Avrupa Birliği’nin (AB) Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komiseri Oliver Varhelyi, Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la biraraya geldi. Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, vizelerin kolaylaştırılması, Gümrük Birliği Anlaşması’nın güncellenmesi ve Türkiye ile AB arasında askıya alınan müzakere süreciyle ilgili mesajlar öne çıktı.
Vize kolaylığı sağlanması için AB kurumlarıyla görüştüklerini açıklayan Bakan Fidan, “Bu konuda iki aşamalı çalışıyoruz. Birincisi, Türkiye-AB arasında bir vize serbestliği. Bu konuda eksik kalan hususların, kendi içimizde yapılması gerekenlerin tamamlanması konusunda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Vizelerin kolaylaştırılması meselesi de önemli. AB gerek göç gerek güvenlik gerekse COVID sonrası dönemde kapasite yoksunluğunu telafi edemediği için vize konularında ciddi sıkışmalar yaşanmaya başladı. Bu, vatandaşlarımızın ihtiyaçlarının zamanlıca çözülememesini getiren bir mesele. Bunu da uzun zamandır müzakere ediyoruz. Başta işadamları ve öğrencilerimiz olmak üzere vize kolaylığı sağlanmasıyla ilgili AB ile bire bir konuşuyoruz” dedi.
Fidan’dan AB hedeflerine bağlılık açıklaması
Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinde kararlılığını koruduğunu vurgulayan Bakan Fidan, Türkiye ile AB kurumları arasında üst düzey ziyaretlerin kesintisiz devam etmesini istediklerini söyledi.
17-18 Nisan 2024 tarihlerinde Brüksel'de düzenlenen AB Devlet ve Hükümet Başkanları Özel Zirvesi’nde AB-Türkiye ilişkilerine dair ortak bildirimdeki tavsiyelerle ilgili somut karar alınamamasını hatırlatan Fidan, “Bunu kaçırılmış bir fırsat olarak değerlendiriyorduk. Kendisi ise (Varhelyi) bunda endişelenecek bir şey olmadığını, AB-Türkiye ilişkilerinde çizdikleri yol haritasının arkasında olduklarını bildirdiler. Bu bizim için iyi bir haber” dedi.
Aralık ve Mart zirvelerinde erteledikleri Türkiye konusunu Nisan ayındaki zirve toplantısında ele alan AB liderleri, Ankara ile ilişkilerin ilerletilmesi için gerekli çalışmaların başlatılmasını kararlaştırmıştı. Zirvede yayınlanan sonuç bildirisinde, Türkiye’nin AB ile ilişkilerinin ilerletilebilmesi için Kıbrıs müzakerelerinin Birleşmiş Milletler (BM) parametreleri çerçevesinde yeniden başlaması gerektiği kaydedilmişti. Bu açıklama, Türkiye’den de tepki çekmişti.
Bakan Fidan, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, AB Yatırım Bankası’nın Türkiye’de tekrar faaliyetlerine başlayarak yatırım projelerine onay vermesi ve düzensiz göç konularında da Varhelyi ile temasta bulunduklarını açıkladı.
“Türkiye halkının AB’ye çok büyük ilgisi var, vizenin kolaylaştırılması gerekiyor”
Fidan’ın ardından söz alan Varhelyi de geçen yıl Türkiye’den AB ülkelerine yapılan vize başvurularında yüzde 30’luk artış yaşandığını kaydederek, “Türkiye halkının Avrupa Birliği’ne yönelik çok büyük ilgisi var. İnsanların tabii ki bu fırsattan faydalanabilmesi için vizenin kolaylaştırılması gerekiyor. Sayın Bakan’la bu durumu nasıl çözebileceğimizi görüştük. Daha uzun süre geçerli olacak vizeleri nasıl alabilirler, o vize dönemi içerisinde AB ülkelerine nasıl giriş yapabilirler, bu konuları ele aldık. Tabii ki ekonomik ilişkilerin de ilerlemesi gerekiyor. Bunun için elbette iş insanlarının da daha kolay seyahat etmesi gerekiyor” diye konuştu.
AB’nin Türkiye’yle ilişkilerinin stratejik önemde olduğunu kaydeden Varhelyi, “Türkiye’nin aday ülke olarak kilit ortak ve çok önemli bir NATO müttefiki olduğunu düşünüyoruz. İki silahlı çatışmanın tam ortasında, bağlantı noktasında bulunan bir ülke. Dolayısıyla birlikte çalışmamız her zamankinden daha fazla gerekli” dedi. Varhelyi görüşmede, Rusya-Ukrayna Savaşı’yla ilgili gelişmeleri de ele aldıklarını kaydetti.
Türkiye ile AB arasında ekonomik ilişkileri de arttırmak istediklerini söyleyen Varhelyi, “Geçen yıl ticaret hacmi açısından rekor kırdık. AB-Türkiye arasında geçen yılki ticaret hacmi 206 milyar Euro. Türkiye, AB’nin 5’inci en büyük ticaret ortağı. AB de Türkiye’ye gelen yabancı doğrudan yatırımın en önemli kaynağı olmaya devam ediyor. Bu ticaret hacmini sürdürebilmek ve daha da büyütmek için daha fazla yatırımın Türkiye’ye yapılması konusunu ele aldık. AB-Türkiye Yatırım Platformu’nun işlevsel hale gelmesi için yapılan çalışmaların bitmesini bekliyoruz. Gelecek yıl itibariyle projelerin ortaya çıktığını göreceğiz. Bu operasyonla 2,4 milyar Euro’luk doğrudan yatırımı mobilize etmeyi amaçlıyoruz” şeklinde konuştu.
Varhelyi’den müzakerelere dönülmesi için hukuk reformu şartı
Varhelyi konuşmasının ardından gazetecilerin Türkiye’nin AB’ye katılım müzakereleriyle ilgili sorusuna, “Türkiye bir aday ülkedir, üyelik müzakerelerini yürütmektedir. Ancak bu müzakereler AB Konseyi kararıyla askıya alınmış durumdadır. Müzakereler hukukun üstünlüğü alanındaki bazı gerilemeler sebebiyle askıya alınmıştır. Müzakerelerde ilerleme sağlayabilmek için hukukun üstünlüğü alanında reformlar yapıldığını görmek gerekiyor” diye yanıt verdi.
Bakan Fidan ise Türkiye’nin AB açısından stratejik önemine ilişkin soruyu, “Biz tarihsel olarak önceliğimizi hep AB’den yana kullandık ve hala da onu tercih ediyoruz. Bu noktada ekonomik ve siyasal işbirliğinin derinleşmesi konusunda bir tereddüdümüz yok. Ama bazı AB üye ülkelerinin kimlik siyaseti yapması, kendi iç politikalarında anti Türkiye söyleminin göçmen kartıyla da birleştirilip propaganda faaliyeti olarak kendi toplumlarına sunulması, bunun üzerine ucuz oy devşirilerek iktidara gelinmesi demokrasinin bir açmazına dönüştü. Bu, stratejik düzeyde AB’yi problemli bir alana itiyor. Tam da büyük ittifaklara ihtiyaç olunan bir dönemde AB’nin sadece Atlantik’in diğer tarafından gelecek yardımla ve destekle ayakta durabilen bir yapıya dönüşmesi tarihsel açıdan tekrar tekrar 'biz nerede hata yaptık’ diye düşünecekleri bir soru” diye yanıtladı.
Forum