Reuters haber ajansına göre Amerika'nın Çin'in tedarik zincirlerinde kullandığı zorla çalıştırma uygulamasıyla olan bağlarını koparma çabası kapsamında elektrikli araç aküleri ve diğer otomobil parçaları da mercek altına alınıyor.
Amerika'da bir yıl önce yürürlüğe giren ve Çin'in Şincan Uygur Özerk Bölgesi'nde imal edilen ürünlerin ithalatını engelleyen yasa, şimdiye kadar çoğunlukla güneş panelleri, domates ve pamuklu hazır giyime odaklanıyordu. Ancak şimdiyse lityum iyon aküler, otomobil lastikleri ve otomotiv sektörünün ana hammaddeleri arasında yer alan alüminyum ve çeliğin sınırdan geçişinin önündeki engeller giderek artıyor.
ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi, otomotiv fabrikalarına giden ürünlere yönelik denetimleri arttırıyor. Bu durum, tedarik zincirlerinin Çin'in Uygurlar ve diğer Müslüman azınlıkları topladığı çalışma kamplarıyla bağı olmadığına ilişkin somut kanıt sunmaları gereken otomotiv şirketlerini zor günlerin beklediğinin bir işareti.
Pekin hükümeti, Uygurlar ve diğer azınlıklar zorla çalıştırdığı iddialarını reddediyor.
Uygurlar'ın Zorla Çalıştırılmasını Engelleme Yasası'nın bir yıldan uzun süre önce yürürlüğe girmesiyle birlikte güneş enerjisi projeleri aksamaya başladı. Bunun nedeni, Çin'den gelen ve gümrükte el konulan güneş paneli parçalarının Amerika'daki depolarda bekletiliyor olması. Güneş paneli tedarikinin daralması nedeniyle geçen yıl büyük güneş enerjisi tesislerinin kurulumu yüzde 31 oranında geriledi. Amerikan Günel Enerjisi Endüstrileri Birliği, bu yıl şartlarda bir nebze iyileşme olduğunu bildirdi.
Başkan Joe Biden yönetiminin Amerika'nın fosil yakıtlara bağımlılığını sonlandırma ve iklim değişikliğiyle mücadele etme gibi öncelikleri açısından güneş enerjisi ve elektrikli motorlu araçlar, kritik önem taşıyan sektörler olarak öne çıkıyor.
ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi'nin Reuters haber ajansına verdiği bilgiye göre gümrükte ürünlere el konduğunda ithalatçı firmalara, bu ürünlerin zorla çalıştırılmayla imal edilmediğini kanıtlamaları için ibraz etmeleri gereken belge örnekleri gönderiliyor.
Reuters'ın incelediği bu belge, akü, oto lastiği, alüminyum ve çeliği de kapsayacak şekilde, bu yılın Nisan ve Haziran ayları arasında güncellendi. Uygurlar'ın Zorla Çalıştırılmasını Engelleme Yasası geçen yıl uygulanmaya başladığında ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi, en çok pamuk, domates ve güneş panellerinde kullanılan bir hammadde olan polisilikona odaklanıyordu.
Dairenin bir sözcüsü yaptığı açıklamada, “Bu değişikliklerin zamanlaması, strateji ya da operasyonlarda herhangi bir değişikliği yansıtmıyor” dedi ve sekiz ürün türünü içeren listenin “kapsamlı olmadığını” söyledi.
ABD Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi, otomotiv ithalatlarının daha çok mercek altına alınmasıyla ilgili soruları yanıtlamadı, dikkatin “Amerikan tedarik zincirlerindeki yüksek risklere” odaklandığını bildirdi.
Daire, Uygurlar'ın Zorla Çalıştırılmasını Engelleme Yasası'nın uygulanması konusunda ABD Kongresi'ne geçen ay sunduğu raporda; lityum iyon aküleri, oto lastikleri ve ”diğer otomobil parçalarının” “olası riskli kalemler” arasında bulunduğunu kaydetti.
Bu yılın Şubat ayından bu yana Uygurlar'ın Zorla Çalıştırılmasını Engelleme Yasası uyarınca otomotiv ile uzay ve havacılığa ilişkin 31 parti kargoya el kondu. El konulan alüminyum ve çelik tutarı, 2022 yılı sonunda ayda 1 milyon dolarken şimdi ayda 15 milyon dolara yükseldi.
Gümrük ve Sınır Koruma Dairesi, yasayı uygulamayla ilgili ilave bilgi açıklayamayacağını kaydetti.
Otomotiv
Gümrükte el konan otomotiv parçalarının değeri, 1 milyar dolarlık güneş paneli ithalatına kıyasla oldukça az. Ancak yine de otomotiv sektörü, tedarik zinciri uzmanları ve avukatlara göre alarma geçti.
İmalatçılara olası zorla çalıştırma riskleri hakkında danışmanlık hizmeti sunan hukuk bürosu Miller & Chevalier'den avukat Dan Solomon, otomotiv sektörü hakkında, “Çok karmaşık bir tedarik zinciri var, gümrükte parçalara el konması, bir otomotiv firmasının işleyişini büyük ölçüde sekteye uğratabilir” dedi.
Dan Solomon, Mayıs ayında Michigan eyaletinin Detroit kentinde otomotiv firmalarının yöneticilerinin yasaya uyum konusunda katıldıkları özel bir etkinlikte bilgi verdi.
Solomon, “İmalatçıların bu konuya odaklandıklarına hiç şüphe yok” dedi.
İngiltere'deki Sheffield Hallam Üniversitesi tarafından Aralık ayında yayınlanan ve hemen hemen her büyük otomotiv firmasının Şincan'daki çalışma kamplarında üretilen ürünleri ithal ettiğini kaydeden araştırma sonrasında otomobil sektörü, daha fazla mercek altına alınmaya başlandı.
Bu çalışma üzerine ABD Senatosu'ndaki Maliye Komisyonu Başkanı Ron Wyden, bir soruşturma başlattı.
“Gerçek tehlike”
Reuters'ın iletişime geçtiği 13 otomobil üreticisi ve tedarikçisi arasında sadece Mercedes Benz, Volkswagen, Denso ve Friedrichshafen AG, yasa kapsamında ürünlerine el konmadığını bildirdi.
Volkswagen'den bir sözcü, “Uygurlar'ın Zorla Çalıştırılmasını Engelleme Yasası kapsamında küresel medya tarama, risk analizi, tedarikçilerin ve alıcıların sürdürülebilirlik ve insan hakları alanlarındaki eğitimine yönelik çabalarımızı arttırdık” dedi.
Ford, General Motors, Honda, Toyota, Stellantis ve Magna, yaptıkları yazılı açıklamalarda, tedarik zincirlerinin zorla çalıştırma uygulamasından arındırılmış olması taahhüdü verdiklerini kaydetti, ancak yasa kapsamında gümrükte ürünlere el konması konusundaki sorulara yanıt vermedi.
Tesla ve Continental AG ise konuya ilişkin açıklama yapmaları talebini yanıtsız bıraktı.
Tedarik zinciri işletme yazılımı sağlayan Exiger adlı şirketin CEO'su, güneş panellerine gümrükte el konulmasının oto parçalarına ilişkin denetimlerin ne yönde ilerleyeceğinin bir işareti olduğunu kaydetti.
Exiger CEO'su Brandon Daniels, “Eğer bir otomobil imalatçısı olarak Çin'den gelen kritik minerallerin ve parçaların kaynağının haritasını çıkarmaya başlamadıysanız yılın ikinci yarısında ciddi tehlikelerle karşı karşıya kalacaksınız demektir” şeklinde konuştu.
Forum