Washington eyaletinin Spokane kentindeki Cancer Care Northwest adlı kanser merkezi uzmanlarından doktor Hakan Kaya, bir tür kemik iliği kanseri olan “yaygın miyelom” hastalığı konusunda ülke çapında tanınmış bir hekim. Kaya'nın son araştırması Amerikan Hematoloji Derneği’nin Aralık ayındaki Kongresi’nde sunum hakkı kazandı. Doktor Kaya Amerika’nın Sesi Türkçe Bölümü’nden Hülya Polat’ın sorularını yanıtladı.
HP-Yaygın Miyelom nasıl bir kanser?
HK-Kemik iliğinde bulunan bir çeşit hücre türüne plazma hücreleri denir. Bilinmeyen nedenlerden dolayı plazma hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlaması miyelom hastalığını oluşturur. Tedavi edilmezlerse miyelom hastalarında kemik kırıkları, böbrek yetmezliği gibi ciddi durumlar ortaya çıkar ve hastalar kısa bir sürede yaşamlarını kaybederler.
HP-Yaygın Miyelom kimleri etkiliyor?
HK-Bu kanser en çok 60 ile 80 yaş arasındaki kişilerde görülür ama 40-50 yaşlarında da birçok miyelom hastası vardır. Nadiren 20’li ve 30’lu yaşlardaki kişilerde de görülebilir. Bu, kadın, erkek herkeste görülebilen bir kanser türüdür. Dünyadaki her ülkede miyelom hastaları bulunur.
HP-Yaygın Miyelom Kemik İliği Kanserinde Tedavi Yöntemleri
HK-Son 10 yılda bu kanserin tedavisinde olağanüstü ilerlemeler oldu. Damardan ve ağızdan verilen ilaç tedavileri ile hastalarımız artık uzun yıllar yaşayabiliyorlar. Kemik iliği nakli bu kanserin tedavisindeki çok önemli basamak. Bizim merkezimizde de kemik iliği nakline ek olarak, en son tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bu kanserin tedavisinde Harvard Üniversitesi, Mayo Klinik gibi dünyaca ünlü merkezlerle aynı düzeyde tedavi vermekle gurur duyuyoruz. Bu kanser türünün tedavisi o kadar ilerledi ki önümüzdeki birkaç yılda miyelom hastalarının tamamen şifaya kavuşacağı inancındayım.
HP-Amerika’da kaç kişide görülüyor?
HK-Amerika'da her yıl 20 binin üzerinde hastaya miyelom tanısı konur. Bu kadar yeni tedavi yöntemleri olmasına karşın her yıl hala 10 binin üzerinde hasta miyelom kanserinden yaşamını yitirir. Uluslararası miyelom derneğinin tahminlerine göre şu anda ABD'de 100 binin üzerinde miyelom hastası tedavi görmektedir.
HP-Sayın Hakan Kaya Kaç yıldır bu kanser üzerinde araştırma yapıyorsunuz? Kemik iliği kanseriyle ilgili son araştırmanız ile ilgili bilgi verir misiniz?
HK-Ben 2005 yılından beri miyelom konusunda çalışıyorum. US Oncology adlı Amerika'nın her yerinde görev yapan 1,000'in üzerinde kanser uzmanının bağlı olduğu grubun miyeloma komitesindeki görevim sayesinde ülke çapında yapılan klinik araştırmaların oluşturulmasına katkıda bulunabiliyorum. Miyeloma konusuna çok yoğunlasmam nedeniyle son iki yıldır bu konuda aranılan bir konuşmacı oldum. Birkaç haftada bir değişik eyaletlere uçarak diğer kanser uzmanı doktorlara miyelom konusundaki son bilgileri anlatıyorum. Örneğin son iki ay içinde Alaska, Nebraska ve Idaho eyaletlerinde konuşmalar yaptım. Önümüzdeki ay New Orleans kentinde yapılacak Amerikan Eczacılar Birliği’nin yıllık toplantısında miyelom konusundaki oturumun yöneticisi olarak görev yapacağım. Yine önümüzdeki ay San Diego'da yapılacak olan Amerikan Hematoloji Derneği’nin yıllık toplantısına miyelom konusunda bir çalışmam kabul edildi. Bu çalışmam ABD'de 1973 yılından 2007 yılına kadar tedavi edilen 55 bin miyelom hastasıyla ilgili detaylı bilgiler içeriyor. Bu çalışma miyelom konusunda bugüne kadar dünya literatüründe sunulan/yayınlanan en büyük toplum çalışması olma özelliği taşıyor. İleride miyelom konusunda yazılacak tüm kitaplarda kaynak olarak gösterilecek bu calışma, kemik iliği naklinin ve yeni miyelom tedavilerinin hastalara getirdiği yararları bilimsel bir şekilde kanıtlıyor. Ayrıca bazı miyelom hastalarının tamamen şifa bulabileceğini ilk defa gösteriyor. Bu çalışma gelecekte miyelom konusunda yapılacak çalışmaları karşılaştırmak için çok önemli bir temel oluşturuyor. Bu önemli çalışmayı dünya tıp literatürüne bir Türk hekimi olarak kazandırdığım için kıvançlıyım.
HP- Başarılarımızın devamını diliyoruz, Sayın Kaya. Peki, miyelom Türkiye’de sık görülen bir kanser türü mü?
HK-Evet yaygın miyelom Türkiye'de de ABD'de olduğu gibi sık görülen bir kanser türüdür. Türkiye'deki kanser uzmanları bu kanserin tedavisinde çok başarılıdırlar. Uluslararası toplantılarda Türkiye'den gönderilen çalışmaları hep görür ve meslektaşlarımla gurur duyarım.
HP-Amerika’ya ne zaman geldiniz? Neden bu araştırma merkezini seçtiniz?
HK-Daha Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde okuduğum yıllarda kanser uzmanı olmayı aklıma koymuştum. İhtisasımı ABD'de yapıp, yeni bilgileri ülkeme getirerek daha yararlı olacağımı düşündüm.1993 yılında Tıp fakültesini bitirdiğim yıl eşim Hülya ile sadece iki bavulla Amerika'ya taşındık. İnsan genç olunca gözü kara oluyor! Oklahama Üniversitesi'nde iç hastalıkları ihtisası, arkasından North Carolina eyaletindeki Wake Forest Üniversitesi'nde kanser, kan hastalıkları ve kemik iliği nakli ihtisasları yaptım. Benim Amerika'ya yerleşmek gibi bir düşüncem yoktu. Hatta ihtisaslarım bitmeden bir yıl önce 1999 yazında Türkiye'de İzmir ve İstanbul'da hem üniversite hastanelerinde hem de özel kanser merkezlerinde iş aradım. Asistanlığım sırasında elde ettiğim başarılar sayesinde Amerika'da birçok yerden iş teklifleri alıyordum ama çok sevdiğim Türkiye'de iş bulamadım! Bunun üzerine ABD'deki teklifleri değerlendirmeye karar verdim. Bugün kimse bana niye Türkiye'ye dönmedin diye soramaz. İnanin dönmeye çalıştım. O yüzden vicdanım rahat. 2001 yılından beri eşim Hülya ve artık 15 yaşında olan kızımız Erin ile ABD'nin en kuzey-batı köşesindeki Spokane şehrinde yaşıyoruz.
HP-Çok teşekkürler Sayın Kaya.