Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Türkiye-İran Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi 8. Toplantısı'na katılmak üzere Çarşamba günü Ankara'yı ziyaret eden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, ortak basın toplantısı düzenledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Reisi ve İran heyetiyle yapılan görüşmelerde somut işbirliği alanları, Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail saldırıları başta olmak üzere bölgesel ve uluslararası gelişmeleri ele aldıklarını söyledi.
Terörle mücadele, enerji, ticaret, eğitim alanlarında görüş alışverişi yaptıklarını kaydeden Erdoğan, İran ile yıllık 30 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi kapsamında özellikle Corona virüsü pandemisinden sonra ilerleme kaydedildiğini kaydetti.
“Terörle mücadelede komşumuz İran'ın desteğinin artarak devam etmesinin ehemmiyetini vurguladık” diyen Erdoğan, “Ülkelerimizin ve bölgemizin güvenliğini hedef alan PKK/PYD/YPG ve PJAK'a karşı işbirliğimizin daha da güçlendirilmesinin önemine değindik” şeklinde konuştu.
İran ile farklı alanlarda 10 yeni anlaşma imzalandı
Türkiye-İran ilişkilerinin güçlendirilmesi için 10 yeni anlaşma imzalandığını kaydeden Erdoğan, “İlişkilerimizin ahdi zeminini tahkim ettik” ifadesini kullandı.
İran ve Türkiye arasında imzalanan anlaşmalar Türkiye Elektrik İletim şirketi TEİAŞ ile İran Şebeke Yönetim şirketi IGMC arasındaki işletme anlaşmasını, Ticaret Bakanlığı ve İran arasında serbest bölgeler alanında işbirliğine ilişkin mutabakat zaptını, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'yla İran İslami İrşad Bakanlığı arasında medya ve iletişim işbirliğine ilişkin mutabakat zaptını kapsıyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile İran Yol ve Şehircilik Bakanlığı arasında demiryolu taşımacılığıyla ilgili çerçeve anlaşma, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'yla İran'ın Bilim ve Teknolojiden Sorumlu Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı arasındaki sanayi ve teknoloji mutabakat zaptı da varılan anlaşmalar arasında bulunuyor.
T.C. Polis Akademisi ve İran Amin Polis Üniversitesi arasındaki mutabakat muhtırasıyla iki ülkenin sürücü belgelerinin karşılıklı olarak tanınmasına ve iki ülke hükümetinin silahlı uçuş güvenlik görevlisi görevlendirmesine ilişkin mutabakat zaptları da anlaşmalara dahil edildi.
Reisi ile “Filistin, Suriye, Irak, Afganistan ve Güney Kafkasya'da yaşanan son gelişmeler hakkında fikir alışverişinde bulunduk” diyen Erdoğan, Filistin meselesinin her iki ülkenin de odağında yer aldığını vurguladı.
“İsrail'in Gazze'ye yönelik insanlık dışı saldırılarının bir an önce son bulması, adil ve kalıcı barışın tesisine yönelik ivedi adımlar atılması ihtiyacını ele aldık” diyen Erdoğan, “Filistin'in haklı davasına desteği” tekrarladıklarını ve bu konudaki işbirliğini sürdürmeye karar verdiklerini dile getirdi.
Reisi: “Türkiye'nin ve bölge ülkelerinin güvenliği bizim güvenliğimizdir”
İran Cumhurbaşkanı Reisi de konuşmasında, ekonomi ve ticaret alanında bugüne kadar atılan adımları devam ettirmek için ilişkileri geliştirmeyi amaçladıklarını, ilk adımda da ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söyledi.
İran'ın enerji kapasitesinin çok iyi olduğunu kaydeden Reisi, doğalgaz ve petrol başta olmak üzere enerji alanındaki işbirliğini de geliştirme kararı aldıklarını kaydetti.
Terör, uyuşturucu ve organize suçlarla mücadelenin bir diğer önemli konu olduğunun altını çizen Reisi, İran'ın ”terörle mücadele konusunda herhangi bir tereddütü bulunmadığını” belirtti.
Reisi, “IŞİD'in bölgemizdeki cinayetleri ve suçları ve halihazırda üstlendiği saldırılar kesinlikle Amerikalılar'ın ve Siyonist rejimin isteğiyle ve desteğiyle gerçekleşiyor” dedi.
Terör örgütlerinin Batılı ülkelerin desteğiyle faaliyet gösterdiğini söyleyen Reisi, günümüzde terörle mücadelenin en önemli yöntemlerinden birinin bölge ülkelerinin işbirliği ve bu konuda gösterecekleri irade ve kararlılık olduğunu belirtti ve “Türkiye'nin ve bölge ülkelerinin güvenliği bizim güvenliğimizdir” dedi.
Bölgedeki en küçük güvensizliğin bile bütün bölge için güvensizlik olarak gördüklerini söyleyen Reisi, “Terörizmle mücadelede çok kararlıyız” dedi.
Reisi: “İsrail'le ilişkiyi kesmek Filistinliler'e yönelik zulmün son bulmasında etkili olacaktır”
Sadece bölgede değil, tüm dünyada vicdanları rahatsız eden en önemli meselenin Filistin olduğunu kaydeden Reisi, “İslam dünyası ve insanlık için birinci mesele Filistin meselesidir” dedi.
“Siyonizm rejiminin bu yaptıklarını Amerika destekliyor, bu nedenle aslında bu cinayetleri Amerika gerçekleştirmektedir” şeklinde konuşan Reisi, “Bundan daha da üzücü olan, uluslararası kuruluşlar, Birleşmiş Milletler ve uluslararası platformlar ne yazık ki artık işlevini ve bu cinayetleri önleme gücünü kaybetmiştir. Bu her şeyden daha da üzücü” dedi.
Reisi, “Bizim Türkiye gibi ülkelerle, Müslüman ülkelerle, özgürlükçülerle ve insan hukukunu gerçekten savunanlarla işbirliğine girerek yeni, küresel, adil bir dünya düzeninin kurulması için çabalamalıyız. Türkiye'yle bu alandaki işbirliğimiz etkili olacaktır. Şu anda adaletsiz bir dünya düzeni var. BM Güvenlik Konseyi işlevini kaybetti” şeklinde konuştu.
“Siyonizm rejimi” olarak adlandırdığı İsrail'e karşı caydırıcı bir tavır takınılması gerektiğini söyleyen Reisi, “Siyonizm rejimiyle siyasi ve ekonomik ilişkileri kesmek, Siyonizm rejiminin zulüm ve cinayetlerine son vermesi konusunda etkili olacaktır. Siyonizm rejimiyle ilişkisi olan ülkelerin caydırıcı bir tutum sergilemeleri, cinayetlere son vermede etkili olur” dedi.
Türkiye ve İran olarak “Filistin davası ve Filistin'deki direniş eksenini destekleme ve Filistin halkınan hak ettikleri hukukun kendilerine verilmesi” konusunda mutabık olduklarını dile getiren Reisi, Filistin halkına zulmedenlerin yargılanması gerektiğini söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmi törenle karşılanan Reisi, Kasım ayında yapılması planlanan ziyaretini zamanlamada yaşanan sorunlar ve İran'ın güneydoğusundaki Kirman kentinde meydana gelen saldırılar nedeniyle iki kez ertelemişti.
Bugünkü temaslarda başta Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve diğer bakanların yanısıra MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan da hazır bulundu.
Öte yandan Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Salı günü Ankara'da İran Petrol Bakanı Cevad Owji ile yaptığı görüşmelerde enerji işbirliğini ele aldıklarını kaydetti.
Bakan Bayraktar, X hesabı üzerinden Owji'yle görüşmesine ilişkin yaptığı açıklamada, "Derin ilişkilere sahip olduğumuz İran ile enerji alanındaki iş birliğimizi daha da ileri taşıma konusundaki kararlılığımızı dile getirdik. Özellikle doğal gaz alanında iş birliğimizi yeni dönemde daha geniş çerçevede ele alınması gerektiğini ifade ettik" ifadelerini kullanmıştı.
İsrail-Filistin çatışmalarında iki devletli çözümü destekleyen Türkiye, Gazze'ye saldırıları nedeniyle İsrail'i sert bir dille eleştirmiş, acil ateşkes çağrısında bulunmuş ve İsrail'in soykırım suçundan yargılanması için yasal adımlar atılmasını desteklemişti.
Ankara bir yandansa İsrail'le ticari ilişkilerini sürdürüyor ve bu durum, ülke içinde ve İran'da eleştirilere neden oluyor.
NATO üyesi Türkiye, Batılı müttefiklerinin ve bazı Arap ülkelerinin aksine, Hamas'ı terör örgütü olarak görmüyor.
Direniş Ekseni olarak adlandırdığı, Hamas ve bölgedeki silahlı Şii Müslüman grupları içeren, İsrail ve Batılı müttefikleriyle askeri olarak karşı karşıya gelen gevşek bir koalisyona liderlik eden İran da Hamas'a da destek veriyor.
Çatışmanın genişlediğinin bir işareti olarak, ABD ve İngiltere bu ay Kızıldeniz gemilerine yapılan saldırılara karşılık Yemen'deki İran destekli Husi hedeflerini vurdu. Erdoğan bu saldırıları orantısız güç kullanımı olarak eleştirmişti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da geçen hafta İran ve Pakistan dışişleri bakanlarıyla, komşuların sınır ötesi ateş açmasının ardından görüştüğünü ve sükunet çağrısında bulunduğunu söylemişti.
Başta Suriye’deki iç savaş olmak üzere bir dizi konuda anlaşmazlığa düşen Türkiye ve İran, tarihsel olarak karmaşık ilişkilere sahip.
Ankara, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat'ı devirmek isteyen isyancıları destekleyip militanlara karşı Suriye'nin kuzeyine birçok saldırı düzenlerken Tahran, Esat hükümetini destekliyor. Türkiye son dönemde Şam ile ilişkilerini geliştirmek için adımlar atıyor.
Reuters haber ajansından yararlanılmıştır.
Forum