Amerika Merkez Bankası'nın (FED) bugün yapacağı açıklamada yüksek enflasyonu aşağıya çekmek amacıyla faiz oranlarını yarım puan arttırması ve 9 trilyon dolarlık varlık bilançosunu azaltmaya başlaması bekleniyor.
FED yetkilileri, politika faizinin yüzde 0,75 ila yüzde 1 aralığına çıkaracak bir karar alınacağının ve hazine tahvilleriyle ipoteğe (mortgage) dayalı menkul kıymetlerden oluşan portfolyonun da ayda 95 milyar dolar tutarında azaltılmaya başlanacağının işaretini vermişti.
Faiz kararının FED'in iki gün süren toplantılarının sonunda açıklanması bekleniyor.
Piyasalar, bu yıl içinde ve gelecek yıl faiz oranlarının daha da artacağı varsayımıyla hareket etmeye başlamıştı. En az birkaç kez daha yarımşar puanlık faiz artışı beklentisi mevcut. FED'in enflasyonu etkin olarak dizginlemeye başlaması için borçlanma maliyetlerini Mart ayında tahmin edilenden daha hızlı arttırması bekleniyor.
FED, para politikasını sıkılaştırma adımlarını Mart ayı ortasında, faiz oranını 0,25 puan arttırarak atmaya başladı. Bu oran, enflasyonun son 40 yılın en yüksek seviyesine tırmandığı dönemde bazı ekonomi çevreleri tarafından yetersiz bulunmuştu. Ancak FED, Rusya'nın 24 Şubat'ta Ukrayna'yı işgal etmesi üzerine küresel piyasalarda daha fazla belirsizlik yaratmamak için faiz arttırımını beklentilerin altında tutmuştu.
FED'in 0,25 puanlık faiz artışı kararını izleyen haftalarda enflasyon yeniden hız kazandı. Rusya-Ukrayna savaşı petrol ve gıda fiyatlarında yükselişe neden olurken Çin'in COVID-19'la mücadele kapsamında sıkı karantina uygulamasına gitmesi, tedarik zincirlerini sekteye uğrattı.
Amerika'daki istihdam piyasasına ilişkin veriler, piyasanın sıkılaştığını, istihdam maliyetlerinin yükseldiğini ve şirketlerin çalışanlarını ellerinde tutmakta zorlandığını ortaya koyuyor. Rekor düzeydeki eleman açığı, aynı zamanda enflasyonu körükleyecek daha yüksek ücretlere dönüşebilir.
Tüm bu etkenler, FED'in enflasyonu dizginlemek için daha kararlı adımlar atması için baskıları arttırıyor.
Yatırım bankası Piper Sandler'den ekonomist Roberto Perli, FED Başkanı Jerome Powell'ın tutumuyla ilgili olarak, "Powell, şahin tavır almaya devam edecek. FED, bugünlerde tamamen enflasyonu indirmeye odaklanıyor, şahin tavır beklentileri de bu amaca hizmet ediyor" dedi.
FED Başkanı Jerome Powell, bankanın bu haftaki toplantıları öncesinde yaptığı açıklamada, enflasyon oranını "hızla" düşürerek, FED yetkililerinin "mutedil" olarak nitelediği yüzde 2,25 ila yüzde 2,5 aralığına çekmek istediğini söylemişti.
FED'in amacı, borçlanma maliyetlerini hızlı bir şekilde ve yeterince yükselterek hane harcamalarını ve şirketlerin eleman alımını yavaşlatmak. Bu planın, FED'in yüzde 2 olarak belirlediği hedefin çok üzerinde olan enflasyonu azaltması umuluyor.
Ancak FED, faiz oranlarını aşırı miktarda ve fazlasıyla hızlı yükselterek istihdam piyasasını kesintiye uğratmayı ve ekonomik büyümenin önüne geçmeyi engellemek istiyor. Amerika'da işsizlik oranı, pandemi öncesi seviyeye yaklaşarak yüzde 3,6'ya geriledi. Ekonomik toparlanmada atılacak herhangi bir geri adım, resesyonu tetikleyebilir.
Uzmanlar, FED'in geçmişte "yumuşak iniş" olarak adlandırılan, para politikalarının sıkılaştırılmasına ve enflasyonun düşürülmesine rağmen ekonomik büyümeden feragat edilmediği dönemlerin nadir olduğunu hatırlatıyor. Bu sefer FED'in, enflasyonun faiz oranlarından çok daha hızlı yükselmesine göz yumduğunun altını çizen uzmanlar, bu nedenle de "yumuşak iniş" fırsatının çoktan kaçırılmış olabileceğini kaydediyor.
Faiz oranlarının hızla arttırılması beklenirken, enflasyonun izleyeceği rotanınsa FED'in kontrolu dışında bazı etkenlere bağlı olduğu gözleniyor. Bu etkenler pandeminin geçireceği süreç, Ukrayna'daki savaş ve her iki unsura da bağlı olan tedarik ve eleman sıkıntıları.
