Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un eski savunma danışmanı ve Fransa'nın eski NATO Misyon Şefi General Dominique Trinquand, Paris’te VOA Türkçe’ye Ukrayna işgalini askeri ve stratejik açıdan değerlendirdi.
General Trinquand, "Rusya birkaç günde bitireceği bir operasyon öngörüyordu. Ancak geri dönülmez bir savaş çıkararak, büyük bir hata işledi" dedi. General Trinquand, NATO'nun da 2010’lu yıllarda kendisine yakınlaşan Rusya'nın "Batı toplumu içine alınması için gerekli adımları atmamasının" da geçmişte yapılan bir hata olduğunu dile getirdi.
Putin'in şimdi "Ukrayna hükümetinin bileğini bükene kadar" devam etmekte kararlı göründüğünü belirten General Trinquand, Batılı devletlerin diyalog girişimlerinin önemli olduğunu belirtti.
Eski NATO misyon şefi, Türkiye'nin ise "denge politikası değil, açıkça Ukrayna'yı destekleyen bir politika izlediğinin" altını çizdi. Trinquand, Türkiye'nin NATO ve Avrupa yanlısı bir çizgi izlediğini, bunun da kendi çıkarlarına tümüyle uyduğunu belirtti.
Ukrayna savaşının en büyük kaybedenin ise "her durumda" Rus lideri Vladimir Putin olacağını savunan General Trinquand, "Putin, dünyadan izole oldu. Halkını son derece zor bir duruma soktu. Uzun vadede bana kalırsa, en büyük kaybeden Putin. Taktik olarak kazansa bile, stratejik olarak kaybediyor" dedi.
VOA Türkçe: Rus ordusu ne zaman geri çekilecek? Ya da geri çekilecek mi?
General Trinquand: Bana göre, Rusya geri çekilmeyecek. Çünkü Putin, Ukrayna'yı hızla ve kolayca alacağını tahmin etti. Bu bir başarısızlıktı. Şimdi çok daha ağır ve yoğun bir askeri operasyonla sonuna kadar gidecek. Ukrayna hükümetinin bileğini bükene kadar devam edecek.
VOA Türkçe: Askeri açıdan baktığınızda sizce amaç bilek bükmek mi ?
General Trinquand: Putin, Ukrayna'nın kapasitesine ve ne olduğuna ilişkin çok büyük bir yanılsama içindeydi. Ukrayna'nın "var olmadığını" söyledi. Bu doğru değil, Ukrayna tıpkı diğer ülkeler gibi var. Bu tavrıyla Putin, hiç de kolay olmadığı düşünülen üç önemli konuda ilerleme sağlanmasına yol açtı. NATO'yu yeniden canlandırdı, AB'nin savunma politikası ve yaptırımlarda birlik içinde ve hızlı davranmasını sağladı ve Ukrayna ulusal uyumunu tamamladı. Bu üç hedef daha önce eksikti, bugün bu hedeflere ulaşıldı. Rus müdahalesinden önce bunların bu kadar hızlı olacağı düşünülemezdi bile.
VOA Türkçe: Diyalog temasları henüz bir sonuç vermedi. Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un 15 kez Rusya Cumhurbaşkanı Putin'i aramasını ama bir sonuç elde edememesini, diğer diplomatik çabalarını, Moskova ziyaretlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
General Trinquand: Diplomatik girişimler, müzakere çabaları çok önemli, fakat şimdilik sonuç vermiyor. Çünkü Cumhurbaşkanı Putin bir balon içinde yaşıyor. Başka bir deyişle kapalı bir dünyada yaşıyor; kendi dünyasında ve onu bu dünyadan çıkarmak oldukça zor.
VOA Türkçe: Rus ve Ukrayna dışişleri bakanları Lavrov ve Kuleba'nın Antalya'daki buluşmasını nasıl değerlendirdiniz?
General Trinquand: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daveti üzerine görüşme gerçekleşti. Ancak iki bakanın neden Antalya'ya gittiğini anlamadım. Çünkü müzakereler son derece teknik detaylar üzerinde Belarus'ta zaten ilerliyordu. Müzakereler insani koridor üzerinde teknik aşamadayken, temas seviyesinin yükseltilmesinden nasıl bir fayda elde edilebilirdi? Müzakerelerin bakan seviyesine çıkarılmasını anlamadım açıkçası. Elbette her türlü çaba, diyalogun sürmesi, müzakerelerin ilerlemesi önemli. Bir tarafta savaşın devam etmesi, diğer tarafta süren savaşın Putin için bir diyalog aracı olarak kullanılmasını getiren tıkanıklığı aşmak gerekir.
VOA Türkçe: NATO Genel Sekreteri de Türkiye'deydi. NATO ve Türkiye buluşmasını nasıl okumak lazım?
General Trinquand: Türkiye'nin Ukrayna krizindeki bakış açısı son derece ilginç. Çünkü NATO'nun iyi müttefiki rolünü üstleniyor şu an. Hatırlayacaksınız, NATO içinde Türkiye ile ilgili eleştiriler vardı. Ancak bu meselede NATO ile iyi bir ilişki götürüyor. Bu olumlu bir durum. NATO Ukrayna'da ne yapabilir? Zira Ukrayna NATO üyesi değil. NATO'nun Ukrayna'daki eylemleri son derece sınırlı. Dolayısıyla Ukrayna'da uçuşa yasak bölge gibi adımlar şimdilik güç görünüyor.
VOA Türkçe: Türkiye'nin Ukrayna politikasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
General Trinquand: Bu konuda Türkiye doğru tarafta. Rusya'dan işgale son vermesini istiyor; NATO ve Avrupa ile birlikte çalışarak ilerliyor. Ukrayna'ya da SİHA (silahlı insansız hava aracı) satıyor. Bu görmezden gelinecek bir yardım değil, Rus ordusuna büyük kayıplar verdiriyor Türk SİHA'ları.
VOA Türkçe: Türkiye hem Ukrayna hem Rusya'ya yakın bir denge politikası sürdürülebilir mi?
General Trinquand: Bu konuyla ilgili Türkiye, denge politikası izlemiyor, Rusya'nın dostu olmadığı çok açık. Türkiye, Türkiye'nin çıkarları için çalışıyor, bu da son derece normal. Bu çerçevede, NATO ile çalışıyor demek doğru olur. Suriye'de durum farklıydı örneğin, Suriye'de daha çok Rusya ile çalışıyordu. Her meselede birbirinden farklı stratejiler izliyor.
VOA Türkçe: Herkesin merak ettiği bir başka soru, önümüzdeki günlerde ne bekleyebiliriz?
General Trinquand: Rusya ne zaman duracak kimse bilmiyor. Adım adım ilerlemek, müzakere sürecinde ne olacağını görmek lazım. Diyaloğa devam ederek, Ukrayna'nın direnişini güçlendirme ve Rusya'ya yaptırımlarla baskı yapma stratejisi artarak sürecek.
VOA Türkçe: Ukrayna'nın NATO ve AB üyeliği mümkün görünmüyor, değil mi?
General Trinquand: Zelenski NATO'ya üye olamayacaklarını anladı. AB üyeliğine gelince, Versailles'daki zirvede gördük, AB üyeliği de yıllar alacak bir süreç.
VOA Türkçe: ABD'nin, aylar öncesinden Putin "saldırmayacağım" demesine rağmen ısrarla "saldıracak" demesi ve sonradan izlediği politikayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
General Trinquand: Eğer tarihi yeniden gözden geçirirsek, 2000 ile 2010 yılları arasında Cumhurbaşkanı Putin, Avrupa'ya ve NATO'ya yaklaşmaya çalıştı. NATO buna yanaşmadı. Bu bir hataydı. Bunu kabul etmek lazım. Ama bu durum, savaşa girmenin özrü olamaz. En büyük dileğim, Putin'in değil ama Rus yönetiminin pozisyonunun değişmesi, Avrupa'yla yeniden çalışmasının sağlanması. Bu, önemli. Bana kalırsa bu bizim hedefimiz olmalı.
VOA Türkçe: Bu savaşın en büyük kaybedeni kim olur?
General Trinquand: Putin en büyük kaybeden. Dünyadan izole oldu. Halkını son derece zor bir duruma soktu. Uzun vadede bana kalırsa, en büyük kaybeden Putin. Taktik olarak kazansa bile, stratejik olarak kaybediyor.
