Dünya Bankası Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu'nun Haziran sayısında Türk ekonomisinin bu yılki büyüme tahminlerini Ocak ayındaki tahminlere göre arttırdı. Türkiye'de ekonomik büyümenin dirençli olduğu belirtildi. Raporda Türk ekonomisinde bu yıl yüzde 3,2; 2024'te yüzde 4,3 ve 2025'te yüzde 4,1 büyüme tahmini yapıldı.
Ocak ayı tahminlerinde Dünya Bankası bu yıl yüzde 2,7; 2024'te ise yüzde 4 büyüme öngörmüştü.
Türkiye'nin Şubat ayının başında 2 büyük depremle sarsıldığı hatırlatılan raporda, depremlerin doğrudan kaybının 2021 gayri safi milli hasılasının yüzde 4'üne denk geldiğinin tahmin edildiği belirtildi. Ancak yeniden yapılanma ve toparlanma çalışmalarının tam maliyetinin bunun iki katı olabileceği kaydedildi. Raporda Merkez Bankası tarafından daha fazla faiz indirimiyle yönetilmeye çalışılan yüksek enflasyon ve Mayıs ayındaki seçimlerin makroekonomik politikaların geleceğini belirsiz hale getirdiği ifade edildi. Raporda bu politikaların seçimden sonra değişebileceği ihtimaline dikkat çekildi.
Türk Lirası’nın değer kaybı, yüksek cari açık ve düşük net döviz rezervlerinin Türk ekonomisinin karşı karşıya olduğu diğer zorluklar arasında olduğu belirtilen raporda, yine de ülkenin Avrupa - Orta Asya bölgesinin ekonomik büyümesinde ve 2023'ün ilk yarısındaki dayanıklılığında önemli rol oynadığı kaydedildi.
Enflasyonun Avrupa - Orta Asya bölgesinde özellikle de Türkiye'de yüksek seyrettiğine dikkat çekildi.
Depremlerin yol açtığı tahribata rağmen 2023'ün başlarında, her iki yıl için öngörülen büyümenin önceden tahmin edilenden biraz daha yüksek olduğu belirtilen raporda, bunun kısmen 2022’nin sonlarındaki güçlü büyümenin olumlu ivmesi ve hane halklarına ek devlet desteği sayesinde olduğunun sanıldığı belirtildi. Raporda imar çalışmalarının artmasının da yatırımı desteklemesinin beklendiği kaydedildi.
Raporda ayrıca aşırı hava olaylarının Türkiye'nin de dahil olduğu Orta Asya ülkelerinde ekonomik faaliyetlere sekte vurabileceği belirtildi. İklim değişikliğine uyum sağlayacak politikaların benimsenmemesi durumunda Orta Asya'da kuraklık ve sel gibi felaketlerin ekonomik maliyetinin bölgenin geçen yılki gayrı safi hasılasının yüzde 1,3'üne mal olabileceği belirtildi.
Genel ekonomik görünümde iyileşme
Öte yandan raporda 2023 genel görünümü de ABD, Çin ve diğer büyük ekonomilerin tahmin edilenden daha dirençli seyretmesiyle yükseltildi. Ancak yüksek enflasyon ve sıkı kredi koşullarının gelecek yılın sonuçları üzerinde etkisi olabileceği uyarısı yapıldı.
Raporda reel küresel GSYİH'nın bu yıl yüzde 2,1 artacağı öngörüldü. Bu, Ocak ayında yayınlanan yüzde 1,7'lik tahminin üzerinde, ancak yüzde 3,1'lik 2022 büyüme oranının ise oldukça altında.
Dünya Bankası, merkez bankalarının sıkı para politikalarının gecikmeli etkileri ile işyeri ve konut yatırımını azaltan daha kısıtlayıcı kredi koşullarını gerekçe göstererek, 2024 küresel büyüme tahminini Ocak ayındaki yüzde 2,7'den yüzde 2,4'e düşürdü.
Bu etkenlerin 2023'ün ikinci yarısında ve 2024'te büyümeyi daha da yavaşlatacağı sanılıyor. Dünya Bankası, yüzde 3,0'lik yeni bir 2025 küresel büyüme tahmini yayınladı.
"2023, gelişmiş ekonomiler için son 50 yılın en düşük büyüme tahmininin yapıldığı yıllardan biri "
Banka'nın baş ekonomisti Indermit Gill, 2023'ün son 50 yılda gelişmiş ekonomiler için en düşük büyüme tahmininin yapıldığı yıllardan biri olduğunu söyledi.
Gill, pandeminin ardından toparlanma, yoksullukla mücadele ve ülke borç sıkıntısının artmasıyla başa çıkmaya çalışan gelişmekte olan ekonomilerin üçte ikisinin 2022'ye kıyasla daha düşük ekonomik büyüme yaşayacağını belirtti.
Gill, yılın sonunda bile gelişmekte olan dünyanın üçte birinin 2019'un sonundaki kişi başına düşen gelir seviyesine erişemeyeceğini kaydetti. Gill, dünya ülkelerinin neredeyse üçte biri için son beş yılın "kayıp" olduğunu söyledi.
Dünya Bankası, Ocak ayında küresel GSYİH'nın yavaşlayarak resesyonun eşiğine geldiği konusunda uyarıda bulunmuştu. Ancak o zamandan beri ABD'de işgücü piyasasının gücü ve tüketim, beklentileri aştı. Bunda Çin'in COVID-19 önlemlerini bırakması da etkili oldu.
ABD'nin 2023 büyümesinin yüzde 1,1 ile Ocak ayındaki yüzde 0,5'lik tahminin iki katından fazla olacağı sanılıyor.
Çin'in büyümesinin ise yüzde 5,6'ya çıkacağı tahmin ediliyor. Ocak ayında Çin ekonomisi için yüzde 4,3'lük büyüme tahmini yapılmıştı. 2022'de ise COVID nedeniyle Çin'de bu rakam yüzde 3'tü.
Ancak banka, ABD için daha önce yaptığı 2024 büyüme tahminini yarıya indirerek yüzde 0,8'e, Çin'in tahminini ise 0,4 puan indirerek yüzde 4,6'ya çekti.
Euro bölgesi için Ocak ayındaki sabit görünümün ardından 2023'te yüzde 0,4 büyüme tahmini yapıldı, ancak gelecek yıl için tahminler biraz düşürüldü.
Dünya Bankası, bankacılık sektöründeki son stresin, 2024'e kadar devam edecek olan daha sıkı finansal koşullara da katkıda bulunduğu tespitini dile getirdi.
Bu haberde Reuters’dan alıntılar yapılmıştır.
