PARİS- Amerika’da Silikon Vadisi Bankası ve İsviçre’de Credit Suisse’in içinde bulunduğu krizin ardından, Fransız bankacılık sektörü de dev bir yolsuzluk soruşturmasıyla sarsıldı.
Fransa Ulusal Mali Suçlar Savcılığı (PNF), ülkenin 5 büyük bankası aleyhinde Fransa tarihinde eşine rastlanmayan dev bir yolsuzluk soruşturması çerçevesinde, BNP Paribas, Societe Generale, HSBC, Natixis ve BNP Paribas'nın yan kuruluşu Exane'nin genel merkezlerine polis baskınları düzenledi.
PNF, "nitelikli vergi yolsuzluğu" ve "nitelikli kara para aklama" şüphesiyle açtığı soruşturma kapsamında, bu bankaların genel merkezlerinde arama yaptı.
Bu beş bankanın, yabancı yatırımcıların temettü vergisinden (Borsa işlemlerinden ortaklara dağıtılan kar paylarından alınan vergi) kaçmasına izin verdiğinden şüpheleniliyor.
BNP Paribas, Societe Generale, Exane (yönetim şirketi, BNP Paribas'ın yan kuruluşu), Natixis (BPCE grubu) ve HSBC'nin, yabancı yatırımcıların temettü vergisinden kaçmalarına olanak sağlamak için bankacılık sektöründe "CumCum" adlı karmaşık mali düzenlemeler yaptıklarından şüpheleniliyor.
Bu düzenleme, Fransa'da oturmayan bir yabancının menkul kıymetlerinin yasal mülkiyetini, hisse senetlerinden elde ettiği gelirin vergi ödeme tarihi yaklaştığında, geçici olarak bir Fransız bankasına devretmesini içeren bir yöntem.
Bankacılık kuruluşları Fransa'da yerleşik olduklarından, elde ettikleri temettü üzerinden vergi ödemiyor. Vergi kazancı daha sonra banka ve yatırımcı arasında paylaşılıyor. Bu yatırımcılar şahsi olabilidiği gibi fon yöneticisi şirketler de olabiliyor. Operasyondan sonra yatırımcı, fonlarını bankadan geri alıyor.
Soruşturmayı 150 müfettiş yürütüyor
Fransız mali polisi tarafından 5 bankanın genel merkezinde yapılan aramalar gece geç saatlere kadar devam etti. Mali Şube Savcılığı, bu operasyonu 19 yargıç ve 150 müfettişten oluşan uzman bir ekiple gerçekleştirdi.
Fransa'da, vergi idaresi, borsadan elde edilen gelirlerin temettü vergisinden kaçınma uygulamalarını 2017 yılından bu yana tespit ediyor. Kamu Maliyesi Genel Müdürlüğü (DGFiP) Yasal Güvenlik ve Vergi Kontrol Dairesi Başkanı Frederic Iannucci, Senato'daki bir oturumda, 2017-2019 yılları arasında Fransız bankalarına karşı 7 dava açıldığını açıkladı. Yalnızca bir bankanın, " vergi kaçırma operasyonunu kabul ettiğini" belirtti. Bu davanın ardından Maliye Bakanlığı Vergi Dairesi, dosyayı PNF'e gönderdi.
Beş yıllık suç duyurusu
BNP Paribas ve Exane, daha önce yapılan bir ihbar ve vergi makamlarından (DGFiP) gelen bir şikayetle hedef alındı ve vergi kaçakçılığından kovuşturmaya izin verildi. Diğer üç banka böyle bir suçlamaya konu olmadı, ancak 2018'in sonunda Sosyalist Parti (PS) milletvekili Boris Vallaud'un etrafında örgütlü bir grup olan Citizens Kolektifi tarafından yapılan bir şikayetle, bu bankalar da hedef alınan kuruluşlara eklendi. Boris Vallaud, Twitter hesabından, "şikayetinin 5 yıl sonra meyvelerini vermesinden dolayı büyük mutluluk duyduğunu" dile getirdi.
Toplam 1,5 milyar Euro'luk yolsuzluk
Suçlanan bankalar, Fransa'daki büyük vergi katkılarını hatırlatarak, uzulsüzlük iddialarına itiraz ediyor. Yargının hedefindeki beş bankanın toplamda 1,5 milyar Euro vergi kaçırdığı tahmin ediliyor. Bankaların "ağırlaştırılmış vergi kaçakçılığı ve ağırlaştırılmış kara para aklama" suçu tespit edilirse, bu miktarın yüzde 50'sini ceza olarak ödeyecek.
Avrupa ülkelerinde birbiri ardına davalar
Yasal bir "gri bölge" oluşturduğu için "Cum-ex" adı verilen bu vergi optimizasyonu uygulamaları artık Avrupa'da giderek artan sayıda yargının görüş alanına giriyor.
Almanya'da, bankacılar, tüccarlar, avukatlar ve mali danışmanlar da dahil olmak üzere düzinelerce kişi, "Cum-Ex Files" adlı benzer bir yolsuzluk davasında suçlanarak ceza aldı.
Mart 2020 tarihli bir kararda Bonn Mahkemesi, "Cum-Ex" yöntemini "yasallık kapsamı dışında" bıraktı.
Hollanda, 2021'de ABN Amro hakkında aynı nedenle cezai soruşturma başlattı. Banka, olası davaların üstesinden gelmek için yaklaşık 80 milyon Euro'luk bir bütçe ayırdı.
16 medyadan oluşan bir Avrupa medya işbirliği komitesi, 2018'de ilk kez yayınladıkları "Cum-Ex Dosyaları/ Cum-Ex Files" aracılığıyla dev vergi dolandırıcılığı şüphelerini ortaya çıkardı. 2021'de yapılan bir açıklamada, bu yöntemle kaçırılan vergilerin 20 yılda 140 milyar Euro'ya ulaştığı tahmin ediliyor.
