Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO), hava olaylarını farklı bilimsel araştırmalarla değerlendirdiği “Küresel İklimin Durumu 2023” raporu, geçtiğimiz yılın şimdiye kadar yaşanılan en sıcak yıl olduğunu ortaya koydu. Raporda, yaşanan olumsuz iklim koşullarının çok büyük kayıplara neden olduğu belirtildi.
2024 yılının da yine rekor derecede sıcaklığın yaşanacağı bir yıl olma ihtimalinin oldukça yüksek olduğu ifade edilen raporda, geçtiğimiz yıla ait bulgu ve verilerin bu yıl içinde yaşanılabilecek olumsuzluklar konusunda kırmızı alarm verir nitelikte olduğu uyarısı yer aldı.
Raporda, şimdiye kadar dünyanın, iklim koşullarında yaşanan olumsuzlukları durdurma ve olumsuz eğilimleri tersine çevirme çabalarının oldukça yetersiz kaldığı kaydedildi.
Dünya Meteoroloji Örgütü tarafından yayınlanan kapsamlı küresel iklim raporunda, sera gazı seviyeleri, yüzey sıcaklıkları, okyanus ısısı, deniz seviyesinin yükselmesi, buz örtüsü ve buzulların erimesi konusunda elde edilen verilerin rekor seviyelere yükseldiği belirtildi.
“Küresel İklimin Durumu 2023” raporunda, geçtiğimiz yıl sıcak hava dalgaları, seller, kuraklıklar, kontrol edilemeyen orman yangınları ve tropikal kasırgaların, dünyada çok ciddi felaketlere ve kargaşaya yol açtığı, milyonlarca kişinin günlük yaşamını alt üst ettiği, milyarlarca dolarlık ekonomik kayıplara ve göçlere neden olduğu açıklandı.
“Olumsuz hava koşulları sorunları daha da tetikledi”
Kapsamlı raporda, olumsuz iklim koşulları yüzünden 2023'te insanların yerinden edildiği, hava şartlarının gıda güvensizliği, biyolojik çeşitlilikte azalma ve temel sağlık sorunlarını tetiklediği açıklandı.
Raporda, gıda güvensizliğinin yaşandığı 78 ülkeden elde edilen karşılaştırmalı verilere göre, COVID-19 öncesinde 149 milyon olan güvenli gıdaya ulaşamayan insan sayısının, 2023'te 333 milyona yükseldiği belirtildi.
Aynı rapora göre 2023’te, küresel ortalama yüzeye yakın sıcaklıklar sanayi öncesi seviyelerin 1,45 santigrat derece üzerine çıktı.
Raporda, “Okyanusların sıcaklığı görülmemiş düzeyde yükseldi. Denizlerin seviyesi yükseldi, buzullar çekildi. Üç ana sera gazları; karbon dioksit, metan ve nitröz oksit salınımı, 2022 ve 2023 yıllarında rekor seviyelere ulaştı. 2023 yılında okyanus yüzeyinin neredeyse üçte birinin sıcak hava dalgasından etkilendiği, bunun hayati olan ekosistemlere ve gıda sistemlerine zarar verdiği ortaya çıktı. 2023’te buzullar aşırı derecede eridi. 1950'den bu yana en büyük buz kaybı meydana geldi. İsviçre'deki buzulların hacimlerinin yüzde 10'u 12 yılda eridi. Aşırı hava koşulları ciddi sosyoekonomik sorunlara yol açmaya devam etti. Aşırı sıcaklar dünyanın birçok yerini etkiledi. Kasırgadan kaynaklanan aşırı yağışlar, Türkiye'yi, Yunanistan'ı, Bulgaristan'ı ve Libya'yı olumsuz etkileyerek can ve ekonomik kayıplara neden oldu. Hawaii, Kanada ve Avrupa'da çıkan orman yangınları çok fazla can kaybına yol açtı” ifadeleri kullanıldı.
“Dünya bir imdat çağrısı veriyor”
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, raporla ilgili yayınladığı mesajda artık dünyanın bir imdat çağrısında bulunduğunu, hava koşullarıyla raporda yayınlanan tüm önemli göstergelerde alarm sirenlerinin çaldığını söyledi.
Guterres, geçen yıl rekor sıcaklıklar, rekor deniz seviyeleri ve rekor okyanus yüzey sıcaklıkları görüldüğünü söyledi ve ayrıca buzulların muhtemelen her zamankinden daha fazla hacimlerinden buz kaybettiğini, tüm bunların etkilerinin keskin, acımasız ve ölümcül bir güçle hızlandığını kaydetti.
Dünyayı iklim değişikliği konusunda çok daha fazlasını yapmaya çağıran Guterres, “Dünya Meteoroloji Örgütü'nün son raporunda, 2023 yılında dünya çapındaki aşırı hava koşulları ve ardından bıraktığı yıkımın izleri ayrıntılarıyla anlatılıyor. Binlerce kişi öldü, milyonlarca kişi yerinden edildi, mahsuller yok oldu, büyük ekonomik kayıplar yaşandı. Bu hava şartlarının sürdürülebilir kalkınma üzerindeki etkisi yıkıcıdır. Küresel ısınmanın her bir derecesi dünyada var olan bir yaşamın geleceğini etkiliyor” dedi.
Dünya Meteoroloji Örgütü Başkanı Celeste Saulo da, iklim değişikliğiyle ilgili, Paris Anlaşması'nda yer alan küresel sıcaklığın 1,5 santigrat derecenin altında tutulması hedefinin alt sınırına geçici de olsa hiç bu kadar yaklaşılmadığını ifade etti.
Saulo, “Meteoroloji Örgütü olarak dünya için kırmızı alarm veriyoruz. 2023'te tanık olduklarımız, özellikle eşi benzeri görülmemiş okyanus sıcaklıkları, buzulların geri çekilmesi ve özellikle Antarktika'daki deniz buzu kaybı endişe verici” dedi.
Forum