Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bugün Soçi'de biraraya geldi.Görüşmede, Rusya-Türkiye ilişkilerinde yakın geleceğe yönelik başta Suriye ve özellikle İdlib kaynaklı görüş ayrılıkları gündeme geldi. Enerji yatırımları, Libya gibi başlıklar da liderler düzeyinde masaya yatırıldı.
Putin ile Erdoğan’ın, en son 5 Mart 2020’de Moskova’da yüz yüze görüşmelerinde da ana gündem maddesi İdlib’di. Bu görüşme arifesinde 27 Şubat 2020’de Suriye Ordusu’nun İdlib bölgesini hedef alan harekatında Türk ordusu 34 kayıp vermişti. Erdoğan, o dönemki açıklamasında İdlib’de bir ay içerisinde TSK’nın 59 kayıp verdiğini kamuoyu ile paylaşmış, Putin ile görüşmesinin ardından 6 Mart 2020’de yeniden ateşkes ilan edilmişti.
Ancak Rusya, Türkiye’nin İdlib’deki terörist unsurları ayıklamadığı teziyle Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bölgeden çekilmesi ve bölgeyi Beşar Esat güçlerine terk etmesi gerektiğini vurguluyor. Türkiye ise, Esat’ın askeri operasyon yürütmesi nedeniyle İdlib’de sivillere zarar verildiği ve ateşkese uyulması gerektiği tezini savunuyor.
Türkiye halen Suriye’de merkezi hükümet niteliğindeki Esat yönetimiyle diyalog kurmayı reddederken, Rusya ise Ankara’nın Esat ile müzakere yürüterek Suriye sınırını güvence altına alması gerektiğini ileri sürüyor.
Bugünkü liderler görüşmesinde ise Moskova’daki son görüşme aksine ortak basın toplantısı yapılmaması kararlaştırıldı. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, sadece tercümanlar katılımıyla iki lider tarafından baş başa görüşme yapmasının planlandığını duyurdu. Liderler arasında görüşme yaklaşık üç saat sürdü ve görüşme bitiminde Erdoğan Soçi’den ayrıldı. Görüşme başlangıcında basına açık şekilde liderlerce kısa konuşmalar yapıldı.
Erdoğan: ‘’Suriye’nin barışı Türkiye ve Rusya’ya bağlı’’
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan, Corona virüsü salgını nedeniyle bir çok dostun birbirinden ayrıldığını belirtti; Türkiye’de yaşanan orman yangınlarıyla mücadele için uçak göndermesi nedeniyle de Putin’e teşekkür etti.
“Gerçekten dostlar bu tür zor günlerde belli oluyor” diyen Erdoğan, “Ticaret hacminde kısmi bazı iniş çıkışlar olsa da şu an gayet iyi bir durumda. Ben daha da iyi bir konuma geleceğine inanıyorum. Özellikle turizmde vermiş olduğunuz destek sebebiyle de çok çok teşekkür ediyorum. Rus dostlarımızın Türkiye'yi tercih edişlerinden dolayı da minnettarız” açıklaması yaptı.
Turizmin yanısıra Rusya’yla enerji yatırımlarında ortaklığı vurgulayan Erdoğan, Akkuyu Nükleer Santrali inşasının sürdüğünü belirterek, “Önümüzdeki yıl öyle zannediyorum ki birinci ünitenin açılışını yapabileceğiz. Yoğun bir çalışma var. Şu anda burada 13 bin insan çalışıyor, bunların 10 bini Türk, 3 bini Rus, ama bunların hemen hemen tamamına yakını da Rusya'da eğitim aldı. Bu da tabii yine aramızdaki ilişkilerin pekişmesine neden oluyor” diye konuştu.
Son olarak BM Genel Kurulu toplantıları için gittiği New York’taki açıklamalarında vurguladığı gibi Rusya’yla savunma sanayi alanında da işbirliğini sürdürecekleri mesajını yineleyen Erdoğan, ikinci parti S-400 hava savunma sistemi satın alınmasından vazgeçilmeyeceği mesajını verdi. Erdoğan, savunma sanayi işbirliği ile birlikte Suriye’de uzlaşmayı beklediğini de açıkladı.
Erdoğan, “Çünkü attığımız adımlardan geri dönmemiz mümkün değil. Özellikle şuna inanıyorum yani bizim Türkiye-Rusya ilişkilerinde her geçen gün çok daha güçlenerek devam etmemizde çok büyük faydalar var. Suriye ile ilişkili birlikte attığımız adımlar da büyük önem arz ediyor. Oranın da barışı yine Türkiye-Rusya ilişkilerine bağlı” ifadelerini kullandı.
Putin: ‘’Görüşmelerimiz her zaman sorunsuz geçmiyor’’
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Erdoğan ile görüşmesiyle ilgili umudunu koruduğu ve sıcak mesaj vermeyi tercih ettiği görüldü. Putin, “Türkiye ile görüşmelerimiz kimi zaman zor geçiyor, ancak her zaman ilgili kurum ve kuruluşlarımız uzlaşmayı sağlayabiliyor” dedi.
Rusya’nın Türkiye’ye sağladığı doğalgaza ve ekonomik işbirliğine vurgu yapan Putin, “Avrupa doğalgaz pazarında sallantılı bir dönemden geçiliyor, ancak Türkiye, TürkAkım’ın devreye girmesinin ardından kendini güvende hissediyor. Türkiye’nin Rusya yatırımları toplam 1,5 milyar, Rusya’nın Türkiye yatırımları 6,5 milyar dolara ulaştı. Büyük projelerin hepsi planlı şekilde devam etmektedir. İkili ticaret hacmimiz bu yılın ilk 9 ayında yaklaşık yüzde 50 arttı. Pandemi döneminde kaybettiklerimizi telafi etmekle kalmadık, önemli bir artış da sağladık” diye konuştu.
Başka ülkelerde de Türkiye ve Rusya’nın işbirliği yaptığını kaydeden Putin, “Türkiye ile işbirliğimiz, uluslararası arenada başarılı bir şekilde sürüyor. Burada hem Suriye hem de Libya ile ilgili tutumlarımızı kastediyorum. Karabağ’da işbirliğimiz hem ateşkesin sağlanmasında hem de ilerideki daha sağlam kalıcı bir barışın sağlanmasına yönelik önemli bir unsurdur. Ermenistan-Azerbaycan sınırında yer alan Türk-Rus Ortak Merkezi, faaliyetlerini aktif bir biçimde sürdürüyor. Bu işbirliği, istikrarın devamının ve uzlaşıya yönelik atılacak adımlar konusunda tarafların pozisyonlarının koordinesinin sağlanmasının ciddi bir garantisi” ifadesini kullandı.
