendisine katılmaya davet ediyor. Savunma Bakanı, Başbakan ya da Cumhurbaşkanı da buna hiç tepki vermiyor" dedi.
Eleştiriler üzerine Savunma Bakanı Florence Parly, Twitter hesabından bildiriyi değil Le Pen'i eleştiren bir mesaj paylaştı. Savunma Bakanı Florence Parly hafta başındaki mesajında "Ordunun siyaset karışması konusunda iki değişmez ilke ordumuza rehberlik eder; tarafsızlık ve sadakat. Ordularımızın komutanı olmaya aday Bayan Le Pen'in açıklaması, bu ilkelerden ve ordudan haberdar olmadığının göstergesidir" dedi.
Florence Salı günü de France Info radyosundan yaptığı açıklamada, emekli generallerin sorumsuz davrandığını belirterek, açıklamayı kınadı. Ordunun siyasete katılamayacağını belirten Savunma Bakanı, bu açıklamayı imzalayan ve halen görevde olan askerlerin cezalandırılacağını açıkladı.
Macron sessiz
Bildiriye Savunma Bakanı'nın yanıt vermesini tercih eden Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, sessizliğini koruyor. Haftalık hiciv gazetesi Canard Enchaine, Macron'un yakın ekibine "Marine Le Pen yıllarca insanları Jean Marie Le Pen'in kızı olmadığına inandırmaya çalıştı. Ama birkaç saat içinde gerçek yüzü yeniden ortaya çıkıyor. Darbeci ve milis yüzünü" dediğini yazdı.
Gazete, 1961 yılında bir grup generalin Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle'e karşı yayınladığı bildiri sonrası başlayan Cezayir darbesinin 60'ıncı yıldönümüne ve Jean Marie Le Pen'in ikinci tura kalarak herkesi şaşırttığı seçimlerin 19'uncu yıldönümüne denk gelmesi nedeniyle, Macron'un hemen tepki vermediğini yazdı.
1961 Cezayir bildirisi
Bildiri, Fransa'da akıllara, 21 Nisan 1961'de bir grup generalin, Cumhurbaşkanı General Charles De Gaulle'ün, Cezayir ile savaşın sona erdirilerek bağımsızlık görüşmelerinin başlaması kararına karşı yayınladıkları bildiriyi akıllara getirdi. General Raoul Salan ile birlikte generaller Maurice Challe, Edmond Jouhaud ve André Zeller'in bildirinin hemen ardından kalkıştığı darbe girişimi kısa sürdü ve beş gün sonunda başarısızlıkla sonuçlandı. Ancak olayın ardından ordu içinde ciddi bir iç savaş başlarken, kaos General De Gaulle'e suikast girişimine kadar devam etti.
Askerler ceza alacak mı?
Fransa Savunma Yasası'nın L4121-2 ile düzenlediği ve "Büyük Sessizlik" adı verilen maddesi, askerlerin görevi başında dini ya da politik görüşlerini açıklamasını kesin bir dille yasaklıyor. Emekli olanlar arasındaysa , artık görevde olmayan ancak hala Silahlı Kuvvetler'in "gerektiği hallerde ulaşılabilir" statüsünde kalanlar için de aynı kural geçerli.
İkinci gruptaki bu emekli askerler, tarafsız kalmaya bunun karşılığında askerlere tanınan ayrıcalıklardan yararlanmaya devam ediyor. İmzacı emekli generaller içinde yer alan Christian Piquemal, 2016 yılında Calais kentinde, gösteri yasağına rağmen, göçmenlere karşı eylem çağrısı yapınca, bağlı statüde kaldığı için cezalandırıldı, üniforma giymesi yasaklandı ve askeri kimliği geri alındı. Ancak general rütbesi kaldırılmadı.
Savunma Bakanı Parly bu örneğin içtihat oluşturduğunu belirterek, imzacı generallerin statüsünün inceleneceğini ve hala ordu içinde ya da bağlı statüde asker varsa, cezai işlem yapılacağını dile getirdi.
Fransa medyası imzacı askerler listesinde halen görevde olan çok sayıda düşük rütbeli subay ve asker olduğunu dile getiriyor.
